زلزله بم

۵ دی ۱۳۸۲ زمین‌لرزه‌ای با قدرت ۶/ ۶ریشتر در شهر تاریخی بم و اطراف آن رخ داد که یکی از بزرگ‌ترین فجایع طبیعی در تاریخ معاصر بوده است. این زمین‌لرزه موجب کشته شدن حدود ۴۰ هزار نفر و مصدومیت ۳۰ هزار نفر شد و هزاران نفر را بی‌خانمان و بی‌سرپرست کرد. از روزها قبل بم بارها لرزیده و شواهدی از بروز زمین‌لرزه در شهر نمایان شده بود. مردم شهر بعدها می‌گفتند آب قنات‌ها گرم شده بود، برخی چاه‌ها کم‌آب و برخی پر آب شده بودند، از زمین صداهایی به گوش می‌رسید، زمین‌لرزه‌های خفیف زمین را زیر پای مردم می‌لرزاند اما مردم شهر هیچ‌گاه این شواهد را جدی نگرفتند.

گفته می‌شد برخی نیز که از ترس زمین‌لرزه شب را بیدار مانده بودند با نزدیک شدن صبح و طلوع خورشید با خیالی راحت خوابیده بودند اما زمین ساعت ۵ و ۲۶ دقیقه صبح لرزید. در آن شرایط سخت و وحشتناک خارج کردن زنده‌مانده‌ها از زیر آوار به حضور به‌موقع مردم شهرهای اطراف بستگی داشت اما امدادرسانی در ساعات اولیه روی نداد. خطوط مخابرات قطع شده بود و اطلاع‌رسانی به کندی انجام می‌گرفت. طبق آمار رسمی ۹۰ درصد از ساختمان‌های شهر بم ۱۰۰ درصد تخریب شد. بم پیش از زلزله یکی از قطب‌های گردشگری در ایران بود. براساس یک نظرسنجی علمی که از سوی حسین یغفوری، دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان صورت گرفته، به‌طورکلی ۳/ ۵۶ درصد گردشگران رضایتمندی خود را از بازسازی ارگ در حد متوسط اظهار داشته و ۶/ ۳۸درصد در حد کم و خیلی‌کم و تنها ۲/ ۵درصد در حد زیاد و خیلی زیاد ارزیابی کرده‌اند.

براساس مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی، با توجه به تخریب ۹۰درصدی ارگ قدیم بم پس از زلزله این مکان و چشم‌اندازهای آن در تیرماه سال ۱۳۸۳ در فهرست میراث در خطر جهانی به ثبت رسید که این اقدام به منظور حمایت و انجام پروژه‌های مرمتی و حمایتی صورت گرفت. کمیته میراث جهانی در تیرماه سال۱۳۹۲ این اثر را پس از ده سال که در فهرست میراث درخطر قرار گرفته بود، دوباره به فهرست میراث جهانی بازگرداند. با این حال بازسازی قسمت‌های مشخص شده ارگ تاریخی هنوز به اتمام نرسیده است و کشفیات باستانشناسی ارگ در ساختمان پایگاه میراث جهانی در نزدیکی ارگ نگهداری می‌شود و تنها در ایام نوروز در معرض دید عموم گردشگران قرار می‌گیرد.