در چهارمین سمینار ملی بانک‌های خون بیمارستانی اعلام شد
رشد صد درصدی ذخایر خونی
ضرورت صدهزار داوطلب ثابت برای پلاسما
در این نشست مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به اهمیت بسیار زیاد فرآورده‌های خونی و با بیان اینکه هر فرد ۳۶ بار در سال می‌تواند پلاسما اهدا کند، گفت: پیشنهاد سازمان انتقال خون آن است که با اهدای پلاسما سالی ۱۲ بار توسط ۱۰۰ هزار نفر اهدا‌کننده این کار را داوطلبانه نگه داریم. مصطفی جمالی با اشاره به اینکه اکنون پلاسما به خارج از کشور منتقل و پس از فرآوری مدنظر به کشور وارد می‌شود، بر ضرورت ایجاد پالایشگاه پلاسما در کشور تاکید کرد و افزود: قرار بود پالایشگاه پلاسما در کشور ایجاد شود که شرکت خصوصی مد نظر به تعهدات خود عمل نکرد و با حکم دادگاه مقرر شده است پالایشگاه به بخش دولتی برگشت داده شود. وی با اشاره به اینکه اکنون همه فناوری‌های پیشرفته انتقال خون را در کشور داریم و بانک‌های خون بیمارستانی استانداردسازی شده است از طراحی و اتصال نرم‌افزاری در این سازمان به بیمارستان‌ها خبر داد و گفت: ذخایر خون و فرآورده‌های خونی در کشور دو برابر شده و تاکنون نیاز بیمارستان‌ها را به طور کامل تامین کرده است و شبکه خون‌رسانی در صورت کمبود در استان‌ها، نیاز به خون را برطرف می‌کند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون، حمل خون و فرآورده‌های خونی را کاری سخت دانست و اظهار کرد: ساخت خون مصنوعی در دنیا تنها در حد یک تئوری است و هیچ کشوری آن را تولید نکرده است. وی افزود: بیش از ۳ میلیون واحد خون و فرآورده‌های خونی در کشور مصرف می‌شود و از هر سه نفر، یک نفر تا پایان عمر نیازمند دریافت خون خواهد بود. جمالی درباره ذخایر خون در کشور نیز افزود: ذخایر خون و فرآورده‌های خونی، خوب است و دو برابر شده، اما همچنان باید یادآوری کنیم که مردم خون اهدا کنند.
آموزش‌های ضروری برای انتقال خون در سمینار چهارم
جمالی با اشاره به چهارمین سمینار ملی بانک‌های خون بیمارستان‌های کشور به عنوان یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های علمی که برگزار می‌شود، به موضوعات آموزشی که در حوزه انتقال خون از اهمیت زیادی برخوردار هستند اشاره کرد و گفت: بروز خطا می‌تواند مشکلات بزرگی ایجاد کند و در این سمینار آموزش‌های لازم برای این موضوع داده می‌شود. جمالی به‌روز شدن آزمایش‌های خون را مورد تاکید قرار داد و گفت: به‌روز نشدن آزمایش‌ها، به امکان بروز خطا در انتقال خون منجر می‌شود؛ ضمن اینکه اگر زنجیره سرد در انتقال خون و فرآورده رعایت نشود، امکان آلودگی وجود دارد و این موضوعات در سمینار مورد بررسی و آموزش قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه تزریق خون اشتباه باعث مرگ بیمار می‌شود، اظهار کرد: با توجه به اهمیت این موضوع، بازآموزی کارکنان سازمان انتقال خون موضوع مهمی محسوب می‌شود و شرایط زنجیره سرد اگر به درستی انجام نشود، برای بیماران خطرناک است. جمالی با بیان اینکه آزمایش غربالگری خون پس از سال‌ها در سازمان انتقال خون انجام می‌شود، ادامه داد: با تزریق خون در افراد، احتمال بروز حساسیت وجود دارد به همین خاطر کیسه فیلتر خون سبب شده عوارض تزریق خون کاهش پیدا کند. مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران در این نشست در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه تا جای ممکن از تزریق خون و فرآورده باید امتناع شود، افزود: خون و فرآورده‌های خونی باید به درستی مصرف شود؛ ضمن اینکه تزریق خون می‌تواند حساسیت‌زا باشد و بهتر است در مصرف خون برای بیمار، دقت شود و قبل از تزریق خون، باید نسبت به اهمیت مصرف خون مطمئن شد و در این راستا بحث گزارش عوارض خون، حائز اهمیت است و متاسفانه بیش از ۵۰ هزار گزارش عوارض خون در چند سال گذشته داشته‌ایم.
پلاسمای رایگان اهدا کنید
مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، در واکنش به خرید پلاسما از هموطنان اظهار کرد: ما معتقدیم اهدای پلاسما مثل اهدای خون باید داوطلبانه باشد. زیرا خرید پلاسما با مشکلاتی همراه است. بعضا یک فرد در طول سال، ۳۶ تا ۴۸ بار پلاسما در قبال دریافت مبلغی اهدا می‌کند که باعث می‌شود فرد به دلیل اینکه مکرر پلاسما می‌دهد، آنتی‌بادی خون او از دست برود و مستعد بیماری شود. در هنگام دریافت پلاسما، سوالاتی از داوطلب پرسیده می‌شود مبنی بر اینکه آیا رفتار پرخطر داشته و اینکه هپاتیت دارد یا خیر و... تا سلامت پلاسما تضمین شود. در حالی که فرد برای دریافت پول، احتمال دارد این عارضه‌ها را پنهان کند و عنوان نکند و در عین حال ۳۶ بار اهدای پلاسما به ازای هر نوبت، ۵۰۰ هزار تومان؛ داوطلبانه بودن اهدای پلاسما را زیر سوال می‌برد.
جمالی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع ضرورت استانداردسازی بانک‌های خون بیمارستان از نظر مکان و تجهیزات به‌روز و بازآموزی و به‌روز بودن نیروی انسانی در انتقال خون اشاره کرد و افزود: پلاسما در دمای منهای ۱۸ تا منهای ۲۰ درجه نگهداری می‌شود و اگر به اندازه کافی گرم نشود یا بیش از اندازه گرم شود برای بیمار مخاطره‌آمیز خواهد بود. وی با بیان اینکه رعایت نکات ایمنی در زمان انتقال خون بسیار تاثیرگذار است گفت: عدم انتقال خون تا جایی که امکان دارد بهترین تصمیم است، مگر اینکه برای حفظ جان بیمار ضروری باشد. همچنین استفاده از کیسه‌های فیلتردار موجب کاهش عوارض و حتی حفظ جان بیماران می‌شود و نباید به خاطر هزینه بالاتر جان بیمار را به مخاطره انداخت. به گفته وی غربالگری آنتی‌بادی ضروری است و موجب حفظ جان بیماران به ویژه نوزادان در زمان انتقال خون خواهد شد. همچنین برخی از خون‌های نادر باید شناسایی شود.
وی افزود: اهدای خون، نگهداری و انتقال آن و پس از تزریق خون به بیمار در سامانه انتقال خون پیگیری خواهد شد. در این نشست آرزو اودی، دبیر علمی چهارمین سمینار ملی بانک‌های خون بیمارستان‌های کشور، با اشاره به وجود بانک خون در ۹۰۰ بیمارستان و مرکز درمانی کشور گفت: بانک‌های خون، پل ارتباطی بین سازمان انتقال خون و مراکز درمانی هستند. وی افزود: وظیفه بانک خون بیمارستان، تامین خون مورد نیاز بیماران به ویژه در شرایط اورژانسی، تروما و… است. اودی گفت: تامین خون مورد نیاز بیماران تالاسمی، مادران باردار و… از دیگر وظایف بانک‌های خون بیمارستانی است.
