خاطرات فاطمی از بازداشت شبانه

ساعت ۷ صبح ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ رادیو تهران اعلامیه دولت دکتر مصدق را خواند که از کودتای نظامی خبر می‌داد که در ساعت ۵ صبح خنثی شده بود. در این اعلامیه آمده بود: «در جریان این کودتا نفرات نظامی مسلح دکتر فاطمی، وزیر امور خارجه، مهندس حق‌شناس، وزیر راه و مهندس زیرک‌زاده را در شمیران توقیف کردند و سپس به سراغ سرتیپ ریاحی، رئیس ستاد ارتش رفتند ولی موفق به دستگیری او نشدند.» بازداشت حسین فاطمی ساعاتی بیشتر به درازا نکشید و او در سرمقاله ۲۵ مرداد روزنامه «باختر امروز» با عنوان «این دربار شاهنشاهی روی دربار سیاه ملک فاروق را سفید کرد» به تندی به شاه و دربار حمله کرد. فاطمی در دوران ۶ ماهه اختفای خود پس از کودتای ۲۸ مرداد، در یادداشت‌هایش گوشه‌ای از خاطرات خود درباره رویدادهای نهضت ملی، جنبش ملی کردن صنعت نفت و تجربیاتش در دولت مصدق را به رشته تحریر درآورد که روز دستگیری به وسیله ماموران فرمانداری نظامی تهران، ضبط شد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ از میان اوراق و نوشته‌های ضبط‌شده فقط بخش کوچکی از یادداشت‌های وی و لایحه دفاعیه‌اش در دادگاه نظامی به دست آمد و در اختیار خانواده فاطمی قرار گرفت. بخش‌هایی از این یادداشت‌ها در یادنامه‌ای با عنوان «دکتر حسین فاطمی؛ نوشته‌های مخفیگاه و زندان» به مناسبت پنجاهمین سالگرد اعدامش در سال ۱۳۸۳ به چاپ رسید.