اطبا و درآمد طبابت در اواخر دوره قاجار
از کار همه‌کس بهتر کار یک سلسله از اطبای ماست که معروف به علم و عمل شده‌اند از قبیل امیر اعلم، اعلم الملک، لقمان‌الدوله، لقمان الملک، حکیم اعظم، اعلم‌الدوله و غیره و غیره. اینها در مریضخانه‌ها و حفظ الصحه و بلدیه، خدمت شاه، حضور ولیعهد، حقوق گزاف دارند. در مدارس هم از روی ساعت (تا ساعتی سه تومان) درس می‌دهند. آن وقت مطب- که آن هم لقب گرفته «کلنیک» شده- ویزیتی دو تومان در دفعه اول، یک تومان دفعات دیگر، عیادت هم بروند ۵ تومان حق‌الزحمه است.
آن وقت با دواخانه‌ها هم شرکت دارند. بیچاره آن آدمی که ناخوش شود. تا به خود بجنبد هرچه داشته در بانک گرو رفته است. روی هم رفته به تناسب هر علم و هنر، کسب و شغل، کار اطبای طهران برتری و تفوق دارد.آن بیچاره که اروپا رفته مبلغ‌ها خرج کرده هندسه خوانده، تجارت خوانده یا اقتصاد و فلاحت یاد گرفته دو تا پول فایده برای خودش ندارد. به هر اداره ما هم برود می‌گویند باید «استاژ» (دوره خدمت داوطلبانه) بدهید و پس از استاژ ۳۵ تومان حقوق. اما اطباء کار و شغل دولتی و ملتی هم نداشته باشند فورا محلی را اجاره کرده تابلو بزرگ زده چند اعلان در جراید و شروع به کار می‌کنند و روزی مبلغی دخل دارند.
منبع: روزنامه خاطرات قهرمان میرزا عین‌السلطنه، استخراج از دکتر سعید میرسعیدی.
