برکناری وثوق‌الدوله

احمدشاه در برابراجتماعات و تعطیلی اصناف در مقابل خواسته آنها سر تسلیم فرود آورد و صمصام‌السلطنه را از رئیس‌الوزرایی عزل و وثوق‌الدوله را به‌جای او نشاند. صمصام برای مبارزه با احمدشاه و اعتراض به عزل خود حکومت نظامی و کاپیتولاسیون و قرارداد لیانازوف را لغو کرده و بنای معارضه با شاه را گذاشت، ولی وثوق‌الدوله به سرعت کابینه خود را تشکیل داد و امور کشور را به‌دست گرفت. اولین اقدام وثوق‌الدوله دستگیری کلیه اعضای کمیته مجازات بود. دادگاه جنایی فورا تشکیل و محاکمه آغاز و حکم لازم صادر شد. در نتیجه چهار نفر از اعضای کمیته اعدام و بقیه به حبس‌‌های طویل‌المدت محکوم شدند. وی در گام بعدی راه‌های کشور را که پر از راهزن و غارتگر شده بود، پاکسازی و امنیت را در بیشتر مناطق برقرار کرد. در زمان نخست‌وزیری وثوق‌الدوله قیام جنگل به رهبری میرزا کوچک‌خان جنگلی در شمال کشور به وقوع پیوست.

با وجود تلاش‌های وثوق‌الدوله، وی در سرکوبی قیام گیلانی‌ها ناموفق بود و این نهضت تا بعد از نخست‌وزیری وی نیز ادامه یافت. وثوق‌الدوله از‌‌‌ همان ابتدای نخست‌وزیری برای اینکه بتواند دولت باثباتی داشته باشد، از انگلیس‌ها کمک مالی گرفت. در این دوره همچنین ایران برای اولین‌بار به مجمع جهانی ملل دعوت شد. اما مهم‌ترین کار وثوق‌الدوله در این دوره بستن قرارداد ۱۹۱۹میلادی با دولت انگلستان بود که بر اساس آن ایران به تحت‌الحمایگی این دولت درآمد. گفته می‌شد وثوق‌الدوله برای بستن این قرارداد پول هنگفتی نیز از دولت انگلستان به‌عنوان رشوه دریافت کرد و به‌خاطر این خدمتی که برای دولت انگلستان انجام داد تا آخر عمرش در حفظ جان و مال او و کسانش، بیشتر از هرکس دیگر کوشش و حمایت صورت گرفت.  انگلیسی‌ها سعی داشتند او را سال‌ها برای رسیدن به اهداف خود در این پست حفظ کنند، اما پس از آنکه متهم به دریافت رشوه از دولت انگلیس شد، احمدشاه به اجبار او را از نخست‌وزیری برکنار کرد.

اخبار مرتبط