صنعت آرایشی و بهداشتی نیازمند استراتژی واقعی
نکته قابل توجه این است که با افرادی که به صورت غیرقانونی در بخش واردات فعالیت میکنند؛ برخوردی نمیکنند و هیچ نظارتی بر این حوزه وجود ندارد. به طوری که امروز 99 درصد کالاهای آرایشی و بهداشتی خارجی در بازار تهران، قاچاق و حتی تقلبی است، اما کسی با آنها کاری ندارد. چون اسم آنها در جایی نوشته نشده و عوارض، دارایی، گمرک و... پرداخت نمیکنند. در حالی که صدای اعتراض این همه شرکت دانشمحور که هزاران شیمیست را آموزش میدهند و برای شیمیستها و داروسازان اشتغال پایدار ایجاد میکنند، به جایی نمیرسد. متاسفانه با این سیاست دولت، شرکتهای دانشمحور با دهها سال سابقه فعالیت نابود شدهاند؛ نیروهای شاغل در این شرکتها کار خود را از دست دادهاند و کارمندان این شرکتها به صورت چمدانی قاچاق کالا انجام میدهند. از طرف دیگر، توزیع و مصرف این کالاها در عین اینکه سلامت جامعه را به خطر انداخته است، هزینه درمان را نیز در کشور افزایش میدهد.
در این بین تعدادی از شرکتهای واردکننده عضو انجمن، طبق فرمایش مقام معظم رهبری از بخش واردات به بخش تولید وارد شدند که البته تولید هم مشکلات خاص خود را دارد. چرا که تولید یکشبه اتفاق نمیافتد و به زیرساختهای خاص و فناوری و تکنولوژی روز نیاز دارد. بدون تردید دانش ایرانیان بسیار بالا است؛ اما منوط به اینکه دستش باز باشد. امروز وضعیت این صنعت رضایتبخش نیست. تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه با مشکل مواجهند. دولت ما آن چابکسازی لازم را ندارد و همچنین بوروکراسی بسیار پیچیده در گمرک، ثبت سفارش و سیستمهای معیوب در سازمانها سد راه آنها است. از سوی دیگر، در حوزه تولید ملی باید نوع نگرش و جهانبینی خود را عوض کنیم؛ چون دنیا به طرف اقدامات سریعتر و سبکتر و هوشمندبودن میرود و در چنین شرایطی ما نباید به طرف کپیبرداری برویم و میتوانیم با بنچ مارک (یعنی شباهت اندک طراحی و دیزاین کالای تولیدی به کالای اورجینال) و نیز با اتکا به نوآوری، کالاهای خود را تولید کنیم. یعنی بخش عمدهای از محصول، متکی به نوآوری و ابتکار داخلی باشد.
با این حال امروزه شاهد کپیبرداری از محصولات خارجی هستیم؛ این در حالی است که کسانی که از برندهای خارجی کپیبرداری میکنند؛ هم خود را له میکنند و هم برند و هم نام ایران را خراب میکنند و هم موجب نارضایتی و اعتراض صاحبان برندهای اورجینال در خارج از کشور میشوند. بدیهی است که کیفیت را مشتری تعریف میکند. ممکن است کالایی از نظر یک مشتری، باکیفیت و از نظر مشتری دیگر بیکیفیت باشد. اما بهطور کلی میزان شایستگی فردی که محصول نهایی را تولید میکند، کیفیت کالاهای تولیدی او نشان میدهد. اگر برندها و کالاهای ما مشابه کالای خارجی تولید نمیشوند، باید رفتار مصرفکننده را رصد کنیم، تحقیق و پژوهش علمی و R&D را توسعه بدهیم و کالاهای متفاوت و متمایز و باکیفیت ارائه دهیم.
هرچند به دلیل چالشها و مشکلاتی از قبیل نبود تکنولوژی، نبود تجهیزات و ماشینآلات به روز، نبود طراحی و دیزاین و... در بخش صنعت کشور ما هنوز با کشورهای توسعه پایدار بسیار فاصله داریم و قطعا کالاهای تولیدی ما نمیتوانند جای محصولات تولیدی آنها را به ویژه در حوزه درمانی بگیرند؛ اما حداقل میتوانیم در این راستا با یک برنامهریزی بلندمدت پنجساله به هدف خود برسیم. هرچند امروز توفانهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و عدم ثبات، جزو مشکلات اساسی فعالان اقتصادی و صنعتگران است؛ اما رسیدن به جایگاه مطلوب دور از دسترس نیست و در صورت هموارسازی مسیر از سوی دولت، میتوانیم در مسیر خود پیش برویم. ما نخبگان زیادی در این صنعت داریم و حاضریم تجارب خود را در اختیار دولت بگذاریم و برای این صنعت یک استراتژی واقعی بنویسیم. این روند موجب میشود که بخش خصوصی فعال در این صنعت در عرصه تولید و صادرات حرفی برای گفتن داشته باشد و از پس تحریمها و موانع موجود بربیاید.
ما حتی میتوانیم امیدوار باشیم که با احیای برجام شرکتهای خارجی به ایران برگردند و در زمینه سرمایهگذاری مشارکت کنند، چرا که ایران بازار بسیار بکری است. البته بدیهی است که سرمایهها به جای امن منتقل میشوند و از این رو شرکتها و برندهای بینالمللی در جایی سرمایهگذاری میکنند که امنیت اقتصادی داشته باشند. لذا تحقق این امر و سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ خارجی در کشور نیازمند ثبات اقتصادی است تا بتوانیم در مناطق اقتصادی و مناطق ویژه کشور، ظرفیت این شرکتها را به کار بگیریم که تحقق این امر مستلزم پیوستن به FATF و رفع تحریمهای بینالمللی است.