برگی از تاریخ - ۵ مرداد ۹۳

گروه تاریخ و اقتصاد: پیشرفت غرب ناشی از وجود دو کارخانه است: یک نوع آن را از اجسام و فلزات ساخته‌اند و نوع دیگر از افراد بنی‌آدم ترتیب داده‌اند. مثلا از چوب و آهن یک کارخانه ساخته‌اند که از یک طرف اطفال بی‌شعور می‌ریزند و از سمت دیگر مهندس و حکمای کامل بیرون می‌آورند.» قاضی‌مرادی در بخشی از کتابش می‌گوید: ملکم‌خان به درستی معتقد است که ما ایرانیان اگر تا آن زمان از حدی آشنایی با کارخانه‌های نوع اول برخوردار بودیم اما از تدابیر و هنری که فرنگی‌ها در کارخانجات انسانی به کار برده‌اند، اصلا اطلاع نداریم. ملکم‌خان، نظریه‌پرداز نوسازی سیاسی در صدر مشروطه، نوشته حسن قاضی‌مرادی