ضربه وحشیانه به کله گاو سنگی!
سیاحان و کاوشگران غربی که در دوره‌های مختلف تاریخی به ایران آمده‌اند اغلب مغول‌وار به جان آثار و بناها افتاده‌اند. ژان دیولافوا، همسر مارسل اوگوست دیولافوا (۱۹۲۰-۱۸۴۳)، مهندس راه و ساختمان و باستان‌شناس فرانسوی بوده است که همراه او از سوی دولت فرانسه برای انجام کاوش‌های باستان‌شناسی سه بار به ایران سفر کرده است. نخستین مسافرت آنها در سال ۱۸۸۱ به بنادر جنوبی ایران صورت گرفته است.
دیولافوا، شرح مشاهدات و یافته‌های خود را در دو کتاب جداگانه انتشار داد. به این روایت او دقت کنید:
«دیروز گاو سنگی بزرگی را که در روزهای اخیر پیدا شده است با تاسف تماشا می‌کردم، در حدود ۱۲هزار کیلو وزن دارد! تکان دادن چنین توده عظیمی غیرممکن است. بالاخره نتوانستم به خشم خود مسلط شوم، پتکی به دست گرفتم و به جان حیوان سنگی افتادم. ضرباتی وحشیانه به او زدم. سر ستون در نتیجه ضربات پتک مثل میوه رسیده از هم شکافت.»
سفرنامه مادام دیولافوا: ایران و کلده، به کوشش ترجمه علی‌محمد فره‌وشی.
