ملی شدن صنعت نفت ایران افکار عمومی و احزاب و گروه‌های نظامی عراق را تحت‌تاثیر قرار داد تا با الگو قراردادن ملی شدن صنعت نفت ایران آن کشور نیز نفت را ملی کند. در این راستا مطبوعات با انتشار مقالاتی از دولت خواستند با تدوین و ارسال لایحه‌ای نفت را ملی کند. بریتانیایی‌ها با هدایت دولت عراق و تاکید بر آسیب‌پذیری مرزها تلاش برای ملی کردن نفت را بی‌اثر کردند. نبود تشابه فرهنگی، قومی، نژادی و جغرافیایی نیز به این مساله کمک کرد. دولت نوری السعید برای جلوگیری از ملی شدن صنعت نفت و مانع شدن از گسترش نارضایتی‌های عمومی، با موافقت انگلیس، هیاتی را برای تغییر در اوضاع نفتی مامور مذاکره کرد. آنها پس از مدت کوتاهی با شرکت نفت به توافق رسیدند و با تصویب هیات دولت، لایحه مذکور در پارلمان به تصویب رسید. هیات انگلیسی استوکس در مذاکره‌های نفتی با ایران، الگوی عراق را براساس طرح هشت ماده‌ای به دولت ایران پیشنهاد کردند؛ اما دولت ایران با آن موافقت نکرد. دولت وابسته عراق تلاش کرد از شکاف ایجادشده بین احزاب و گروه‌های سیاستی بهره‌برداری کرده و از هرگونه جنبش عمومی مردم برای تغییر در اوضاع نفت و ملی شدن آن جلوگیری کند.

از مقاله‌ای به قلم - علیرضا الزیادی و نورالدین نعمتی، فصلنامه پژوهش‌های تاریخی علمی- پژوهشی، معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان

اخبار مرتبط