بنا به گفته هرودوت خشایارشاه در بهار سال ۴۸۰ پیش از میلاد از لیدی به سمت یونان لشکرکشی کرد. لشکر خشایارشاه نهم اوت آن سال از تنگه داردانل گذشت. اولین جنگ از دومین دوره جنگ‌های ایران و یونان نبرد ترموپیل بود. چون یونانیان می‌دانستند که در دشت وسیع از عهده سواره‌نظام ایران برنخواهند آمد، قشون یونانی در تنگه ترموپیل باریکه‌ای بین کوه و دریا در انتظار دشمن نشستند. در نبرد ترموپیل فرماندهی قشون زمینی یونان با لئونیداس پادشاه اسپارت بود و فرماندهی نیروی دریایی را اوری‌بیاد برعهده داشت.

در ابتدا جنگ در دریا درگرفت که به‌خاطر بادهای تندی که وزید نقشه‌های جنگی ایران به‌ثمر نرسید و نبرد دریایی بدون اینکه نتیجه قطعی حاصل شده باشد، خاتمه پیدا کرد. در این هنگام قشون ایران که از راه خشکی پیش می‌آمد به تنگه ترموپیل رسید و به سپاه لئونیداس برخوردند. عبور از تنگه برای سپاه عظیم خشایارشا ممکن نشد اما فرمانده سپاه ایران از یک کوره‌راه، خود را به پشت‌سر سپاه یونانی رساند و سپاه یونانی پراکنده شد. پس از فتح ترموپیل، آتن در معرض تهدید قطعی قرار گرفت و آتنی‌ها ناچار شدند با زنان و اطفال خویش، به جانب جزیره سالامیس در جنوب آتن حرکت کنند. پس از اینکه خشایارشاه وارد آتن شد، اردوگاه خود را در خارج آتن قرار داد. وی می‌دانست که یونانیان در پلوپونز واقع در جنوب یونان یک ارتش دارند و پیش‌بینی می‌کرد که آن ارتش به آتن بیاید و وی را در آن شهر محاصره کند. این بود که ارتش ایران را در خارج از آتن متمرکز کرد که اگر ارتش یونانیان آمدند، ارتش ایران در داخل آنجا محاصره نشود. خود خشایارشاه بعد از ورود به شهر در عمارت پوله‌ته‌ریوم یعنی عمارت مجلس سنای آتن منزل کرد. گارد جاوید که گارد مخصوص امپراتوری بود نیز در همین عمارت جای گرفت.