منابع گوناگون اطلاعات ضد و نقیضی در رابطه با «نایب‌حسین کاشی» و قیام او به همراه یاران و فرزندانش می‌دهند. ملاعبدالرسول مدنی که از روحانیون روشنفکر در عصر مشروطه است علت قیام نایبیان را ضعف دولت مرکزی، طمع و رشوه‌گیری اولیای دولت، شرارت نفسانی بزرگان کاشان، جسارت عاملان شورش و بیکاری عمومی در میان مردم می‌داند. اغلب منابع، نایب حسین را که سردسته گروه نایبیان کاشان بود و اصالتا از ایل بیرانوند لرستان به کاشان آمده بود، از جمله اشرار و غارتگران می‌دانند که نظم و امنیت منطقه را به‌هم ریخته و موجبات دردسر مردم را پدید آورده بود. این گروه به باغ فین و تعدادی از ابنیه تاریخی نیز حمله می‌کردند و دست به سرقت مصالح و سایر اشیای قیمتی می‌زدند. از طرف دیگر در شماری از منابع متاخر به ویژگی‌های اخلاقی اعضای این گروه اشاره شده و آنان را در زمره عیاران و مجاهدین مشروطیت دانسته‌اند که این امر چندان به لحاظ منابع دست اول تاریخی قابل تایید نیست. سرانجام پس از کشمکش بسیار میرزا حسن خان وثوق‌الدوله با فریب و وعده ابتدا ماشاءالله خان پسر نایب حسین و سپس خود وی را به تهران کشاند و آنان را در ۱۸ آبان ۱۲۹۸ هـ . ش اعدام کرد.