ترجمه: شیدا قماشچی

اشاره: بنا به گزارشی که از سوی معاون هماهنگی سیاست‌گذاری، مدیریت برنامه‌ریزی «سیا» تنها ۴ روز قبل از نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق به معاون «سازمان سیا» ارسال شده، پیشنهاد کمک مالی به حسین علاء - نخست‌وزیر وقت - داده شده با این توصیه که «از او هیچ‌گونه رسید و جزئیات مخارج دریافت نشود.»

[متن سند]

گزارش معاون هماهنگی سیاست‌گذاری، مدیریت برنامه‌ریزی (وایزنر) به معاون بخش برنامه‌ریزی سازمان مرکزی اطلاعات سیا (دالس)

واشنگتن، ۲۳ آوریل۱۹۵۱ (۳ اردیبهشت ۱۳۳۰)

موضوع: برنامه ویژه ایران

۱. به‌عنوان بخشی از برنامه اضطراری برای ایران، ملاحظاتی صورت گرفته تا کمک‌هزینه به‌صورت مستقیم به نخست‌وزیر ایران تعلق گیرد تا او بتواند حامیانش را تقویت کرده و مخالفانش را شکست دهد. وزارت امور خارجه توافق ابتدایی خود را با این طرح منوط به اوضاع سیاسی ایران و تایید از سوی سفیر آمریکا می‌داند.

۲. نیروهای ویژه دایره هماهنگی سیاست‌گذاری (OPC) در تهران، تلگرافی فرستاده‌اند با این مضمون که سفیر موافقت کرده زمان مناسب برای انجام عملیات فرارسیده و اجازه داده تا یک مامور مستقل از دایره هماهنگی سیاست‌گذاری (OPC) با علاء تماس بگیرد و کمک مالی را در اختیارش قرار دهد‌ (میزان این دلار‌ها از رده‌بندی محرمانه خارج نشده است). با این شرط که تمامی این پول‌ها تحت نظر او به مصرف برسد. با توجه به اینکه نخست‌وزیر این هفته آزمون بسیار دشوار لایحه بودجه را پیش‌رو دارد، باید به سرعت وارد عمل شویم.

۳. قدم‌هایی برداشته شده تا تاییدیه نهایی از معاون وزیر امور خارجه - متیوز - دریافت شود و هماهنگی لازم برای برقراری تماس با علاء به منظور ارائه برنامه کمک‌های رسمی ایالات‌متحده با تایید سفیر گریدی صورت گیرد.

۴. پیشنهاد می‌کنیم مبلغ اولیه (از رده‌بندی خارج نشده است) دلار باشد. دایره هماهنگی سیاست‌گذاری (OPC) در تهران می‌خواهد اطمینان یابد که کل این مبلغ پیش از تماس با علاء، کاملا تایید می‌شود و اولین بخش از این پرداخت به سرعت به دستشان خواهد رسید.

۵. در نتیجه درخواست می‌شود شما مجوز پرداخت مبلغ (از رده‌بندی محرمانه خارج نشده است) را صادر کنید، به اضافه هزینه (از رده‌بندی خارج نشده است) در طول سال مالی ۱۹۵۲.

۶. واضح است که این عملیات به تدابیر ویژه امنیتی نیاز دارد و فقط به‌صورت «حضوری» در دیدار با افراد مورد نیاز اجرا خواهد شد. با توجه به جایگاه علاء و حساسیت شخصی او، پیشنهاد ما این است که از او هیچ‌گونه رسید و جزئیات مخارجی دریافت نشود.

منبع: اسناد «سیا»، «تاریخ ایرانی»