شاه‌سلطان‌حسین که از هجوم افغان‌ها سخت وحشت‌زده شده بود نمایندگانی نزد میرمحمود فرستاد و به او پیغام داد، اگر به قندهار مراجعت کند هزار سکه طلا به او خواهد داد. میر محمود این پیشنهاد را که در نتیجه ضعف و ناتوانی بود، نپذیرفت و تا گلناباد واقع در ۱۵ کیلومتری اصفهان پیشروی کرد. این بار شاه سلطان حسین قسمت اعظم سپاه خود را که مرکب از پنجاه هزار سرباز بود با ساز و برگ منظم و توپخانه به مقابله بیست هزار افغان فاقد انضباط و اسلحه فرستاد. فرماندهی سپاه ایران بین سه نفر یعنی رستم‌خان قوللر آقاسی، محمدخان اعتمادالدوله و علیمردان‌خان والی لرستان تقسیم شده بود که هر سه با یکدیگر اختلاف و دشمنی داشتند و از روش واحدی پیروی نمی‌کردند. در نبردی که در ۲۱ جمادی‌الاول ۱۱۳۴ه/  ۸ مارس ۱۷۲۲ در گلناباد رخ داد، ابتدا ارتش ایران به موفقیت‌هایی نائل شد، ولی افغان‌ها توانستند با مانور ماهرانه پیاده نظام ایران را هدف آتش توپخانه ایرانی قرار دهند. وحشت عمومی بر سپاه ایران مستولی شد و درحالی‌که فقط دو هزار نفر تلفات داده بودند به‌حال فرار به درون حصارهای شهر اصفهان پناه بردند و افغان‌ها به محاصره اصفهان پرداختند.

محاصره اصفهان مدت شش ماه به طول انجامید و در این مدت قحط و غلای شدیدی بر شهر حکمفرما شد. در ۱۱ محرم ۱۱۳۵ه/  ۲۳ اکتبر ۱۷۲۲م درحالی‌که دیگر رمقی برای اهالی پایتخت باقی نمانده و هر روز صدها نفر از گرسنگی هلاک می‌شدند، سلطان حسین از شهر خارج شد و در دهکده فرح‌آباد با امیر محمود ملاقات کرد و با قرار دادن جقه سلطنتی بر فرق او از سلطنت استعفا داد و با دست خود سلسله صفویان را ساقط کرد. دو روز بعد میر محمود فاتحانه وارد اصفهان شد و در عمارت چهلستون تاج‌گذاری کرد. افغان‌ها در ابتدا با اهالی اصفهان و اعیان و رجال دولت خوش‌رفتاری کردند. اما بعد از چندی به فرمان میرمحمود سه هزار نفر از قزلباش‌ها را به قتل رساندند و به قتل عام و غارت اصفهان پرداختند.

منبع: عباس پورایران، روابط ایران عثمانی در عهد صفویان، نشر دستور، ۱۳۸۴.

اخبار مرتبط