مدارس اقلیتهای مذهبی؛ عامل اتحاد و افتراق
احسان خلج
مدارس مذهبی بسیاری در دوره قاجاری دایر شد؛ اما از مهمترین آنها مدارسی بود که در ارومیه و دیگر مناطق مسیحینشین غرب آذربایجان توسط لازاریستهای فرانسوی ساخته شد. لازاریستها نمایندگان کلیسای کاتولیک فرانسه محسوب شده و پس از ورود به ایران مدارس متعددی در روستاهای مسیحی نشین ارومیه و سلماس دایر کردند. تاسیس مدارس لازاریستها مقارن با سلطنت محمدشاه بود. آزادی اعتقادی در دوره سلطنت محمدشاه فرصت مناسبی برای تبلیغ مبلغان مسیحی چه پروتستان و چه کاتولیک ایجاد کرد. لازاریستهای کاتولیک در بدو امر به جای گسترش فرهنگ فرانسوی، بیشتر مشغول آموزشهای مذهبی و درگیر شدن با پروتستانها شدند. عمده آموزش آنها زبان فرانسه، تعلیمات دینی مسیحی و مختصری زبان فارسی بود. فعالیت لازاریستها تا سال ۱۳۱۲ شمسی ادامه داشت و دراین سال تاسیسات آنها تعطیل شد.
مدارس آلیانس اسرائیلی از دیگر مدارس مذهبی نوین بود. این مدارس فرانسوی زبان شاخهای از آلیانس جهانی اسرائیلی به حساب آمده و مرکز آن در پاریس بود. موسسان آن هدف خود را همدردی با یهودیان و جلوگیری از آزار آنها اعلام کردند. اجازه تاسیس این مدرسه توسط ناصرالدین شاه و در سفر وی به فرنگ صادر شد. تفاوت مدرسه آلیانس اسرائیلی با دیگر مدارس مذهبی فرنگی از جمله لازاریستها در این بود که یهودیان این مدارس قصد تبلیغ یا بهرهبرداری از دین را به علت ممنوعیت تبلیغ دینی و گرویدن به دین یهود برای غیریهودیان نداشتند. بنابراین یهودیان این مدارس بیشتر در پی بهبود وضعیت اقلیت دینی خود بودند. ضمنا برنامههای درسی مدارس آلیانس فرانسوی و یهودیان تفاوتی نداشت.
ارسال نظر