ملاصدرا بنیان‌گذار مکتب فلسفی حکمت متعالیه به‌عنوان سومین مکتب مهم فلسفی در جهان اسلام است. او نظام فلسفی خود را در کتاب «الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه» معروف به اسفار تبیین کرده که از مهم‌ترین کتاب‌های وی است. پس از او سنت عقلانی شیعه تحت تاثیر آموزه‌های وی قرار گرفت و فیلسوفان شیعه متعددی از جمله ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی به شرح او پرداختند. ملاصدرا نام مکتب فلسفی خود را حکمت متعالیه نهاد. از نظر او تمایز اساسی حکمت متعالیه نسبت به سایر مکاتب فلسفی در رویکرد عرفانی آن است. خواجه نصیر در شرح اشارات، حکمت متعالیه را حکمتی می‌خواند که میان بحث و نظر از یکسو و کشف و ذوق از سوی دیگر جمع می‌کند. درمقابل این نوع حکمت، حکمت مشاء، یعنی حکمت بحثی صرف است. صدرالدین شیرازی در شیراز، اصفهان و قم زندگی کرد.