رصدخانه‌ای که ابوسهل کوهی ساخت
وی در جوانی از شاگردان ابوحامد صاغانی بوده است. پسوند کوهی که در بعضی منابع «قوهی» نیز یاد شده است، به معنای قهستان (قوهستان، کوهستان) است. بیشتر مورخان، اصالت وی را از جبال طبرستان در حوالی آمل می‌دانند. کوهی علاوه بر آنکه اخترشناسی دقیق و زبردست بود، در ریاضیات و به‌ویژه هندسه جایگاه بلندی داشت. او تلاش خود را مصروف آن عده از مسائلی کرد که ارشمیدس و آپولونیس طرح کرده بودند و منجر به معادلات بالاتر از درجه دوم می‌شد و بعضی از آنها را حل کرد و شرایط قابل حل بودن آنها را مورد بحث قرار داد. تحقیقات او دراین باره از بهترین آثار هندسی است. از تفحص در آثار ریاضی کوهی، معلوم می‌شود که وی در ریاضیات تبحری بارز داشته و به خصوص در هندسه استاد و زبردست بوده است و عده‌ای از بزرگ‌ترین ریاضیدانان دوره اسلامی به آثار و تالیفات وی استناد و اشاره کرده‌اند. ابوریحان بیرونی در کتاب
«قانون مسعودی» ابوسهل کوهی را از برجستگان زمان خود در هندسه نامیده است و همچنین در کتاب «تحدید نهایات الاماکن» نوشته است که «شرف‌الدوله، ابوسهل کوهی را به تجدید رصد مامور ساخت و او در بغداد بنایی ساخت که قاعده‌اش قطعه کره‌ای به قطر ۲۵ ذراع (تقریبا ۱۲/ ۵) بود و در مرکز آن سوراخی در سقف بنا قرار داشت و شعاع‌های خورشید از آن سوراخ وارد بنا می‌شد...» ابوسهل کوهی نخستین واضع نظریه پرگار تام بوده است. این پرگار برای رسم تمام مقاطع مخروطی طراحی شده بوده است.
ارسال نظر