اولویت مهار تورم به جای حذف صفر؛ ماجرای لایحه ارسالی دولت چه بود؟

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد - زهرا محمودی؛ صبح امروز، خبری درباره لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور منتشر شد. این لایحه که به منظور حذف چهار صفر از پول ملی و اصلاح نظام پولی کشور تهیه شده، به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردید؛ لایحه‌ای که پیش از این در دولت دوازدهم به تصویب رسیده بود، اکنون توسط رئیس دولت سیزدهم به‌عنوان لایحه یک فوریتی به مجلس ارائه شده است.

در متن لایحه آمده است که واحد پول ایران «تومان» خواهد بود و هر تومان معادل ۱۰ هزار ریال جاری و یکصد پارسه است. همچنین، به منظور تسهیل روند انتقال به سیستم جدید، دوره‌ای دو ساله به‌عنوان «دوره گذار» برای استفاده همزمان از تومان و ریال در نظر گرفته شده است. در این مدت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است ترتیبات اجرایی لازم را برای جمع‌آوری و جایگزینی اسکناس‌ها و سکه‌های ریال با تومان فراهم کند.

در این گزارش، دنیای اقتصاد در گفت‌وگو با نمایندگان مجلس بررسی می‌کند که آیا این طرح می‌تواند نقشی در مهار تورم ایفا کند یا خیر.

مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در خصوص بحث تغییر صفرها از واحد پول ملی به خبرنگار روزنامه دنیای اقتصاد گفت: «تغییر صفرها که اساساً تاثیری بر تورم ندارد، مسأله‌ای است که چند سال پیش در مجلس سوم مطرح شد. دولت قبل، یعنی دولت سیزدهم، این موضوع را پس گرفت و منتفی شد. اخیراً هم شنیده‌ام که دوباره مطرح شده است، ولی به نظر من این کار در شرایط فعلی، به‌ویژه با توجه به وضعیت تورم، اولویت ندارد.»

او ادامه داد: «این گونه تغییرات معمولاً زمانی انجام می‌شود که یک دوره تورمی شدید گذرانده شده و تورم کنترل شده باشد. به عبارت دیگر، بعد از اینکه تورم مهار شد، برخی کشورها برای سامان دادن به وضعیت پول ملی خود اقدام به حذف صفرها می‌کنند. ولی در حال حاضر، با توجه به اینکه تورم هنوز در وضعیت کنترل نشده‌ای قرار دارد، این تغییرات تاثیری بر آن نخواهد داشت. این تغییر تنها ظاهر پول ملی را اصلاح می‌کند، به‌گونه‌ای که به جای اعداد بزرگ مانند پنج میلیون یا ده میلیون، اعداد کوچکتر مانند هزار و ده هزار مطرح خواهد شد.»

طغیانی در پایان تاکید کرد که «اولویت کشور در حال حاضر باید مهار تورم باشد، نه اصلاح ظاهر پول ملی.»

طرح فقط برای راحت شدن مراودات است؛ نه مهار تورم

عباس پاپی‌زاده، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در خصوص طرح حذف صفرها از پول ملی گفت: «این طرح تأثیری بر شاخص‌های اقتصادی ندارد و تنها مراودات را راحت‌تر می‌کند. ما در اقتصاد با چهار صفر کار نمی‌کنیم؛ مثلاً ده هزار ریال معادل هزار تومان می‌شود، ولی آیا با هزار تومان می‌توان خریدی انجام داد؟ این تغییر فقط معاملات را آسان‌تر می‌کند.»

او افزود: «صفرها باعث سردرگمی مردم در معاملات میلیونی می‌شوند. به یاد دارم که در مجلس دهم، دولت لایحه‌ای در این زمینه ارائه داد، اما شورای نگهبان ایراد گرفت و این موضوع در کمیسیون اقتصادی مطرح شد. در حال حاضر، مجلس چیزی آماده نکرده و احتمالاً دولت قصد دارد لایحه‌ای را دوباره به مجلس بیاورد.»

پاپی‌زاده ادامه داد: «به طور کلی، حذف صفرها بهتر از عدم تغییر است. مثلاً در لایحه بودجه، اصطلاحات جدیدی مانند «همت» (مخفف هزار میلیارد تومان) به دلیل وجود تعداد زیاد صفرها معرفی شده‌اند. اگر چهار صفر حذف شوند، این اصطلاحات برای عموم مردم قابل فهم‌تر می‌شود.»

او همچنین اشاره کرد: «ترکیه تجربه مشابهی داشت و چند صفر از پول ملی خود حذف کرد، ولی روند تورم در آن کشور همچنان ادامه یافت. این تغییرات تأثیر زیادی روی شاخص‌های اقتصادی ندارد، اما از نظر روانی می‌تواند باعث آرامش ذهنی مردم شود و مراودات اقتصادی روزمره را ساده‌تر کند.»

پاپی‌زاده در پایان گفت: «این تغییر تأثیر زیادی ندارد، اما به نظر می‌رسد که برای مردم در زندگی روزمره مفید خواهد بود.»