جمعه دهم جمادی‌الاخر ۱۳۰۲ ه ق/ ۷ فروردین ۱۲۶۴ ه ش.

ناصرالدین‌شاه: «تلفن یک قسم تلگرافی است که با دهن حرف می‌زنند و با گوش می‌شنوند  این سفر که معین‌الملک آمد، یک دستگاه آن را همراه پیشکش آورده است.  از اتاق شمس‌العماره تا اینجا که باغ سپهسالار است، کشیده‌ایم  یک صفحه تخته سوراخ‌سوراخی دارد که انسان به همان سوراخ‌ها حرف می‌زند و دو اسباب است که به گوش گذاشته می‌شوند  از اینجا با میرزامحمد ملیجک و آقامحمد نایب سرایدار صحبت شد.  مثل این است که در حضور حرف می‌زنند، بلکه هم می‌توان گفت بهتر در (از؟) صحبت حضوری می‌توان حرف را شنید و فهمید  ملیجک کوچک را خواستیم، با او هم حرف زدیم  به عینه گویا ملیجک پیش ما است.  آقاعبدالله و... حرف زدند  خیلی چیز غریبی است و ما تا به‌حال این اسباب را ندیده بودیم.»

دوم شوال ۱۳۰۳ ه ق

«نایب‌السلطنه یک تلفن دارد، توی عمارتش کار گذاشته است؛ با شهر حرف می‌زند  سرایدارباشی را خواستیم، از باغ دیوان‌خانه آمد پای تلفن حرف زد. یوسف سرایدار هم آمد، حرف زد  خیلی خوب حرف می‌زد. ملیجک را خواستیم، آمد پای تلفن، حرف می‌زد  به عینه صدای خودش می‌آمد.»

 

منبع: یاددا‌شت‌های روزانه ناصرالدین‌شاه (۱۳۰۳-۱۳۰۰ ق)، به کوشش پرویز بدیعی، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، چاپ اول ۱۳۷۸