افزایش آمار ابتلا به سرطان ریه در منطقه سیستان
افزایش ۱۰ برابری غلظت آلاینده‌‌ها
همزمان میزان غلظت آلاینده‌‌های هوا در زاهدان نیز به ۱۰ برابر حد مجاز رسیده و با کاهش شعاع دید در محدوده «شیله» تا «تاسوکی» به محدوده صفر، شعاع دید افقی در برخی محورهای مواصلاتی شمال سیستان و بلوچستان نظیر زابل- زهک، زابل-نهبندان، زاهدان-زهک، هیرمند-زابل و هیرمند-زهک به‌شدت کاهش پیدا کرده است. آن‌گونه که مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان خبر داده، از روز گذشته تاکنون شدت توفان‌‌ها در سیستان کاهش پیدا کرده و همزمان با افزایش ۲-۱ درجه‌‌ای دما در شمال استان به دلیل تداوم جریانات مونسون کاهش ۲-۱ درجه‌‌ای هوا در جنوب استان پیش‌بینی می‌شود.
«علی. ش» ساکن روستای محمدشاهکرم از توابع بخش مرکزی شهرستان زهک می‌‌گوید: «مردم سیستان دیگر به وجود بادهای ۱۲۰ روزه و هجوم شن‌‌های روان به خانه وکاشانه‌‌شان عادت کرده‌‌اند. آنها هر روز که چشم‌‌شان را باز می‌کنند، با تلی از خاک و شن روان در حیاط خانه یا محل کار خود مواجه شده و با شدت گرفتن توفان در منطقه، حتی جرات خروج از خانه را هم پیدا نمی‌‌کنند.» وی می‌‌گوید: «اغلب مردم روستا دچار بیماری‌‌های مختلف از جمله سرطان ریه و... شده و بخش زیادی از آنها با شدت گرفتن توفان، روانه مراکز درمانی می‌‌شوند. او از دولت جدید می‌‌خواهد تا به مشکل همیشگی این منطقه رسیدگی کرده و چاره‌‌ای برای حل و فصل آن بیندیشد؛ مردمی که دیگر ریه‌‌های‌‌شان پر از خاک و ریزگرد شده و دیگر رمقی برای آنها نمانده است.»
کاهش شدت توفان و گردوخاک
آن‌گونه که «محسن حیدری» مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان به « روزنامه ایران» می‌‌گوید: «بعد از ظهر جمعه (۱۲ مرداد) با انتشار غبار حاصل از توفان ۱۱۵ کیلومتر بر ساعت در منطقه سیستان، دید افقی در ایستگاه فرودگاهی زاهدان به ۲۰۰ متر، ایرانشهر هزار و ۲۰۰متر، خاش و سراوان به‌هزار متر و میرجاوه به ۲هزار متر تنزل یافت.همچنین سرعت باد در شهرستان زهک بیشینه به ۸۸ کیلومتر بر ساعت رسیده و دید افقی در ایستگاه هواشناسی را تا هزار متر کاهش داد.» وی می‌‌افزاید: «از بعداز ظهر روز گذشته شدت توفان در سیستان و بلوچستان کاهش پیدا کرده و جریانات مونسون و بادهای ۱۲۰ روزه همچنان با سرعت ۷۰-۶۰ کیلومتر در ساعت تا آخر هفته در منطقه تداوم خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود که طی چند روز آینده شدت وزش باد و توفان در سیستان و بلوچستان نسبت به روزهای گذشته کاهش پیدا کند.»
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان پیش‌بینی می‌کند که جریانات مونسون در جنوب استان سیستان و بلوچستان تداوم داشته باشد و شاهد بارش باران و دریایی مواج باشیم. همچنین تا آخر هفته جاری دمای هوا در شمال استان ۲-۱ درجه افزایش پیدا کرده و همزمان به دلیل جریانات مونسون، ۲-۱ درجه کاهش دما در جنوب استان را تجربه خواهیم کرد.
۱۳۶۲نفر روانه بیمارستان شدند
اما همه ساله با شدت گرفتن وزش توفان در استان سیستان و بلوچستان، بخش زیادی از مردم این منطقه روانه بیمارستان‌‌ها و مراکز درمانی می‌‌شوند. آن‌گونه که «مجید محبی» مدیرکل ستاد بحران سیستان و بلوچستان به «ایران» خبر داده، «از ۸ تا ۱۲ مرداد سال‌جاری، ۱۳۶۲ نفر به بیمارستان‌‌ها و مراکز درمانی مراجعه کردند که از این میان ۱۱۱ نفر بستری شده و بقیه به صورت سرپایی خدمات درمانی دریافت کردند. عمده این افراد نیز بیماران تنفسی، قلبی، چشمی و تراپیکی بودند.»
مدیرکل ستاد بحران سیستان و بلوچستان در پاسخ به این سوال که آیا شدت مراجعه مردم به مراکز درمانی استان، نسبت به سال‌های گذشته افزایش چشمگیری داشته یا خیر، می‌‌گوید: «خیر، اتفاقا شرایط امسال نسبت به سال‌های گذشته به دلایلی نظیر تامین بخشی از حق‌آبه دریاچه هامون و بارندگی‌‌های اخیر بهتر شده و آمار مراجعان به مراکز درمانی را کاهش داده است. البته طی چند روز اخیر وقوع توفان در منطقه شدت پیدا کرده و باعث آزار بسیاری از مردم شده است.»
بحرانی مزمن به نام «گردوخاک»
در همین حال، دکتر «مسعود صالحی» رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل نیز به «ایران» می‌‌گوید: «در منطقه‌‌ای که شدت آلایندگی از ۱۰ تا ۲۰درصد حد مجاز عبور کرده و چشم چشم را نمی‌‌بیند، دیگر انتشار آمار مراجعان به بیمارستان‌‌ها و مراکز درمانی چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟! گرمای هوا هم مزید بر علت شده و نفس کشیدن برای مردم را سخت‌‌تر از همیشه کرده است.
این موضوع جدیدی نبوده و مشکل امروز و فردا نیست! مشکلی است که از سال‌های گذشته وجود داشته و متاسفانه به دلیل تکرار، حالا به بحرانی مزمن تبدیل شده و گویی دیگر هیچ کس آن را نمی‌‌بیند. بحث ریزگردها در سیستان مدت‌‌هاست که طولانی شده و حالا همه به وجود آن عادت کرده‌‌اند. نفس کشیدن برای مردم این منطقه دیگر سخت‌‌تر از همیشه شده و از همه بدتر اینکه همه به وجود این بحران مزمن عادت کرده‌‌اند.»
وی می‌‌افزاید: «ما باید وقوع ریزگرد و توفان در استان را به عنوان پدیده‌‌ای غیرطبیعی مورد پذیرش قرار داده و گزارش‌‌های آن همه روزه در سطح مردمی، ادارات و مراجع ذی‌ربط و... اطلاع‌‌رسانی شده و همه در جریان دشوار بودن وضعیت قرار گیرند. توفان سال‌هاست که به مردم خسارات جانی و مالی وارد می‌کند؛ خساراتی که حتی برآورد نشده و بخشی از آن به مردم پرداخت نشده است. همه روزه، بخش زیادی از شن وارد خانه‌‌های مردم شده و نفس کشیدن آنها را سخت‌‌تر از همیشه می‌کند.»
افزایش سرطان ریه در سیستان
دکتر مسعود صالحی تصریح می‌کند: «بر اساس مطالعات تحقیقاتی اخیر در دانشگاه شهید بهشتی، ۳۳ شهر آلوده در کشور مورد بررسی قرار گرفته و منطقه سیستان با اختلافی قابل‌توجه، آلوده‌‌ترین شهر کشور معرفی شده است. در حال حاضر، بیشترین میزان ابتلا به سرطان ریه مربوط به منطقه سیستان بوده و متاسفانه رو به رشد است. همچنین بیشترین آمار مرگ و میر منتسب به وقوع ریزگردها در منطقه سیستان رخ داده و برای رفع آن باید اقدامات ویژه‌‌ای انجام شود.
دولت باید ابتدا شرایط زیستی مردم را درنظر گرفته و تسهیلات ویژه‌‌ای برای آنها قائل شود. ضریب فوق‌‌العاده شغل کارکنان این منطقه باید متناسب با شرایط و سختی کار اصلاح شود تا آنها انگیزه ماندن و کار در منطقه را داشته باشند. فوق‌‌العاده شغلی که بر اساس شرایط ۶۰،۵۰ سال گذشته تعیین شده و حالا با شرایط کنونی همخوانی ندارد.»
راهکارهای موثر برای مهار ریزگردها
طبق گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل، «دولت آقای پزشکیان، باید راهکارهای علمی و عملی برای مهار و کاهش ریزگردها در استان در نظر گرفته و برای مهار ریزگردها به کار گیرد. همچنین حق‌آبه هامون را با دیپلماسی فعال تامین کرده و بحث تامین بهداشت و درمان را مورد توجه قرار دهد. مشکل اینجاست که ما متاسفانه درمنطقه سیستان، متخصص ریه نداریم و وزارت بهداشت و درمان باید چند متخصص ریه برای منطقه درنظر گیرد. آن هم در منطقه‌‌ای که مردمش به دلیل ریزگردها، دیگر ریه سالمی در بدن ندارند.
از طرفی باید نیاز مردم به پزشکان فوق تخصص نیز تامین شود تا شهروندان برای اقدامات درمانی مجبور به خروج از استان نشوند. در حال حاضر، تعداد متخصصان چشم در سیستان اندک است و باید با توجه ویژه دولت جدید، افزایش پیدا کند. همچنین باید به زیرساخت‌‌های بهداشتی آسیب دیده ناشی از وقوع توفان و ریزگرد در شهرهای استان توجه ویژه‌‌ای کرده و نوسازی و بهسازی ساختمان‌‌ها و بیمارستان‌‌ها در صدر توجه قرار گیرد.»
