انعقاد پیمان سعدآباد در تهران

در این روز در سال ۱۳۱۶ (۱۹۳۷میلادی) میان ایران، ترکیه، عراق و افغانستان یک پیمان عدم تجاوز امضا شد که چون درکاخ سعدآباد (تجریش) امضا شده بود به پیمان سعد‌آباد معروف شده است. وزیران امور خارجه افغانستان، ترکیه و عراق برای این منظور به تهران آمده بودند (در آن زمان هنوز پاکستان تاسیس نشده بود که وارد این پیمان شود). رسانه‌های آلمان دو سال و چند ماه بعد و پس از آغاز جنگ جهانی دوم مدعی شدند که این پیمان طبق نقشه انگلیسی‌ها منعقد شده بود تا رضاشاه در اجرای اندیشه «احیای ایران زمین»، با کمک گرفتن از آلمان و احیانا سازش با مسکو و آنکارا، درصدد ضمیمه کردن افغانستان و شرق رود دجله به ایران برنیاید. هشتم ژوئیه ۱۹۵۴ (۱۰ ماه پس از براندازی ۲۸ مرداد)، دولت مسکو ضمن تسلیم یادداشتی به دولت وقت ایران و یادآوری معاهدات فی مابین منعقده در دهه ۱۹۲۰، تهران را از پیوستن به اتحادیه‌های نظامی غرب و ترتیبات مشابه که ماهیت ضدشوروی دارند و مآلا به سود ایران نخواهند بود، برحذر داشت.

چند روز بعد دولت تهران به این یادداشت پاسخی مبهم داد و اشاره کرد که هنوز وارد چنین اتحادیه‌هایی نشده است و اگر بخواهد بشود این کار به صورت محرمانه نخواهد بود و چگونگی را اعلام خواهد کرد.