گروه تاریخ‌واقتصاد: ونسا مارتین، مورخ و ایران شناس انگلیسی، در کتاب «عهد قاجار» تصویری دقیق و جامع از وضعیت اجتماعی و شکل حکومت در دوره قاجار به دست داده است. در اینجا بخشی از این کتاب را می‌خوانید: در بوشهر هم مانند سایر شهرها یک نفر ملک التجار وجود داشت که واسطه و میانجی بین جامعه تجار و دولت بود. انتصاب چنین شخصی برای انگلیسی‌ها هم کارساز و مفید بود؛ چون دریافته بودند حل و فصل مناقشات بازرگانی از طریق مذاکره با یک چهره سرشناس تام الاختیار بی‌اندازه تسهیل می‌شود. فریدون میرزا، حاکم فارس، حاجی محمد باقر اصفهانی را که به خوشنامی و درستکاری شهرت داشت و مورد احترام اعیان و همتایان بود به ملک‌التجاری بوشهر انتخاب کرد.از بالیوز (سفیر) انگلستان هم انتظار می‌رفت که احترام او را نگه دارد و از او حمایت کند. ملک التجار بعدی حاجی عبدالمحمد بود که در تجارت اسلحه کارهای عمده کرد و گفته شده در بمبئی محموله‌ای تفنگ سرپر برای دولت ایران را تحویل گرفته است.

عهد قاجار، ونسا مارتین، ترجمه حسن زنگنه، نشر ماهی