حمله ناوگان عثمانی به جزیره هرمز

گروه تاریخ و اقتصاد: دولت عثمانی (ترکیه) که از زمان جنگ چالدران (اوت سال ۱۵۱۴) به دلیل داشتن اسلحه آتشین (توپ و تفنگ) و از این لحاظ برتری نظامی، به حملات زمینی خود به قلمرو ایران ادامه می داد، در سال ۱۵۵۲ (زمان سلطنت‌شاه طهماسب صفوی) تصمیم به حمله به جزایر ایرانی خلیج فارس گرفت. بهانه این حمله دریایی اخراج پرتغالی‌های مسیحی از جزیره ایرانی «هرمز» بود. عثمانی در سال ۱۵۴۶ میلادی یمن را تصرف کرده بود و بر دریای سرخ و تنگه کلیدی آن «باب المندب» مسلط شده بود و برای توسعه این متصرفات، قدرت دریایی پرتغال را در برابر خود می‌دید.

دریاسالار پرتغالی آلفونس آلبوکرک (آلبوکرکی) در سال ۱۵۰۶ جزیره «سکوتره Socotra» در جنوب شبه جزیره عربستان و در سال ۱۵۰۷ جزیره هرمز در مدخل خلیج‌فارس را متصرف شده بود. پرتغالی‌ها علاوه برمنطقه گوا در هند، در سال ۱۵۱۱ در «مالاکا» مستقر شده بودند و در هرجا که مستقر می‌شدند میسیون‌های مسیحی هم به تبلیغ و ترویج این دین می‌پرداختند.

حمله دریایی عثمانی به جزیره هرمز هشتم جولای (۱۷ تیرماه) ۱۵۵۲ و با کمک پاشای مصر (کارگزار عثمانی) آغاز شد، ولی با شکست رو به رو شد و پیشروی عثمانی در جزیره‌العرب، به حجاز و یمن محدود ماند. باید دانست که پیش از حمله عثمانی به هرمز، سلیمان پاشا حکمران عثمانی مصر در سال ۱۵۳۸ میلادی برای بیرون راندن پرتغالی‌ها از منطقه «دیو (Diu)» در گجرات هند، از طریق دریا به این منطقه نیرو فرستاده بود که این نظامیان کاری از پیش نبرده بودند. جزیره هرمز و سایر مناطق ایرانی متصرفی پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس در سال ۱۶۲۱ میلادی- دوران پادشاهی شاه عباس- آزاد و به قلمرو ایران بازگشت داده شدند.