پالایشگاه آبادان به‌دست هیات خلع‌ید افتاد

 پالایشگاه آبادان در آن زمان و در نوع خود، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفت در جهان بود. اداره این پالایشگاه از ۳۱ خرداد آن سال در دست شرکت ملی جدید التاسیس نفت ایران (وزارت نفت بعدی) قرار گرفت. دادگاه بین‌المللی لاهه پنجم ژوئیه (دو هفته بعد) ضد ایران که از انگلیسی‌ها خلع‌ید کرده بود رای داد! و شش روز بعد، ترومن رئیس‌جمهور وقت آمریکا دیپلمات سیار این کشور آورل هریمن را به تهران فرستاد تا برای مساله نفت، راه‌حل مسالمت‌آمیز و مرضی‌الطرفین پیدا کند. در این میان در تهران و سایر شهرها به حمایت از دولت دکتر مصدق تظاهرات خیابانی روزانه و متعدد برگزار می‌شد.

ششم آگوست همین سال دولت انگلستان که موفق نشده بود اراده ملت ایران را درهم‌شکند، به حیله راه مذاکره را پذیرفت ولی اول اکتبر (۹ مهر ۱۳۳۰) شورای امنیت سازمان ملل که در آن پنج دولت فاتح جنگ‌جهانی دوم حق وتو دارند، به این بهانه که مساله نفت ایران می‌تواند صلح جهان را به مخاطره اندازد، تمایل خود را به بررسی مساله اعلام داشتند. هشتم آگوست ۱۹۵۲ دولت دکتر مصدق ورق تازه‌ای را بر زمین زد و از انگلستان بابت همه زیان‌هایی که در طول ۱۵۰ سال به ایران وارد آورده بود، غرامت خواست و سی‌ام آگوست (هشتم شهریور) همین سال، دکتر مصدق پیشنهاد آمریکا برای حل مساله نفت با انگلستان را رد کرد و ۵۲ روز بعد یعنی ۲۲ اکتبر (سی‌ام مهر ماه) هم به مناسبات سیاسی ایران با انگلستان پایان داد و به این ترتیب پس از قرن‌ها، یک طلسم بزرگ در جهان اصطلاحا سوم شکسته شد.