تاریخ مدرن کره (شمالی و جنوبی) چگونه رقم خورد؟
سلسله نقش‌آفرین چوسون
ساعت آفتابی متعلق به قرن هجدهم. از مصنوعات کره
پایتخت جدید واقع در مرکز شبه جزیره کره از طریق رود هانگانگ که مستقیما از وسط آن می‌گذشت، به آسانی قابل دسترس بود. پادشاه تایجونگ سومین پادشاه و پسر موسس این سلسله سهم بسزایی در تثبیت سیستم متمرکزگرای این حکومت داشت و سیستمی تحت قانون هوپا (برچسب‌های‌شناسایی) برای مشخص کردن جمعیت برقرار کرد.
او همچنین دست به تاسیس نهادهای اجرایی به نام ۶وزارتخانه چوسون زد: کارکنان (ایجو)، خراج (هوجو)، رسومات (ییجو)، امور نظامی (باینجیو)، مجازات (هاینجیو) و امور عمومی (گونگجو) که هر ۶وزارتخانه باید گزارش‌های خود را به‌طور مستقیم به شخص شاه ارائه می‌کردند. به‌دنبال بر تخت نشستن پادشاه سیجونگ، چهارمین شاه و پسر تایجونگ، عصر شکوفایی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آغاز شد. دانشمندان در جیبهاونجئون (سالن‌ارزش‌ها) سیاست‌های نیرومند و موثری ایجاد کردند. در دوران پادشاهی سیجو، یجونگ و سنگ جونگ، گیونگ گاک داجئون (کد ملی) با هدف تاسیس یک سیستم حکمرانی درازمدت تدوین شد.
ایجاد هانگول
کرهایها سده‌های طولانی از حروف سنتی چینی در نوشتن بهره می‌بردند. آیدو و هیانگچال سیستم‌هایی برای نوشتن واژگان شفاهی با استفاده از حروف چینی، پدید آورده بودند؛ اما چندان مقبول نبودند. هانگول (الفبای کره‌ای) توسط شاه سیجونگ در ۱۴۴۳ ابداع شد و سه سال بعد به‌عنوان سیستم نوشتار ملی، اعلام شد.
اشکال الفبای کره‌ای بر مبنای دستگاه گفتاری انسان در هنگام تلفظ ایجاد شد. به گفته بسیاری از پژوهشگران، این نوع الفبا علمی‌ترین و آسان‌ترین سیستم نوشتاری از نظر یادگیری در جهان است.
این امر به بالا رفتن ارتباطات بین مردم و حاکمیت کمک کرد و در توسعه فرهنگی کشور نقشی حیاتی داشت.
روابط خارجی چوسون
سلسله چوسون روابط دوستانه‌ای با سلسله مینگ در چین برقرار کرد و هر دو کشور سالانه سفرا را مبادله می‌کردند و روابط فرهنگی و اقتصادی داشتند. این سلسله همچنین به درخواست ژاپن برای تجارت دوسویه با گشودن بنادر بوسان، جینهای و اولسان پاسخ مثبت داد. در ۱۴۴۳ چوسون قرارداد جیهای را با دودمان ساکن در جزیره توشیما برای تجارت محدود دوسویه امضا کرد و همچنین با سایر ممالک آسیایی همچون ریوکیو (اکنون زنجیره‌ای از جزایر متعلق به ژاپن میان تایوان و کیوشو)، سیام (تایلند فعلی) و جاوا (اندونزی فعلی) رابطه تجاری برقرار کرد.
توسعه دانش و تکنولوژی
در عصر چوسون‌ها دانش و تکنولوژی پیشرفت چشمگیری یافت.
ساعت‌های آبی، آفتابی و «کره نظامی» هر سه در اوان این سلسله اختراع شد. یک نوع باران‌سنج که در نوع خود در جهان اولین بود، برای اندازه‌گیری بارش ساخته شد. در این دوران اختراع ابزارهای مساحی زمین و نقشه‌برداری نیز گامی به جلو بود.
در روزگار پادشاهی تایجو یک نوع نمودار فلکی بر اساس نمونه قبلی طراحی‌شده در دوران گوگوریو ساخته شد.
در دوره سلطنت سجونگ، چیل جنگسان (به معنای محاسبه حرکات بروج هفتگانه) بر مبنای تقویم شوشیلی چینی و تقویم اسلامی عربی ساخته شد. در حوزه پزشکی هم پیشرفت‌های بزرگی صورت گرفت. مجموعه نسخه‌ها و تجویزهای دارو برای نجات جان انسان‌ها و مجموعه طبقه‌بندی‌شده تجویزهای پزشکی درباره داروهای بومی کره‌ای و روش‌های درمانی تدوین شد. انواع روش‌های چاپ‌های فلزی چون گیمیجا و گابینجا موجب انتشار کتاب‌های علمی شد.
توسعه صنایع دستی
ظروف سرامیکی را شاید بتوان معروف‌ترین هنر صنایع دستی دوران چوسون برشمرد. ظروف به رنگ سفید یا سبزبیدی در دربار و ادارات کاربرد گسترده‌ای یافت.
در حوالی قرن شانزدهم مهارت تولید سرامیک چوسونی به حد اعلای خود رسید. این ظروف با سلایق اشرافی دانشمندان کنفوسیوسی سازگاری داشت.
یورش ژاپنی‌ها در ۱۵۹۲ (ایمجین واران) در سده‌های چهارده و پانزده میلادی چوسون روابط حسنه خود با ژاپن را تداوم بخشید؛ اما ژاپن در سده شانزدهم می‌خواست سهم بیشتری از تجارت دوجانبه داشته باشد؛ درحالی‌که چوسون از پاسخ مثبت به این خواسته سر باز زد.
ژاپنی‌ها جامعه چوسون را با ایجاد آشفتگی و نابسامانی به آشوب کشاندند: ایجاد اختلال و نابسامانی در بنادر سه‌گانه موسوم به سامپو وارن در ۱۵۱۰ و اولمیو وابیون (آشوب دزدان دریایی ژاپنی) در ۱۵۵۵ از جمله این بحران‌آفرینی‌ها بود.
در ژاپن تیوتومی هیدیوشی توانست دوران ۱۲۰ساله سنگوکو (عصر ایالات متخاصم) را به پایان ببرد و کشور را متحد کند و پس از آن در ۱۵۹۲ با ۲۰۰هزار سرباز با هدف از بین بردن قدرت حاکمان محلی و تثبیت حاکمیت خود در ژاپن، به چوسون حمله کرد. این جنگ ۷ساله تا ۱۵۹۸ به درازا کشید و به جنگ ایمجین معروف است.
پادشاه سونجو از سلسله چوسون که از جانب نیروهای مهاجم ژاپنی احساس خطر می‌کرد، به اویجو در نزدیکی قلمرو سلسله مینگ گریخت و در آنجا از مینگ تقاضای کمک کرد. یورشگران ژاپنی به استان‌های شمالی سلسله چوسون لشکر کشیدند. شبه‌نظامیان کره‌ای در سراسر کشور جنگ را علیه مهاجمان آغاز کردند. نکته قابل توجه آنکه نیروی دریایی کره به رهبری دریاسالار یی‌سون-سین توانستند به سرعت مهاجمان را شکست دهند و از ناحیه حاصلخیز کشور در جولا دو دفاع کنند.
در نتیجه توانستند خطوط تدارکات دشمن را مسدود کنند و به این ترتیب ارتش ژاپن را تضعیف کنند. هرچند در این مرحله ژاپنی‌ها از کره عقب نشستند، اما دوباره در ۱۵۹۷ به کره حمله کردند. طی این جنگ نیروی دریایی کره فقط ۱۳کشتی خود را نجات داد، اما توانست پیروزی ویرانگری را در برابر ناوگان دریایی ژاپن متشکل از ۱۳۳ کشتی به‌دست آورد. نبرد دریایی تنگه میونگ‌یانگ را می‌توان از بزرگ‌ترین درگیری‌های نظامی در تاریخ کره برشمرد.
پس از مرگ تویوتومی هیدیوشی ژاپنی‌ها از کره عقب‌نشینی کردند. طی جنگ هفت‌ساله بسیاری از بناهای فرهنگی از جمله معبد بولگوکسا ویران شد. ژاپنی‌ها کتاب‌ها، دستگاه‌های چاپ و آثار هنری چوسون را به غارت بردند و با همین غنائم بود که توانستند علوم و هنر را در کشور خود توسعه دهند؛ ضمن آنکه سفالگرانی که آنها با خود از چوسون بردند به ژاپن کمک کردند تا فرهنگ چینی را در آنجا توسعه دهد.
توسعه فرهنگ عامه
در اواخر عصر چوسون، تجارت و صنعت رشد شتابنده‌ای یافت. بسیاری از کودکان قادر بودند تا در مدارس خصوصی در محلات خود آموزش ببینند. با این نوع پیشرفت‌ها در کم و کیف زندگی مردم، آنان شروع به لذت بردن از انواع سرگرمی کردند. قصه‌هایی که با الفبای آسان فهم هانگول نوشته شده بود- برخلاف آثار ادبی منتشرشده با الفبای چینی- به‌طور گسترده پخش شد.
پانسوری (نوعی قصه‌سرایی موزیکال) و رقص‌های ماسک بدل به نوعی سرگرمی در فرهنگ عامه شدند. در اواخر قرن نوزدهم سین جاهیو این داستان‌ها را گردآوری کرد و از نو نوشت که امروزه به مادانگهای پنج‌گانه پانسوری معروف است.
منبع: Han’guk Kyowŏn Taehakkyo (۲۰۰۸). Atlas of Korean History. Department of History Education, Korea National University of Education. Published and distributed by Stallion Press.
