دکتر مهیار اطمینان، نویسنده ارشد این مطالعه، اپیدمیولوژیست در دانشگاه بریتیش کلمبیا، می‌‌‌گوید: وقتی می‌‌‌دانیم که میلیون‌‌‌ها نفر از این داروها استفاده می‌‌‌کنند، خطر یک درصدی نیز برای بسیاری از افرادی که ممکن است این حوادث را تجربه کنند، قابل‌توجه خواهد بود. نویسندگان مطالعه همچنین خاطرنشان می‌‌‌کنند که مشکلات ناشی از مصرف این داروها خفیف نیستند. به عنوان مثال، انسداد روده می‌تواند یک مشکل اورژانسی پزشکی باشد.

در این گزارش در خصوص تجویز داروهای محبوب مانند ویگووی (Wegovy) و ساکسندا (Saxenda) هشدار داده شده که می‌تواند موجب بروز برخی از عوارض جانبی جدی از جمله التهاب لوزالمعده، مشکلات کیسه صفرا، انسداد روده، مشکلات کلیوی، واکنش‌‌‌های آلرژیک جدی، افزایش ضربان قلب، افکار خودکشی و تغییرات در بینایی در کسانی که دیابت دارند، شود. هشداری در مورد ایلئوس یا انسداد روده نیز به برچسب هشدار داروی اوزمپیک (Ozempic) اضافه شد. برچسب‌‌‌ها همچنین متذکر می‌‌‌شوند که شایع‌‌‌ترین عوارض جانبی می‌توانند تهوع، استفراغ و یبوست باشند. آنها همچنین به افرادی که سابقه انواع خاصی از سرطان‌‌‌های ارثی تیروئید را دارند به شدت نسبت به مصرف این داروها هشدار می‌‌‌دهند.

برای این مطالعه که به عنوان یک مقاله تحقیقاتی در JAMA منتشر شد، محققان دانشگاه بریتیش کلمبیا نمونه تصادفی بیش از ۱۶ میلیون ادعای بیمه را از پایگاه داده داروهای تجویزی که حدود ۹۳‌درصد از نسخه‌‌‌های سرپایی در ایالات‌متحده را پوشش می‌‌‌دهد، بررسی کردند. این ادعاها بین سال‌‌‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۰ ثبت شده است. آنها به دنبال بیمارانی بودند که دو داروی تزریقی سماگلوتاید و لیراگلوتاید برای آنها تجویز شده بود. هر دو دارو متعلق به گروهی به نام آگونیست‌‌‌های GLP-۱ هستند که انتقال غذا از معده را کند می‌‌‌کنند. آنها می‌توانند به افراد مبتلا به دیابت کمک کنند تا قند خون خود را کنترل کنندو منجر به کاهش وزن قابل‌توجهی برای افراد مبتلا به دیابت یا بدون دیابت شوند.

در سال ۲۰۲۱، سازمان غذا و داروی ایالات متحده داروی سماگلوتید را برای افراد چاق بدون دیابت که فقط نیاز به کاهش وزن دارند، تایید کرد. این دارو زمانی که برای دیابت تجویز می‌شود با نام تجاری اوزمپیک و هنگامی‌‌‌که برای کاهش وزن تجویز می‌شود ویگووی فروخته می‌شود. همچنین داروی لیراگلوتاید از سال ۲۰۱۴ به عنوان داروی کاهش وزن مورد تایید FDA قرار گرفت. این دارو هنگامی ‌‌‌که برای دیابت تجویز می‌شود، ویکتوزا نامیده می‌شود و زمانی که برای کنترل وزن تجویز می‌شود، ساکسندا نامیده می‌شود. اما حتی قبل از اینکه این داروها رسما برای کاهش وزن وارد بازار شوند، پزشکان متوجه مزایای آنها شده بودند و شروع به تجویز غیرقانونی برای بیمارانی کردند که نیاز به کاهش وزن داشتند.

برای مشخص کردن اینکه این بیماران چه کسانی بوده‌‌‌اند، محققان به دنبال افرادی بودند که حداقل ۹۰ روز قبل از شروع مصرف دارو، چاقی آنها تشخیص داده شده بود و افرادی را که دیابت داشتند یا داروهای دیگری برای کنترل قند خون خود مصرف می‌‌‌کردند را حذف کردند. سپس فراوانی مشکلات گوارشی جدی در این بیماران را با مجموعه مشکلات مشابهی در افرادی که نوع متفاوتی از دارو برای کاهش وزن با نام بوپروپیون-نالترکسون، که به عنوان قرصی به نام کانتریو فروخته می‌شود، مقایسه کردند.

محققان می‌‌‌گویند سعی کردند برخی از چیزهایی را که ممکن است نتایج آنها را مغرضانه کرده باشد، کنترل کنند. مهیت سودی، نویسنده این مطالعه، دانشجوی پزشکی که در حال مطالعه عوارض جانبی داروهایی است که معمولا تجویز می‌شود، می‌‌‌گوید: مثلا افرادی که دیابت دارند، در خطر ابتلا به گاستروپارزی، افزایش خطر پانکراتیت و بیماری‌‌‌های صفراوی هستند. سودی گفت با کنار گذاشتن آنها از مطالعه، آنها توانستند با دقت بیشتری آنچه را که ممکن است با مصرف دارو در مقابل بیماری مرتبط باشد، کشف کنند. کارشناسانی که در این مطالعه دخیل نبودند می‌‌‌گویند که این مطالعه به خوبی انجام شده است، اما محدودیت‌‌‌هایی دارد و حرف نهایی در این موضوع نخواهد بود.

دکتر ایان ماسگریو، فارماکولوژیست مولکولی در دانشگاه آدلاید در استرالیا، در بیانیه‌‌‌ای درباره این مطالعه می‌‌‌گوید: در حالی که آگونیست‌‌‌های GLP-۱ به طور کلی به خوبی تحمل می‌‌‌شوند، احتمال بروز عوارض جانبی جدی اندک است. به عنوان مثال، ماسگریو گفت، التهاب پانکراس یا پانکراتیت، یکی از عوارض جانبی شناخته شده این عوامل در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ است. چیزی که کمتر مشخص است این است که آیا بیمارانی که این داروها را برای کاهش وزن مصرف می‌‌‌کنند ممکن است همان عوارض جانبی جدی را داشته باشند یا خیر.

ماسگریو افزود، یکی از مواردی که ممکن است بر یافته‌‌‌های این مطالعه تاثیر بگذارد، این است که تعداد بیمارانی که داروهای تزریقی مصرف می‌‌‌کردند بسیار بیشتر از مصرف‌کنندگان کانتریو بود. مورد دیگر ممکن است این باشد که در حالی که نویسندگان مطالعه داده‌‌‌های خود را برای مواردی مانند سن، جنس، مصرف الکل، کشیدن سیگار و کلسترول بالا کنترل می‌‌‌کردند، اما تاثیر شاخص توده بدن یا BMI را با هم مقایسه نکردند. او گفت که با این حال، یافته‌‌‌های مطالعه کمک ارزشمندی به پزشکانی است که داروها را تجویز می‌‌‌کنند و بیمارانی که قصد مصرف آنها را دارند.

شرکت Novo Nordisk، سازنده هر دو داروی اوزمپیک و ساکسندا، می‌‌‌گوید که در صورت استفاده مطابق با برچسب راهنمای مصرف محصول و نشانه‌‌‌های تایید شده، از ایمنی و کارآیی تمام داروهای GLP-۱ خود دفاع می‌‌‌کند. این شرکت در بیانیه‌‌‌ای اظهار کرد: با توجه به مطالعه، همان‌طور که نویسندگان اذعان می‌‌‌کنند، این مطالعه دارای محدودیت‌‌‌هایی است، از جمله انحراف احتمالی نتایج توسط نشانه‌‌‌ها و عوامل دیگر. ما به بیماران توصیه می‌‌‌کنیم این داروها را با توجه به نشانه‌‌‌های تایید شده‌‌‌شان و تحت نظارت یک متخصص مراقبت‌‌‌های بهداشتی مصرف کنند. در بیانیه آمده است که تصمیمات درمانی باید همراه با یک ارائه دهنده مراقبت‌‌‌های بهداشتی گرفته شود که می‌تواند مناسب بودن استفاده از GLP-۱ را بر اساس ارزیابی مشخصات پزشکی فردی بیمار ارزیابی کند.

اخبار مرتبط