افزایش تئوریهای توطئه کووید-۱۹
این هفته پس از تایید وزارت انرژی ایالات متحده که یک گزارش طبقهبندیشده با اطمینان کم مشخص کرد که ویروس از یک آزمایشگاه نشر پیدا کرده است، دوباره این اتفاق افتاد. در عرض چند ساعت، اخبار در فضای مجازی در رابطه با تئوریهای توطئه مربوط به کووید-۱۹ افزایش یافت و بسیاری از نظردهندگان در این خصوص گفتند که گزارش طبقهبندی شده ثابت میکند که آنها در رابطه با توطئه همیشه درست میگفتند.
گزارش به دور از قطعیت وزارت انرژی، آخرین تلاشهای بسیاری از دانشمندان و مقامات برای شناسایی منشأ ویروس است که پس از شناسایی برای اولین بار در شهر ووهان چین در اواخر سال ۲۰۱۹، اکنون نزدیک به ۷ میلیون نفر را کشته است. این گزارش هنوز علنی نشده است و مقامات در واشنگتن تاکید کردند که آژانسهای مختلف ایالات متحده در مورد منشأ آن توافق ندارند. هفته گذشته، کریستوفر رای، مدیر افبیآی به فاکس نیوز گفت که FBI «مدتی است» به این جمعبندی رسیده که منشأ پاندمی «به احتمال زیاد یک حادثه آزمایشگاهی بالقوه در ووهان» است. اما دیگران در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده با این نظر مخالف هستند و اتفاق نظر وجود ندارد.
بسیاری از دانشمندان معتقدند محتملترین توضیح این است که ویروس کرونا که باعث ابتلا به کووید-۱۹ میشود، احتمالا در بازار هوانان ووهان، از حیوانات به انسان منتقل شده است، سناریویی که با مطالعات و گزارشهای متعدد پشتیبانی میشود. سازمان بهداشت جهانی گفته است که اگرچه منشأ حیوانی به احتمال زیاد به قوت خود باقی مانده است، اما احتمال نشت آزمایشگاهی باید بیشتر بررسی شود تا بتوان آن را رد یا تایید کرد. به گفته آنجلا راسموسن، ویروسشناس، مردم باید در مورد شواهد مورد استفاده بر ارزیابی وزارت انرژی کمی تأمل داشته باشند. اما او افزود که بدون ارزیابیهای گزارش طبقهبندیشده، نمیتواند نظر دقیقی در این خصوص ارائه کند که آیا این گزارش به اندازه کافی متقاعدکننده است که این نتیجه را به چالش بکشد که ویروس از یک حیوان پخش شده است.
راسموسن چهارشنبه هفته گذشته به آسوشیتدپرس گفت: اکثریت قریب به اتفاق شواهد همچنان از منشأ طبیعی حمایت میکنند. من یک دانشمند هستم. من باید شواهد را ببینم تا اینکه حرف مدیر افبیآی را قبول کنم. با این حال، بسیاری از کسانی که این گزارش را به عنوان مدرک ذکر میکنند، به نظر میرسد که علاقهای به جزئیات آن ندارند. آنها گزارش را به صورت کلی مرور کردند و گفتند که نشان میدهد کارشناسان در مورد ماسک و واکسن نیز اشتباه کردهاند. این شایعات میگویند که تعطیلی مدارس یک سیاست شکستخورده و فاجعهبار بود، ماسکها بیتاثیر و مضر هستند و کووید از یک آزمایشگاه آمده است و به طور کلی همه چیزهایی که ما شکاکان در مورد کروناویروس گفتیم درست بود.
اما پس از انتشار گزارشی در مورد گزارش وزارت انرژی ایالات متحده در هفته گذشته، والاستریت ژورنال، به موضوع کووید-۱۹ پرداخت. بر اساس تجزیه و تحلیلی که توسط Zignal Labs، یک شرکت اطلاعاتی رسانهای مستقر در سانفرانسیسکو انجام شد و با آسوشیتدپرس به اشتراک گذاشته شده است، از آن زمان، ذکر تئوریهای توطئه مرتبط با کووید افزایش یافته است. بر اساس تحلیل Zignal که از طریق بررسی رسانههای اجتماعی، وبلاگها و سایر سایتها صورت پذیرفته است، در حالی که نظریه نشت آزمایشگاهی از زمان شروع کووید در سراسر اینترنت جهش یافته است، در ۴۸ ساعت پس از فاش شدن گزارش وزارت انرژی، ارجاعات به آن ۱۰۰هزاردرصد افزایش یافت.
بسیاری از تئوریهای توطئه با یکدیگر و یافتههای گزارش وزارت انرژی در تضاد هستند. مارجوری تیلور گرین، نماینده جمهوریخواه از ایالت جورجیا، در توییتی روز سهشنبه هفته گذشته، کووید-۱۹ را «سلاح زیست بشری ساخته چین» خواند. یکی از دنبالکنندگان او به سرعت او را به چالش کشید و گفت که این ویروس در اوکراین ساخته شده است. به گفته برت شافر، یکی از همکاران ارشد این دانشگاه، با وجود سوالات بسیار در مورد رویدادی جهانی که جان افراد زیادی را گرفته و حتی خانوادههای بیشتری را متلاشی کرده است، اصلا تعجبآور نیست که کووید-۱۹ هنوز هم میتواند خشم و اطلاعات نادرست زیادی ایجاد کند.
به گفته شفر که از اعضای ارشد اتحاد برای تامین دموکراسی، یک سازمان مستقر در واشنگتن نیز هست که تبلیغات دولتی در مورد کووید-۱۹ را دنبال میکند، این بیماری همهگیر به طرز باورنکردنی برای همه مخرب بود. شفر گفت: من فکر نمیکنم که شدت احساسات منفی در مورد کووید از بین برود و هر زمان که چیز جدیدی پیش بیاید، جان تازهای به این نارضایتیها و ناامیدیها، واقعی یا خیالی میبخشد.
این در حالی است که مقامات دولت چین در گذشته از حسابهای رسانههای اجتماعی خود برای تقویت تئوریهای توطئه ضد ایالات متحده استفاده کردهاند، از جمله برخی که پیشنهاد میکردند ایالات متحده ویروس کووید-۱۹ را ایجاد کرده و انتشار آن را در چین قرار داده است. تاکنون، آنها رویکرد آرامتری نسبت به گزارش وزارت انرژی اتخاذ کردهاند. دولت چین در پاسخ رسمی خود، ارزیابی آژانس را به عنوان تلاشی برای سیاسی کردن پاندمی رد کرد. آنلاین، شبکه گسترده تبلیغاتی و اطلاعات نادرست پکن تا حد زیادی ساکت بود و تنها چند پست در مورد انتقاد یا تمسخر این گزارش منتشر شد. یک یوتیوبر طرفدار چین در صفحه توییتر خود نوشت: «بمب خبری». اکنون میتوانم با «اطمینان کم» اعلام کنم که همهگیری کووید با نشت لپتاپ هانتر بایدن آغاز شد.