ژرار دوبرو، اقتصاد دان نهادگرا

ژرار دوبرو، اقتصاددان صاحب نظریه فرانسوی ۴ جولای ۱۹۲۱ در شهر کاله فرانسه به دنیا آمد. او پیش از شروع جنگ جهانی دوم تحصیلات خود را در کالج به پایان رساند؛ اما به جای حضور در دانشگاه، در یک دوره آموزش ریاضیات در آمبر شرکت کرد سپس به گرونوبل رفت. در سال ۱۹۴۴ هنگام فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، حمله نظامی به شمال فرانسه باعث شد که در لیست ارتش متفقین قرار گیرد. دوبرو برای آموزش به الجزیره منتقل شد و سال ۱۹۴۵ در ارتش اشغالگر فرانسه در آلمان خدمت کرد. در سال ۱۹۴۶ از دانشگاه پاریس فارغ‌التحصیل شد. بعد از اتمام جنگ جهانی دوم، عضو گروه بورباکی شد. اینها جمعی از ریاضیدانان جوان فرانسوی بودند که به دنبال بازسازی بنیان‌های منطقی ریاضیات بودند و آثار خود را به اتفاق هم به نام هانری بورباکی، نابغه‌ای خیالی منتشر می‌کردند.

دوبرو در سال ۱۹۶۰ با ترک دانشگاه ییل به دانشگاه کالیفرنیا در برکلی پیوست. دوبرو پیشرفت‌های ریاضی را در نظریه تعادل اقتصادی ایجاد کرد؛ به‌عنوان مثال چگونه عرضه و تقاضا از طریق قیمت‌ها متعادل می‌شوند. وی با همکاری کنث اَرو در سال ۱۹۵۱، مقاله مشهور «وجود تعادل در اقتصاد رقابتی» را که براساس آن اثبات ریاضی وجود تعادل عمومی با استفاده از روش توپولوژی میسر است، منتشر کرد. یکی از بهترین آثار دوبرو کتاب «نظریه ارزش: تحلیل فرضیه تعادل اقتصادی» است که تاثیر بسیاری در کتاب‌های درسی علم اقتصاد گذاشت و جایزه نوبل اقتصاد را برای او به ارمغان آورد (این کتاب دو سال پیش از سوی کبری سنگری مهذب و حسین راغفر به زبان فارسی ترجمه و منتشر شد). وی در این کتاب موقعیت قطعی نظریه نئووالراسیان را به شکل قاطع و بدیهی بیان کرده است. کتاب حاوی ریاضیات پیچیده در سطحی بسیار تجریدی است که در آن به‌جای حساب و جبر ماتریس، از نظریه مجموعه‌ها و توپولوژی استفاده شده است.

دوبرو در این کتاب موفق شده تمامی نتایج متعارف به‌دست‌آمده در مورد نظریه قیمتی رقابتی را با دقتی بی نظیر بیان کند. از دیگر آثار وی می‌توان به مقالات متعددی اشاره کرد که در زمینه فرضیه‌های وجود نوشته و سعی کرده است فروض غیرواقعی برای اثبات وجود تعادل عمومی در شرایط رقابت کامل را حذف کند. مجموعه‌ای شامل ۲۰ مقاله وی با عنوان «اقتصاد ریاضی» در سال ۱۹۸۱ به چاپ رسید. دوبرو که ریاضیدان و اقتصاددانی در سطح ممتاز بود، نزدیک به چهار دهه روی یکی از مهم‌ترین مشکلات پایه‌ای علم اقتصاد، یعنی موازنه قیمت و تولید و مصرف در اقتصادهای آزاد، کار کرد. دوبرو به هنگام دریافت جایزه نوبل طی یک سخنرانی گفت: «برای فردی که در محیط‌های سختگیرانه و سازش‌ناپذیری همچون بورباکی مشغول تحصیل است، ورود به معادلات، مجهولات و پرسش‌های آزاردهنده روش والراسی، چندان رضایت‌بخش نخواهد بود.» دوبرو در سال ۲۰۰۴ دارفانی را وداع گفت.