پس‌لرزه‌های زلزله ژاپن در صنعت خودروسازی دنیا

مونا رجبی مشهدی - زلزله یازدهم ماه مارس ژاپن تاثیر بسیار زیادی روی اقتصاد و صنعت این کشور و سراسر دنیا بر جای گذاشت. اثراتی که بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند تا سال‌ها بر جای می‌ماند و برطرف کردن آنها مستلزم صرف هزینه و زمان بسیار زیاد است. با وجود اینکه بیش از ۲۵ روز از آغاز زلزله می‌گذرد ولی همچنان بسیاری از کارخانه‌های خودروسازی در این کشور تعطیل هستند و شمار زیادی از کارخانه‌های قطعه‌سازی نمی‌توانند با تمامی پتانسیل خود کار کنند.

به گزارش اتحادیه صنعت خودروسازی ژاپن دو کارخانه بزرگ قطعه‌سازی در این کشور کاملا ویران شده است و این کارخانه‌ها که تامین قطعات مورد نیاز بسیاری از برندهای مطرح دنیا را بر عهده داشتند تا یک سال آینده نمی‌توانند به چرخه تولید بازگردند.

انتظار می‌رود همین مساله سبب کاهش تولید ۵ میلیون دستگاه خودرو در سال ۲۰۱۱ میلادی نسبت به برآوردهای قبلی شود. در آغاز سال جاری میلادی اعلام شده بود که مجموع خودروهای تولید شده در سال ۲۰۱۱ میلادی در کارخانه‌های سراسر دنیا برابر با ۷۲ میلیون دستگاه خواهد بود ولی هم‌اکنون این آمار به ۶۷ میلیون دستگاه تنزل یافته است.از طرف دیگر بسیاری دیگر از کارخانه‌های خودروسازی فعال در خاک ژاپن توان بازگشت به کار تا اواسط ماه مه ‌را ندارند و این نشان می‌دهد که بحران ناشی از زلزله روی صنعت خودروسازی همچنان باقی می‌ماند.

شرکت خودروسازی مزدا موتور در گزارش ماه آوریل خود اعلام کرده است که کار در کارخانه‌های این شرکت تا اواسط ماه آوریل به حالت تعلیق باقی می‌ماند و شرکت هوندا هم دو کارخانه قطعه‌سازی خود را تا انتهای ماه تعطیل کرده است. این وضعیت صنعت خودروسازی را با شرایط تازه ای مواجه کرد. شرایطی که هیچ یک از فعالان بازار خودرو تاکنون تجربه نکرده بودند. ولی مهم‌ترین مساله، اثر این بحران ژاپن روی وضعیت خودروسازان دیگر کشورها است. مایکل رابینت یکی از تحلیل‌گران بازار خودرو بر این باور است که هنوز تبعات منفی زلزله ژاپن کاملا مشخص نشده است. وی معتقد است روزهای سختی در انتظار صنعت خودروسازی دنیا است و این سختی‌ها طی یک ماه آینده خود را نشان می‌دهد.

هم‌اکنون خودروسازان دنیا در شرایط سختی به‌ سر می‌برند. شرکت خودروسازی کرایسلر آمریکا در ابتدای ماه آوریل اعلام کرد تمامی واحدهای فروش این شرکت نباید سفارش ساخت خودروهای کرایسلر با ده رنگ خاص را دریافت کنند، زیرا این رنگ‌ها در کارخانه‌های ژاپن تولید می‌شود و هم‌اکنون امکان صادرات آنها به بازار آمریکا وجود ندارد. شرکت خودروسازی فورد هم دریافت سفارش برای خودروهای فورد با رنگ مشکی تاکسیدو و سه رنگ قرمز خاص را متوقف کرده است که این مساله سبب شد تا تقاضا برای خودروهای فوکوس و اف ۱۵۰ و تایوروس و برخی دیگر از مدل‌های تازه این برند ۲۰ درصد کمتر شود.

شرکت خودروسازی سابورا نیز در گزارش خود از توقف تولید برخی از مدل‌ها از ابتدای ماه آوریل خبر داد و تاکید کرد که این مدل‌ها به دلیل کمبود مواد اولیه و قطعات تولید نخواهند شد.

کارخانه‌های شرکت هوندا در بازار آمریکا هم تحت تاثیر این بحران در ژاپن با مشکلات جدی مواجه شدند.

از روز سی‌ام ماه مارس سال ۲۰۱۱ میلادی تولید در ۸ کارخانه هوندا در آمریکا ۵۰ درصد کاهش یافت و دلیل آن کمبود قطعات اعلام شد. سخنگوی هوندا تاکید کرد این طرح تا انتهای آوریل اجرا می‌شود و در نتیجه آن تولید ۸ مدل پر فروش خودروهای هوندا در آمریکا کاهش می‌یابد. از طرف دیگر عرضه خودرو تازه هوندا CR-V که قرار بود آوریل سال ۲۰۱۲ وارد بازار مصرف شود هم به دلیل این بحران به تعویق خواهد افتاد.

شرکت خودروسازی مزدا موتور فعال در کشور آمریکا نیز در گزارش اخیر خود اعلام کرد دریافت سفارش برای پنج مدل خودروهای مزدا که در کارخانه‌های ژاپن تولید می‌شوند و از آنجا به سراسر دنیا صادر می‌شوند تا اطلاع بعدی متوقف خواهد بود. برخی معتقدند این توقف دریافت سفارش، تا انتهای ماه ژوئن ادامه خواهد داشت.بیشترین آسیب در جریان این زلزله به شرکت‌های خودروسازی نیسان و تویوتا وارد شد. شرکت خودروسازی نیسان اعلام کرده است کارخانه‌های این برند در بازار آمریکا برای ۱۵ روز در ماه آوریل تعطیل خواهد شد و کارخانه‌های فعال در مکزیک هم بیش از ۱۹ روز تعطیل خواهند بود.از طرف دیگر کارخانه‌های مونتاژ خودرو‌های نیسان در آمریکا هم برای ۱۲ روز تعطیل خواهد بود که این مساله می‌تواند در عرضه خودروی تمام الکتریکی لیف به بازار مصرف وقفه ایجاد کند. سخنگوی نیسان پیش بینی می‌کند تا انتهای ماه آوریل سال جاری وضعیت کارخانه‌های این شرکت به حالت عادی باز گردد و کارخانه‌های کشور ژاپن بتوانند عملکرد عادی خود را از سر بگیرند.

سخنگوی شرکت نیسان در بازار آمریکا نیز در گزارش اخیر خود اعلام کرد این شرکت با کمبود ۲۳۳ قطعه برای تولید خودروهای مختلف مواجه است و انتظار می‌رود این مساله تا انتهای ماه آوریل ادامه داشته باشد. وی ادامه داد اغلب کارخانه‌های تویوتا در آمریکای شمالی - آمریکا و کانادا- با نصف توان تولیدی خود کار می‌کنند و اگر این روند ادامه یابد تویوتا مجبورمی شود کارخانه‌ها را تا اطلاع ثانوی تعطیل کند. خلاصه ،بازار خودروی دنیا با وجود گذشت بیش از ۲۵ روز از زلزله مهیب ژاپن هنوز در شرایط بحرانی قرار دارد، آمارها نشان می‌دهد فروش شرکت‌های خودروسازی ژاپنی در ماه مارس سال ۲۰۱۱ میلادی کمترین سطح طی ۳۷ سال اخیر بوده است.

مهم‌تر اینکه انتظار می‌رود این وضعیت در ماه آوریل و مه ‌نیز ادامه داشته باشد و شرکت‌های خودروسازی توان تولید در شرایط عادی را از نیمه دوم سال به‌دست آورند. بنابراین تا آن زمان باید به شنیدن اخبار ناخوشایند در مورد بازار خودروی دنیا و فشارهای اقتصادی ناشی از آن بر خودروسازان و اقتصادهای جهانی عادت کرد.