هنر- صنعت ایران از روزهای اوج فاصله گرفت
سقوط صادرات فرش تبریز
هرچند رکود در بازار فرش دستباف، چالشی کشوری محسوب می‌شود، به‌گونه‌ای‌که میزان صادرات این هنر- صنعت از ۴۲۶ میلیون دلار در سال ۱۳۹۶ به ۶۹ میلیون دلار در سال قبل کاهش یافته است(کاهش ۸۴ درصدی). اما بدیهی است با توجه به فراوانی قالیبافان آذربایجان‌شرقی به نسبت جمعیت آن در مقایسه با استان‌های دیگر، فعالان حوزه تولید و صادرات فرش در این خطه نیز ضرر بیشتری از رخوت موجود در بازار داخلی و جهانی می‌بینند. فرش دستباف تبریز تا همین چند سال پیش به ۱۱ کشور جهان صادرات اساسی داشت و ارزش سالانه صادراتی این هنر- صنعت به بیش از ۳۰۰ میلیون دلار می‌رسید، اما خطر تعطیلی و بیکاری یک‌هزار و ۱۰۰ کارگاه فعال بافنده، ۴۰۰ واحد پرداخت فرش، ۴۰۰ واحد رفوگری، ۹۵ واحد قالیشویی و ۲ هزار و ۲۰۰ واحد عرضه قالی را تهدید می‌کند. کارشناسان با اشاره به فاصله گرفتن صنعت- هنر فرش از روزهای اوج خود می‌گویند درحالی‌که صادرات قیسی ترکیه به‌عنوان یک قلم بسیار کوچک در سبد کالای این کشور در سال گذشته به ۲۷۰ میلیون دلار رسید، صادرات تنها ۶۹ میلیون دلاری فرش ایرانی به‌عنوان نماد هویتی جای بسی تاسف دارد.
از سوی دیگر کارشناسان صنعت فرش می‌گویند درحالی‌که قیمت اقلام مختلف از خرداد ۱۳۹۷ تا ۱۰ برابر افزایش یافته، فرش دستباف حداکثر سه برابر رشد قیمت داشته و افزایش قیمت آن به شرط تسهیل صادرات می‌تواند امید کمرنگ شده قالیبافان آذربایجان‌شرقی و دیگر نقاط کشور را به احیای این هنر- صنعت پررنگ کند. رئیس مرکز ملی فرش ایران با اشاره به قدمت و ظرفیت‌های فرش تبریز گفت: تبریز می‌تواند مدیریت بازار فرش جهان را برعهده بگیرد. فرحناز رافع افزود: فرش توانسته ارزآوری بسیاری برای کشور داشته باشد، اما اکنون صادرات و تولید فرش رو به‌کاهش است و این کاهش تولید و صادرات فرش از ضعف مسوولان دولتی و بخش‌خصوصی نشأت می‌گیرد. رافع گفت: یکی از مشکلات فرش کشور، کوچ رفوگران از این شغل است و از طرفی ۲ میلیون نفر در کشور در حوزه فرش فعالیت می‌کنند، ولی بیمه آنها با مشکل روبه‌رو است. رئیس مرکز فرش ایران همچنین خواستار رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان فرش شد و افزود: فروش فرش و صادرات آن زمانبر است. استاندار آذربایجان‌شرقی نیز با اشاره به اینکه صنعت فرش از صنایع سنتی و اصیل و از پیشران‌های اقتصاد استان است، گفت: تسهیل فعالیت‌های این صنایع از مهم‌ترین وظایف دستگاه‌های متولی و مدیریت استان است. محمدرضا پورمحمدی با اشاره به دیدار خود با هیات امنای بازار تبریز، گفت: رفع مشکلات و تامین مایحتاج مردم در این ایام بسیار حیاتی است و از هر نوع کمک برای صادرات و تامین ارز که در نهایت به تسهیل زندگی مردم خواهد انجامید، دریغ نخواهیم کرد. علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز در حکم معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان‌شرقی به‌عنوان دبیر جشنواره تبریز، شهر جهانی فرش نیز با اشاره به اینکه ثبت روستاها و شهرهای جهانی صنایع‌دستی که به‌واسطه تعامل سازنده با شورای جهانی صنایع‌دستی به تحقق پیوسته، دستاورد بزرگی برای افزایش اعتبار روستاها و شهرهای ثبت‌شده است، بر ایجاد زیرساخت‌های لازم و برنامه‌ریزی‌های مورد نیاز برای استفاده از این فرصت مغتنم برای توسعه این مناطق تاکید کرده است.
