ملاقات ناصرالدین شاه با لوئی پاستور

ناصرالدین شاه در بخشی از خاطرات روز چهارشنبه ۲ ذی‌حجه ۱۳۰۶ ق خود در سفر سوم فرنگستان، هنگامی که در پاریس اقامت داشته راجع به ملاقات با لوئی پاستور چنین می‌نویسد: «... امشب پاستور معروف را که برای آدمِ سگ هار گاز گرفته، معالجه و علاج پیدا کرده است، دیدم، شرح احوال او را در روزنامجات خوانده بودم، حالا هم او را دیدم و با او خیلی صحبت کردم، می‌گفت معالجه این کار را خیلی خوب پیدا کرده ام، اما باید آدم سگ هار گرفته را زود بیاورند که معالجه شود، اگر طول بکشد و دیر بیاورند، خیلی معالجه‌اش مشکل است، مثلا اگر تهران یکی را سگ هار بگیرد بیاورند اینجا، خیلی معالجه‌اش مشکل است، بخصوص اگر دندان سگ هار به عصب گرفته و به خون رسیده باشد، که او را باید حتما بعد از دو، سه روز بیاورند که معالجه شود و الا مشکل است. مقصود این است که باید زود شروع به معالجه شود و طول نکشد. حالا پاستور در اینجا مدرسه دارد و درس می‌گوید و مردم مشغول تحصیل این کار هستند. حقیقت این پاستور خیلی خدمت به انسانیت کرده است.» مصحح: آنچه از خاطرات ناصرالدین شاه به‌خصوص در فرنگ مطالعه کرده‌ام، با بیشتر افرادی که برخورد یا ملاقات می‌کند در هر مقامی که باشند به توصیف طنزگونه چهره و ظاهر آنها می‌پردازد. تنها در مورد ملاقات با لوئی پاستور دیدم که فقط از علم و خدمت او به انسانیت می‌نگارد.

منبع: روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه قاجار در سفر سوم فرنگستان(کتاب دوم)، به کوشش دکتر محمد اسماعیل رضوانی و فاطمه قاضیها، تهران، سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۱، ص ۱۹۱