به دار آویختن دکتر نجیب‌الله

دکتر محمد نجیب‌الله، رئیس‌جمهوری اسبق افغانستان در ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۶ از سوی طالبان به دار آویخته شد. او ماه اگوست ۱۹۴۷ در طایفه‌ احمدزی، تباری از قوم پشتون غلجائی در شهر کابل به دنیا آمد، دهکده‌ای که نیاکان او متعلق به آن بودند و در بین شهرهای گردیز در ولایت پکتیا و «سید کرم» قرار داشت. او در لیسه (دانشکده) حبیبیه درس خواند و در سال ۱۹۷۵ از دانشگاه کابل با درجه دکترا در طبابت فارغ‌التحصیل شد.

فعالیت سیاسی را در زمان تحصیلش آغاز کرد و به عضویت حزب پرچم در آمد. وی مدتی بعد به مسکو رفت و همراه با قوای شوروی در دسامبر سال ۱۹۷۹ به کابل بازگشت و به‌عنوان رئیس دستگاه استخباراتی (اطلاعاتی) دولت، به نام خدمات امنیت دولتی (خاد) تعیین شد. محمد نجیب‌الله در سال ۱۹۸۶ رئیس‌جمهوری افغانستان شد. او به تدریج از اصول اصلی و خطوط مرامی حزب پرچم صرف‌نظر کرد و در قانون اساسی، در اساسنامه و مرامنامه حزب تعدیلاتی به وجود آورد. نام حزب دموکراتیک خلق را به حزب وطن تبدیل کرد و با برنامه‌های سازمان ملل در مورد کناره‌گیری از قدرت، تشکیل حکومت موقت و انتخابات آزاد موافقت کرد.

نجیب‌الله، در سال ۱۳۷۱ خورشیدی، پذیرفت که قدرت را به شورای حکومتی مجاهدین تحویل دهد. تا هنگامی که طالبان وارد شهر کابل شدند، احمدشاه مسعود دو بار به دکتر نجیب‌الله پیشنهاد ترک کشور را داد، او هر دو بار پیشنهاد مسعود را با این اندیشه که طالبان پشتون هستند و از جان او خواهند گذشت رد کرد. ژنرال اسحاق توخی، دستیار نجیب‌الله که یک روز پیش از مرگ او همراهش بود، گفته است: هنگامی که سه نفر با پیشنهاد ترک کابل به نزد او و دکتر نجیب‌الله آمدند، این پیشنهاد را رد کرد که اشتباهی بزرگ بود. نجیب‌الله در صبحگاه نخستین روز ورود طالبان به کابل در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۶ در مرکز سازمان ملل در کابل بازداشت و به‌همراه برادرش شاهپور احمدزی شکنجه و کشته شد.