نقش تشکل‌ها در توسعه صنایع غذایی
۱- مقررات: محلی، منطقه‌ای، قواعد ملی و بین‌المللی و قوانین تولید غذا و فروش آن که می‌توان به کیفیت و ایمنی غذا اشاره کرد.
۲- آموزش: دانشگاهی، شغلی، مشاوره‌ای.
۳- تحقیق و توسعه: در فرآیند تولید مواد خام تا فرآوری و فروش از قبیل تکنولوژی تولید و فرآوری مواد خام و غذا.
۴- تامین مالی: از قبیل بیمه، وام، بورس.
۵- کارخانه‌ای و صنعتی: از قبیل بذر، ماشین‌های کشاورزی و تجهیزات لازم.
۶- کشاورزی: تولید محصول زراعی و باغی و پرورش دام، غذاهای دریایی.
۷- فرآوری غذا: آماده کردن تولیدات تازه برای فروش،کارخانه‌های تولید مواد غذایی.
۸- فروش: پیشبرد و توسعه محصولات، محصولات جدید، افکار عمومی، تبلیغات تجاری، بسته‌بندی، روابط عمومی و...
۹- عمده‌فروشی و توزیع: انبار‌داری، حمل‌ونقل، اقدامات مربوط به تهیه و توزیع.
۱۰- خرده‌فروشی: فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مستقل، تحویل مستقیم به مصرف‌کننده، رستوران‌ها، سرویس‌های غذایی.
چالش‌ها، نوسازی، توسعه، تجهیز و روزآمد کردن فناوری صنایع غذایی
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، نوسازی، توسعه و تجهیز و روزآمد کردن فناوری صنایع غذایی است. در همین راستا این صنایع با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند.
۱- نقدینگی و تامین سرمایه مورد نیاز: از آنجا که مواد اولیه این صنعت محصولات فصلی است، در زمان خاص و کوتاهی باید تمامی مقدار مورد نیاز از کشاورزان خریداری شده و بنابراین نیاز به نقدینگی در آن ایام تشدید می‌شود که نیاز به بازار مناسب برای تامین نقدینگی و سرمایه است. حال آنکه مذاکرات سه‌جانبه تشکل‌های کشاورزی، غذایی و مالی می‌توانست راهکارهای مناسبی برای این بخش به همراه داشته باشد.
۲- تجهیزات قدیمی و با فناوری پایین: این موضوع باعث افزایش هزینه استهلاک و تعمیر و کاهش بازدهی و بهره‌وری می‌شود.
۳- مواد اولیه:آسیب‌پذیر بودن محصولات کشاورزی و دامی که مواد اولیه صنایع غذایی را تشکیل می‌دهد، از جمله نگرانی‌های تولیدکنندگان این صنعت است. از آنجا که در غیاب تشکل‌های حرفه‌ای کشاورزی، الگوی کشت بهینه‌ای برای محصولات کشاورزی وجود ندارد و ممکن است در یک دوره کشت چند برابر نیاز محصول کاشته شود و قیمت آن را در آن سال چنان کاهش دهد که کشاورزان به دلیل زیان دیدن، سال بعد میزان کاشت را کاهش دهند و این بار در اثر کاهش تولید، قیمت مواد اولیه به قدری بالا می‌رود که صنایع غذایی تمایلی به خرید و تبدیل آن ندارد.
۴- مدیریت: صنایع غذایی نیاز به مدیران آگاه، کارآفرین و خلاق دارد تا بتوانند با طراحی راهکارهای مناسب، کاهش ضایعات، بالا بردن بهره‌وری، کاستن قیمت تمام‌شده، افزایش توان تولید، عرضه محصولات جدید، سالم و با ارزش افزوده بیشتر را امکان‌پذیر کنند. این امر نیازمند تربیت مدیران جوان، خلاق و کارآفرین است.
۵- بسته‌بندی: آنچه باعث ترغیب مصرف‌کننده برای استفاده یک کالا می‌شود خصوصیات کیفی و شکل ظاهری کالا یعنی بسته‌بندی است. گرچه صنعت بسته‌بندی در کشور توسعه یافته اما به دلیل سرمایه‌گذاری ناکافی هنوز با شرایط لازم برای حضور در بازارهای جهانی فاصله داشته و استانداردهای لازم را ندارد.
۶- عدم ثبات مقررات: در غیاب تشکل‌های حرفه ای، دستگاه‌های اجرایی امکان شلیک مستمر قوانین دست و پاگیر به سمت صنایع غذایی را پیدا می‌کنند.
هر گونه تغییر ناپایدار در مقررات و قوانین مختلف تاثیرگذار بر این صنعت برنامه‌ریزی و راهبری آن را در کوتاه‌مدت و بلندمدت با مشکل مواجه کرده و با عدم اطمینان به آینده همراه است. به جز موارد فوق بسیاری از متغیرهای مهم مانند شاخص‌های فضای کسب‌وکار، درآمد کشاورزی کشاورزان و وضعیت کشاورزی، وضعیت درآمدی مصرف‌کننده، نوع و میزان تعامل با اقتصاد جهانی، روابط سیاسی با کشورهای جهان، متغیرهای کلان اقتصادی، برندسازی، ساماندهی و شکل‌گیری زنجیره عرضه محصولات مختلف صنایع غذایی، میزان سرمایه‌گذاری خارجی و ورود فناوری‌های جدید بر پویایی، پایداری و رقابت‌پذیری این صنایع در داخل کشور و بازارهای جهانی تاثیرگذار است.
استراتژی‌های پیشنهادی
۱- استراتژی فروش با قیمت پایین در بازارهای جهانی، در واقع می‌تواند باتوجه به مزیت نسبی که در تولید با قیمت پایین دارد با فروش محصولات تولیدی خود به بازارهای جهانی از این استراتژی خود بهره‌برداری کند.
۲- استراتژی گسترش شبکه‌های توزیع در سطح جهانی، می‌تواند بازارهای خارجی را با استفاده از قدرتمند کردن شبکه‌های توزیع داخلی و افزایش حیطه فروش آنها در سطح جهانی فعال کرده و بتواند بر میزان فروش خود بیفزاید. تشکل‌های توانمند در حوزه تولید صنایع غذایی، می‌توانند تولیدکنندگان را در دستیابی بهتر به بازارهای صادراتی یاری رسانند.
۳- استراتژی استفاده از نیروی کار ارزان به منظور تولیدات با قیمت پایین، آنچه می‌تواند به‌عنوان یک مزیت در ساخت جهانی مطرح باشد و فروش محصولات این شرکت را بالا ببرد، مزیت استفاده از نیروی کار ارزان و در نتیجه قیمت پایین محصولات است.
۴- استراتژی استفاده از مزایای ویژه مناطق آزاد، وجود مناطق آزاد در سراسر جهان به‌خصوص در کشورهای درحال توسعه به‌عنوان یک فرصت برای تلاش در راستای پیوست به سازمان تجارت جهانی است که می‌تواند با استفاده بهینه از این فرصت آینده‌ای بهتر را برای خود رقم بزند.
