راه استعمار
از نظر اقتصادی، احداث راه میان رشت و تهران، اقدامی زیانآور است؛ ولی از نظر سیاسی و بهخصوص از دیدگاه دولت روسیه، این اقدام بسیار مفید است. با در اختیار داشتن این راه، دولت روسیه میتواند در صورت احتیاج ظرف چند روز یک سپاه از ارتش خود را از باکو تا پشت دروازههای کاشیکاری شده و شکننده تهران بیاورد.
در دوران صلح و آرامش نیز روسیه راهی مطمئن برای کالاهای خود در اختیار دارد. به موجب مقررات وضع شده از طرف دولت روسیه، کالاهای هیچ کشور اروپایی نمیتواند از طریق ترانزیت قفقاز به مقصد ایران ارسال شود و با این اقدام، در حقیقت دولت روسیه از تمام رقیبان اقتصادی خود در بازار ایران خلع ید کرده و در عوض منافع قسمت اعظم کالاهای ترانزیتی ایران به مقصد اروپا را به خود اختصاص داده است.
از نظر اقتصادی، احداث راه میان رشت و تهران، اقدامی زیانآور است؛ ولی از نظر سیاسی و بهخصوص از دیدگاه دولت روسیه، این اقدام بسیار مفید است. با در اختیار داشتن این راه، دولت روسیه میتواند در صورت احتیاج ظرف چند روز یک سپاه از ارتش خود را از باکو تا پشت دروازههای کاشیکاری شده و شکننده تهران بیاورد.
در دوران صلح و آرامش نیز روسیه راهی مطمئن برای کالاهای خود در اختیار دارد. به موجب مقررات وضع شده از طرف دولت روسیه، کالاهای هیچ کشور اروپایی نمیتواند از طریق ترانزیت قفقاز به مقصد ایران ارسال شود و با این اقدام، در حقیقت دولت روسیه از تمام رقیبان اقتصادی خود در بازار ایران خلع ید کرده و در عوض منافع قسمت اعظم کالاهای ترانزیتی ایران به مقصد اروپا را به خود اختصاص داده است. اکنون تمام مسافرانی که از شمال عازم تهران هستند باید از این راه عبور کنند و به عبارت دیگر باید گفت که همه مسافران از طریق یک جاده روسی به پایتخت ایران میرسند. در هر توقفگاه بین راه، ماموری هست که روسی حرف میزند و در هر پنجاه کیلومتر یک قرارگاه مخصوص دریافت عوارض راه به نام «زستاوا» برپا شده که آن هم بهوسیله ماموران روسی اداره میشود. بین قرارگاههای عوارض راه، خط تلفن کشیده شده که پست به پست تا دفتر کار سرکنسول دولت روسیه ادامه مییابد. به این ترتیب به مسافری که برای نخستینبار قدم به خاک ایران گذاشته این احساس دست میدهد که حداقل به لحاظ سیاسی، هنوز امپراتوری پهناور روسیه را ترک نکرده است.
منبع: گلهای سرخ اصفهان (سفرنامه کلودانه)، ترجمه فضلالله جلوه، نشر روایت، 1370، ص120.
ارسال نظر