تاجران بزرگ و معتبری که تا آن زمان به سرمایه‌گذاری در صنایع داخلی رغبتی نداشتند، اینک با حمایت‌هایی که می‌شد، در صنایع مختلف سرمایه‌گذاری کردند و برای آنکه سهم بیشتری را در بازار از آن خود کنند، مجبور شدند کالاهای داخلی را تبلیغ کنند. تورق صفحات روزنامه‌های کیهان و اطلاعات در سال۱۳۳۶ نشان می‌دهد که صنعت تولید روغن نباتی بیشترین تحرک را در صنعت تبلیغات داشته است و در این میان آژانس‌های تبلیغاتی زیبا، مودت، طوطی، فاکوپا و فنزی از آژانس‌های دیگر فعال‌تر بوده‌اند. در این میان، کانون آگهی زیبا که نسبت به سایر آژانس‌ها پایگاه استوارتری داشت و از تشکیلات مرتب و قدرت بیشتری برخوردار بود، روش محافظه‌کارانه‌ خود را حفظ کرده بود و در تبلیغات به دنبال کارهای پرسروصدا و جنجالی نبود. فنزی هم که با شرکت‌های بین‌المللی سروکار داشت، به همان شرکت‌های هوایی که مشتریان پروپاقرصش بودند، بسنده کرد و دنبال کارهای جنجالی نبود؛ اما فاکوپا سردسته‌ جنجالی‌ها بود و مودت و طوطی در صفحه‌ تبلیغات صنایع داخلی به‌شدت با یکدیگر رقابت می‌کردند. سازمان فاکوپا از آغاز کار به جایی یا کسی وابسته نبود و تنها با ابتکار و افکار خود پیش می‌رفت و در حد مقدور به گرافیک کارهای تبلیغاتی توجه داشت و از همه مهم‌تر اینکه همیشه خود را در مرکز فعالیت‌ها و پیام‌ها قرار می‌داد و به شیوه‌ای خاص خود را برتر از صاحب کالا وانمود می‌کرد.

در حقیقت این نکته را به خوانندگان القا می‌کرد که سازمان فاکوپا هر کالایی را که معرفی کند، آن کالا برترین و بهترین است و این کاری بود که آژانس‌های دیگر قادر به انجام‌دادن آن نبودند، به این معنی که صاحب کالا زیر بار آن نمی‌رفت. آگهی مودت به‌دلیل آنکه مورد حمایت کیهان بود، دستش بازتر بود؛ ولی به گرافیک کارها توجه کمتری داشت. اندک تاملی در کارهای مربوط به روغن خروس‌نشان نشانگر آن است که آرم شرکت که یک خروس است، از نظر نقاشی بسیار ضعیف و ابتدایی بوده و ضمنا در متون تبلیغاتی نیز گاهی اشتباه‌های مشهودی ملاحظه می‌شود.

 شرکت آگهی طوطی نیز که متعلق به روزنامه اطلاعات بود و دفتر آن در ساختمان روزنامه قرار داشت، به خاطر قدرت روزنامه اطلاعات از قدرت بالایی در جذب مشتری بهره‌مند بود و تعدادی از برجسته‌ترین نقاشان نیز در آن کار می‌کردند. اما به تجربه ثابت شد که هیچ‌یک از آژانس‌های وابسته نتوانستند رشد قابل توجهی داشته باشند و آژانس‌های زیبا، فاکوپا و فنزی و در سال‌های بعد، آوازه و کاسپین و آوانگارد به وسیله‌ کسانی به وجود آمدند که تنها به ذوق و استعداد خود متکی بودند و بیشتر آنها با دست خالی کار خود را آغاز کردند.

تبلیغات در ایران طی دهه۱۳۴۰ بر محور سیاست‌های اقتصادی رژیم در معرفی کالاهای مصرفی متمرکز بود.  در همان دهه اتحادیه‌ای به نام «اتحادیه دارندگان سازمان‌های تبلیغاتی»، تشکیل شد.  نخستین جشنواره فیلم‌های تبلیغاتی نیز در سال۱۳۴۹ در شیراز برگزار شد.

منبع: ۲۳۰سال تبلیغات بازرگانی در مطبوعات فارسی‌زبان، جلد ۴، نویسنده: محسن میرزایی، ۱۳۹۶

اخبار مرتبط