انطاکیه به دست صلیبیون افتاد

انطاکیه از جمله شهرهایی است که به واسطه موقعیت ژئوپلیتیکی- از زمان تاسیس آن در دوره سلوکیان تا اواخر دوره ساسانی همواره عرصه رویارویی و تنش میان قدرت‌های بزرگ عصر باستان بوده است. تعلیل و تبیین ساخت و کارکرد شهر انطاکیه و ابعاد حائز اهمیت این شهر در عصر باستان، روشنگر تاریخ بخشی از مناسبات ایران و روم و کشمکش‌های مرزی آن‌هاست؛ کشمکش‌های مرزی‌ای که بر تحولات داخلی دو قدرت رقیب تاثیر بسیاری گذاشته است. مقاله حاضر با توجه به اهمیت مساله، بر آن است که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، ساخت و کارکرد شهر انطاکیه در مناسبات ایران و روم در دوره ساسانی، را مورد واکاوی قرار دهد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که ساخت و طرح شهر انطاکیه شطرنجی بوده و اهمیت سیاسی- نظامی، اقتصادی- تجاری و مذهبی آن، برخاسته از موقعیت ژئوپلیتیک آن بوده است.

رومیان از این شهر به‌عنوان مقر فرماندهی و محلی برای بازسازی نیروها استفاده می‌کردند. این شهر در مسیر راه تجاری ابریشم قرار داشت و موقعیت تجاری و اقتصادی آن برای ساسانیان و رومیان از اهمیت زیادی برخوردار بود. علاوه بر این، انطاکیه به‌عنوان یکی از شهرهای مهم مسیحی نقش موثری در انتقال آیین مسیحیت در شرق داشت. ساسانیان نیز با دستیابی به این شهر به استراتژی موسس ساسانیان یعنی دستیابی به سرزمین‌های هخامنشیان نزدیک می‌شدند؛ چنان‌که پس از تصرف آن به‌عنوان بخشی از قلمرو خود، درصدد ایجاد آتشکده در این شهر مرزی بودند. از لحاظ اقتصادی و تجاری تصرف این شهر برای دو قدرت عصر باستان، جدا از سود حاصل از واقع شدن آن در سر راه مبادلات بازرگانی، به منزله دستیابی به غنایم هنگفت و نیروهای مولد این شهر نیز بود.

از مقاله‌ای به قلم فرج‌الله احمدی-پرویز حسین‌طلایی