سالمرگ پیشگام صنعت رایانه

گروه تاریخ و اقتصاد: در ۱۱ جولای سال ۱۹۹۴ یکی از بزرگ‌ترین پیشگامان صنعت رایانه چشم بر جهان فرو بست؛ گری کیلدال. گری کیلدال Gary Kildall کسی بود که می‌توانست سیستم عامل اولین کامپیوتر شخصی IBM را تامین کند و در رقابت با بیل گیتس و مایکروسافت، کنترل آینده تکنولوژی را به دست بگیرد. ولی این بخت را از دست داد و شاید بخت معرفی‌ شدن به‌عنوان ثروتمند‌ترین فرد جهان را هم از دست داده باشد. ماجرا از این قرار بود که در یک روز سرنوشت‌ساز تابستانی در سال ۱۹۸۰، سه (آی‌بی‌ام)ی محافظه‌کار به دیدار یک گروه از برنامه‌نویسان در شرکت Digital Research INC می‌رفتند و امیدوار بودند که بتوانند مجوز سیستم عامل پیشتاز صنعت این شرکت، به نام CP/ M را بگیرند.

در عوض، گری کیلدال، آدم‌های آی‌بی‌ام را رها کرد و سوار ‌بر هواپیمایش به تعطیلا‌ت رفت. آی‌بی‌امی‌ها هم با دلخوری از این موضوع، به سراغ بیل گیتس و سیستم عاملش رفتند. این حکایت آن قدر تکرار شده که اگر به کسی بگویید: «روزی که گری کیلدال با هواپیمایش رفت»، بقیه داستان را خودش می‌داند. اگر چه کیلدال به خاطر ابداعات فنی بسیاری که دارد، تقدیر می‌شود، اما خیلی‌ها معتقدند وی یکی از بزرگ‌ترین خطاهای تاریخ کسب‌وکار را مرتکب شد. با اینکه برخی نویسندگان مطالب فنی ماجرا‌های کیلدال را مطرح کرده‌اند، اما یک نفر به اسم ایوانز بخش مربوط به کیلدال را بر اساس خاطرات ۲۲۶ صفحه‌ای خود کیلدال نوشته که هیچ وقت منتشر نشده است. کیلدال این خاطرات را درست قبل از مرگش در سال ۱۹۹۴ نوشته بود. اوایل به نظر می‌رسید کیلدال بهترین کسی است که می‌شد آینده صنعت نوپای کامپیوتر را در وجود او جست‌وجو کرد. اما کم‌کم که به اواخر عمرش نزدیک شد، سر از میخانه‌ها در‌آورد و گرفتار الکل شد تا اینکه در سن ۵۲ سالگی دار فانی را وداع گفت. «آمریکا را آنها ساختند» کتابی است که سوابق برخی از بازیگران کلیدی عصر کامپیوتر آن زمان را مورد حمله قرار داده است؛ به‌طور مشخص گیتس، آی‌بی‌ام و تیم پاترسون، برنامه‌نویس سیاتل که سیستم عاملی به نام QDOS را بر مبنای CP/ M نوشت که بعدها همان DOS شد. آن‌طور که کتاب نوشته، به‌خاطر حاکم شدن بیل گیتس به‌جای مغزی چون کیلدال است که «ما مجبوریم بیش از یک دهه خرابی‌های عجیب و غریبی را تحمل کنیم که هیچ‌وقت هزینه‌های آن‌ محاسبه نشده‌اند.» دیوید لفر، یکی از همکاران ایوانز در تالیف کتاب می‌گوید: «ما داریم سعی می‌کنیم خاطرات را اصلاح کنیم. سیستم عامل پی‌سی را گیتس اختراع نکرده و هر جا نوشته‌اند که او این کار را کرده اشتباه است.»

هیچ شکی نیست که کیلدال یکی از پیشتازان این صنعت بوده است. او با ابداع اولین سیستم عامل ریزکامپیوترها در اوایل دهه ۱۹۷۰، امکان ساخت اولین کامپیوترهای شخصی را برای شرکت‌ها و علاقه‌مندان فراهم کرد. صرف‌نظر از مسائل قانونی، سیستم عامل اولیه داس مایکروسافت تا حدودی بر مبنای سیستم‌عامل CP/ M کیلدال نوشته شد. بینش او این بود که با ساخت سیستم عاملی مجزا از سخت‌افزار، می‌توان برنامه‌ها را در کامپیوترهایی به ‌اجرا درآورد، به قول تام رولاندر، دوست کیلدال و رئیس سابق دی‌آر‌آی (DRI)، «چیزی که گری را واقعا سر حال می‌آورد، نوآوری بود.» با این وجود، کتاب ایوانز به‌طور کامل روشن نکرده است که کیلدال چگونه مغلوب گیتس شد. این کتاب اساسا بر نوشته‌های کیلدال، خانواده و دوستان او تکیه کرده است. ایوانز می‌گوید: از گیتس درخواست مصاحبه کرده، اما مایکروسافت نپذیرفته است. او با آی‌بی‌ام یا پاترسون تماس نگرفته، ولی از بریده نشریاتی که قبلا این موضوع را چاپ کرده‌اند، استفاده کرده است. آی‌بی‌ام حاضر نشد برای این مقاله با نشریه بیزنس‌ویک صحبت کند. اما مسوولا‌ن سابق این شرکت، با برداشت کیلدال از وقایع مخالفت کردند. مایکروسافت کتاب را «جانبدارانه و ناصحیح» می‌داند و می‌گوید: «شرکت به (نقش بنیادین) خود در صنعت افتخار می‌کند.» پاترسون قبول ندارد که مالکیت معنوی کیلدال را به سرقت برده است و می‌گوید: «تعجب می‌کند که نویسندگان با وی تماس نگرفتند. شاید فکر کنید آنها می‌خواسته‌اند. ولی پیدا کردن من کار سختی نیست.»

خاطرات مبهم

چیزی که پیدا کردنش سخت است، حقیقت است. با وجود ده‌ها مصاحبه‌ای که بیزنس‌ویک با افراد درگیر با این ماجرا انجام داده، هیچ تصویر واضحی از روزهای سرنوشت‌ساز تابستان سال ۱۹۸۰ به دست نیامده است. با اینکه کیلدال در خاطراتش ادعا کرده که روز اول با آی‌بی‌ام ملاقات داشته و با هم دست داده‌اند، اما وکیل خود دی‌آر‌آی در آن زمان می‌گوید: هیچ توافقی صورت نگرفت. در روزهای سرنوشت‌ساز تابستان ۱۹۸۰، گری کیلدال، پیشتاز عرصه نرم‌افزارهای کامپیوتری، فرصت تامین سیستم‌عامل اولین کامپیوتر شخصی ساخت آی‌بی‌ام را از دست داد و این فرصت طلا‌یی را به بیل ‌گیتس تقدیم کرد.

منبع: بیزنس ویک‌