انتخاب ازهاری برای نخست‌وزیری:  ازهاری بیش از هفت سال در سمت ریاست ستاد کل - که عنوان رسمی آن  (ستاد بزرگ ارتشتاران فرمانده) بود، باقی ماند و علت دوامش در این سمت، اطاعت محض وی از شاه و به عبارت واضح‌تر بی‌خطر بودن او برای شاه بود. شاه به همین دلیل، وی را به ریاست دولت نظامی برگزید؛ ولی ازهاری، مرد میدان مبارزه با وضع بحرانی آن روز کشور نبود؛ البته اگر خود شاه، شجاعت و قاطعیت لازم را برای این مبارزه داشت ازهاری در اجرای فرامینش کوتاهی نمی‌کرد؛ ولی شاه خود ضعیف‌تر و بی‌تصمیم‌تر از او بود و نه فقط شدت عمل نخست‌وزیری ازهاری را تصویب یا تجویز نمی‌کرد، در موارد نادری هم که او می‌خواست دست به کاری بزند، شاه از آن جلوگیری می‌کرد.

  کابینه ازهاری:  ارتشبد ازهاری پس از دریافت فرمان نخست‌وزیری یک کابینه نیم‌بند نظامی تشکیل داد؛ به این صورت که ابتدا فقط ۹وزیر داشت و از این تعداد فقط دو نفر (وزیر امور خارجه و وزیر صنایع و معادن) غیرنظامی بودند و ۷نفر دیگر، نظامی بودند. ارتشبد قره‌باغی وزیر کشور و سرپرست وزارت اقتصاد و دارایی، ارتشبد غلامعلی اویسی فرمانده نیروی زمینی و فرماندار نظامی و سرپرست وزارت کار و امور اجتماعی، سپهبد امیرحسین ربیعی فرماندار نیروی هوایی و سرپرست وزارت مسکن و شهرسازی و...؛ اما پس از چند روز مقرر شد که وزرای نظامی به‌دلیل مشاغل مهمی که دارند باید به کارهای خود برسند؛ در نتیجه، وزرای تازه‌ای معرفی شدند.

  تشکیل کمیته بحران:  ازهاری در نخستین روزهای زمامداری خود به علت مخالفت بعضی از وزرا با گشودن آتش به روی مردم، کمیته‌ای به نام بحران تشکیل داد و ریاست آن را به ارتشبد عظیمی، وزیر جنگ سپرد. در این کمیته امیرخسرو افشار قاسملو وزیر امور خارجه، دکتر عاملی تهرانی وزیر آموزش و پرورش، ارتشبد قره‌باغی وزیر کشور، سپهبد ابوالحسن سعادتمند وزیر اطلاعات، سپهبد مقدم رئیس ساواک، سپهبد صمدنیا رئیس شهربانی، سپهبد محققی رئیس ژاندارمری و ارتشبد اویسی فرماندار نظامی تهران عضویت داشتند. وظیفه این کمیته، اخذ تصمیم درباره جنگ‌های خیابانی بود. ازهاری غیر از تشکیل کمیته بحران به تغییر استانداران اقدام کرد و اکثر استان‌های کشور را به نظامیان سپرد.

  رویدادهای مهم دوران نخست‌وزیری ازهاری:  نخستین فعالیت‌های ازهاری عبارت بودند از: حمله به روزنامه‌ها و تعطیلی آنها، تلاش برای اجرای مقررات حکومت نظامی و برقراری سانسور در مطبوعات که به مقاومت مطبوعات، اعتصاب نویسندگان و تعطیلی روزنامه‌ها انجامید. تلاش برای جلوگیری از تظاهرات فقط در روزهای اول، کارساز بود؛ اما بعد از چند روز، دامنه اعتصابات فراگیر شد.

  افشای خروج ارز از کشور:  کارکنان بانک مرکزی، اسامی ۱۷۵نفر را اعلام کردند که ظرف ۲ماه شهریور و مهر۵۷ یعنی در زمان دولت شریف امامی، معادل ۱۳میلیارد تومان ارز خارج کرده‌اند. ازهاری آن را تکذیب کرد؛ اما بی‌اثر بود. ناچار موضوع را برای رسیدگی به دادسرا سپردند. نتیجه تحقیق مثبت بود و از آن پس، خروج خارج‌کنندگان ارز ممنوع شد اکثر ممنوع‌الخروج‌ها فرار کردند و مردم، وحشت‌زده پول‌های خود را از بانک بیرون کشیدند. ازهاری در مجلس سنا اعلام کرد که از این به بعد تمام مسوولیت مملکت به عهده اوست و شاه در امور مملکت دخالت نکرده  و تاکید کرد دولت ملی که آیت‌الله خمینی می‌خواهد در این مملکت، امکان به وجود آمدن ندارد و اگر چنین شود مردم باید کودتای بزرگی را تحمل کنند. رئیس‌جمهور فرانسه، به درخواست ازهاری یکی از اعضای دفتر خود را به نوفل لوشاتو فرستاد تا به امام‌خمینی پیغام دهد که فرانسه نمی‌تواند بیش از این تحمل کند که آیت‌الله خمینی از پاریس، مردم ایران را به شورش وادارد؛ اما با تلاش و پیگیری ایرانیان مبارز مقیم فرانسه و فشار افکار عمومی، این کار نیز موثر واقع نشد.

  سرنوشت ازهاری:  او چندین بار از شاه درخواست استعفا کرد؛ اما مورد موافقت واقع نشد تا اینکه بر اثر حمله قلبی بستری شد؛ در نتیجه، شاه استعفای او را پذیرفت .

موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی