رشد اقتصادی

فون میزس بزرگ، اقتصاددان نامدار مکتب اتریش، زمانی گفته بود: «تز اصلی دولت‌گرایی این است که اهالی دولت هوشمندتر از مردم هستند و بهتر از خود آنها می‌توانند صلاحشان را تشخیص دهند و البته این چرند محض است!» مرد اتریشی نقدهایی جدی‎ به دولت‌گرایی و مداخله دولت در اقتصاد داشت؛ ولی در عین حال معتقد بود دولت در حوزه‌هایی نظیر تامین امنیت و حفظ حقوق مالکیت باید نقش‌آفرینی کند. امروزه می‌بینیم حتی بسیاری از هواداران دولت کوچک هم بر این باورند که وظایفی نظیر تامین دفاع ملی، امنیت داخلی، قانون و قضا،…

دنیای اقتصاد: بررسی‌های اکونومیست حاکی از آن است که با آغاز روند کاهشی در اقتصادهای بزرگ جهان سه ریسک مهم، اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند. این سه ریسک عبارتند از: فاصله داشتن تورم بسیاری از کشورها از نرخ هدف ۲درصد به‌رغم افزایش نرخ‌های بهره، خطر افزایش بیکاری و چالش وارد شدن اقتصاد چین و ژاپن به فاز رکودی. این گزارش در مجموع وضعیت کنونی اقتصاد جهان را با وجود ریسک‌های موجود، خوب ارزیابی می‌کند. ۲۵۰اقتصاددان دانشگاه آکسفورد نیز در جدیدترین پیش‌بینی خود نرخ رشد پیش‌بینی‌شده۲۰۲۳ را از ۴/ ۲درصد به ۲درصد کاهش دادند.

دنیای اقتصاد: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از خودروسازی به‌عنوان یکی از موتورهای رشد اقتصادی بالا و پایدار در برنامه هفتم یاد کرده است. با این حال می‌گوید وجود چالش‌هایی مانند قیمت دستوری و تحریم، این موتور را معیوب کرده است. مرکز پژوهش‌ها تاکید کرده تاثیرپذیری صنایعی مثل خودرو از تحریم‌ها، یکی از دلایل اصلی رشد صنعتی پایین در پایان دهه۹۰ است.

در دوره‌‌‌های رونق اقتصادی کشور همراه با افزایش درآمد و تولید ناخالص داخلی، حجم نقدینگی کشور به‌صورت دلاری افزایش می‌‌‌یابد در نتیجه همراه با رشد و توسعه اقتصادی کشور، ارزش دلاری نقدینگی کشور نیز افزایش می‌‌‌یابد. اما در شرایطی مانند چندسال اخیر که همراه تشدید تحریم‌‌‌ها و کاهش قیمت نفت، بیماری خطرناک کرونا نیز موجب کوچک‌تر شدن اقتصاد کشور شده، به‌نظر حتی بانک مرکزی برای حفظ تعادل اقتصاد، دراتخاذ سیاست‌‌‌های پولی و ارزی کشور، به‌‌‌شدت به‌دنبال حفظ رابطه نرخ ارز و حجم نقدینگی دلاری در سطح…

دنیای‌اقتصاد – گروه اقتصاد بین‌الملل: چین ۴ژوئیه اعلام کرد صادرات گالیم و ژرمانیم را که به ترتیب سهم ۹۸ و ۶۰درصدی از تولید جهانی در ۲۰۲۲ داشته است، محدود خواهد کرد. این فلزات که در مقادیر ناچیز تولید می‌شوند و ارزش تجاری کمی دارند، برای برخی تجهیزات نظامی از جمله لیزرها، رادارها و ماهواره‌های جاسوسی حیاتی هستند. این تصمیم چین نشان می‌دهد که مواد معدنی استراتژیک محدود به فلزات زیربنایی رشد اقتصادی، مانند نیکل یا لیتیوم نمی‌شوند. هفته‌نامه اکونومیست این هفته در مقاله‌ای به اهمیت گروه دیگری از عناصر که لازمه‌ تامین نیازهای مهمی…

فارس: دولت کره جنوبی تصمیم گرفته که حداقل حقوق کارگران در این کشور برای سال آینده را فقط ۵/ ۲ درصد افزایش دهد. به گزارش رویترز، کمیسیون تعیین حداقل حقوق کره‌جنوبی اعلام کرد تصمیم گرفته حداقل دستمزد در این کشور برای سال آینده را ۵/ ۲ درصد افزایش دهد. این در حالی است که کره‌جنوبی از یک طرف درگیر تورم بالا و از سوی دیگر با کاهش رشد اقتصادی روبه‌رو است. با این حساب حداقل حقوق ساعتی در کره از ۹۶۲۰ وون در سال جاری به ۹۸۶۰ وون برابر با ۸/ ۷ دلار برای سال ۲۰۲۴ افزایش پیدا کرده است. البته این تصمیم پس…

دنياي اقتصاد-البرز نظامي: مطابق برنامه پنج‌‌شنبه‌های صفحه اندیشه «دنیای اقتصاد» به بازخوانی مطالعات دیوید رومر از مدل‌های رشد اقتصادی می‌‌پردازیم. برای این کار، منبع اصلی یادداشت‌‌ها کتاب اقتصاد کلان پیشرفته دیوید رومر به ترجمه دکتر خلیلی عراقی و دکتر سوری است که توسط انتشارات نور علم به چاپ رسیده است. هدف از این امر آن است که با توضیح هر مدل در نهایت به این پرسش پاسخ دهیم که علت اصلی رشد اقتصادی در هر مدل چه چیزی در نظر گرفته ‌‌می‌شود. لازم به ذکر است که در یادداشت پیشین به معرفی فروض مدل رمزی-کاس-کوپمنز پرداختیم و در…

دنياي اقتصاد: گزارش منتشر شده از اداره آمار چین از رشد ۳/ ۶ درصدی تولید ناخالص داخلی این کشور در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۳ حکایت دارد. داده‌ها بیان می‌کند که رشد اقتصادی چین در فصل دوم بسیار سریع‌تر از فصل اول با سطح ۵/ ۴ درصد رشد کرده است، اما از برآورد ۳/ ۷درصدی کمتر افزایش یافته است. اما با این حال رشد اقتصادی چین در سه‌ماهه دوم سال جاری سریع‌ترین رشد از نیمه دوم سال ۲۰۲۱ را تجربه کرده است.

با مطالعه روند رشد و پیشرفت کشورهای مختلف جهان از جمله ایران می‌توان عوامل موفقیت یا شکست آنها را شناسایی کرد. به جرات می‌توان گفت داده‌های تجربی کافی برای ارزیابی و شناخت دلایل رشد اقتصادی کشورها وجود دارد و قابل تحلیل است.

دنیای‌اقتصاد: از قدیم هم گفته‌اند که جمعیت جوان و در سن کار می‌تواند یک عامل مهم برای رشد اقتصادی باشد. اما این قاعده همیشگی نیست؛ اگر رشد جمعیت متناسب با ظرفیت‌های اقتصادی نباشد و جمعیت در سن کار از اشتغال محروم باشد، این رشد به بی‌ثباتی‌های عظیم ختم می‌شود؛ همین قاعده درباره زوال جمعیتی نیز قابل صدق است، یعنی اگر جمعیت در حال کار به سن بازنشستگی برسد و دولت برنامه لازم را برای مواجهه با واقعیت جدید نداشته باشد، زوال جمعیت به افول قدرت منتهی می‌شود.

ایرنا: رئیس سازمان ملی بهره‌وری با بیان اینکه در سال ۱۴۰۱ شاخص بهره‌وری در کل بالاترین مقدار در ۱۰ سال اخیر بوده است، گفت: رشد بهره‌وری در دولت دوازدهم منفی ۶/ ۰درصد بود که این شاخص در دولت سیزدهم به ۶/ ۳درصد رسید. میرسامان پیشوایی در افتتاحیه رویداد نوآوری بهره‌ور در حوزه انرژی، اظهار کرد: در برنامه هفتم، رشد اقتصادی هشت درصد را مورد هدف قرار دادیم؛ یعنی در پنج سال آتی مهم‌ترین هدف کشور ارتقای بهره‌وری و رشد اقتصادی از محل بهره‌وری است.

دنیای‌اقتصاد: هفته گذشته بانک مرکزی جدیدترین گزارش تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط با ۸ بانک را منتشر کرد. بر اساس این گزارش موسسه اعتباری ملل با اعطای ۲۴‌هزار و ۹۲۰ میلیارد تومان، بیشترین تسهیلات را به اشخاص مرتبط داده است. کمترین میزان تسهیلات اعطایی نیز مربوط به بانک سپه بوده است. یکی از نکات قابل‌توجه در زمینه انتشار اطلاعات این بانک‌‌‌ها توسط بانک مرکزی آن است که اطلاعات مربوط به تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط به صورت ناقص منتشر شده است. در هر حال می‌توان گفت که مجموع تسهیلات کلان اعطایی بانک‌‌‌ها به اشخاص…

طی دهه‌های اخیر کسب‌وکارها با سرعت هرچه بیشتری به‌سوی تحول‌های فناورانه گام برداشته‌اند. به‌طوری‌که امروز بزرگ‌ترین و فراگیرترین کسب‌وکارهای جهان مبتنی بر به‌کارگیری هدفمند تکنولوژی در فرایندهای کار هستند.

دنياي اقتصاد: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که آمریکا، چین، ژاپن، آلمان و هند به ترتیب به عنوان برترین اقتصادهای جهان در سال ۲۰۲۶ به شمار می‌روند. آمارها حاکی از آن است که این رتبه‌بندی بر اساس رشد اقتصادی آنها در سال‌های اخیر اندازه‌گیری شده است و با وقوع رویداد‌های احتمالی در سال‌های آتی قابل تغییر خواهد بود.

دهه ۱۹۲۰ را آغازی برای فعالیت‌های مدون تحقیقات بازار در آمریکا وجهان می‌دانند. با گسترش شرکت‌های فعال در حوزه تحقیقات بازار طی سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۰، جایگاه این صنعت به عنوان یکی از الزامات فرآیندهای بازاریابی تحکیم شد و این روند تا به امروز ادامه داشته است.

هفته گذشته در بازار واردات سنگ‌آهن چین، متوسط قیمت خلوص ۶۲‌درصد بهبود داشت و از حدود ۱۰۹دلار به نزدیکی ۱۱۷دلار در هر تن سی‌اف‌آر رسید. فرکانس‌های مثبت و خوش‌بینانه بانک‌مرکزی چین نسبت به روند رشد اقتصادی و بسته‌های حمایتی از بازار مسکن این کشور قیمت سنگ‌آهن را بالا برد. به گزارش «کالاخبر»، در همین حال، موجودی سنگ‌آهن فولادسازان چینی هفته گذشته ۳/ ۱‌درصد کاهش داشت و به ۲۲/ ۸۵میلیون تن رسید، در حالی که موجودی بنادر با ۱/ ۱‌درصد کاهش در هفته به ۹۵/ ۱۲۴میلیون تن رسید. کاهش ارزش دلار آمریکا، به…

طی دهه‌های گذشته، رشد اقتصادی در ایران و بهبود وضعیت رفاهی ایرانیان، عمدتا مبتنی بر استفاده از دارایی‌های طبیعی با تمرکز بر منابع نفتی بوده است. این دارایی‌ها از یکسو حاکمیت را قادر به ایجاد کالاها و خدمات برای مردم کرده و از سوی دیگر با در اختیار قرار دادن منابع ارزان، ایجاد صنایع مبتنی بر رانت دسترسی به انرژی را ممکن کرده است. با این‌حال محدودیت‌ در روابط خارجی کشور، عدم توسعه سرمایه‌گذاری در توسعه این منابع در کنار سازوکار تخصیص رانتی باعث شده است تداوم ایجاد رشد اقتصادی مبتنی بر منابع…

دنیای‌اقتصاد- علی قاسمی: به‌دلیل کالایی‌محور بودن بازار سهام کشور، نوسانات نرخ دلار یکی از محرک‏های اصلی بازار سرمایه بوده و به‌طور تاریخی، پس از رشد نرخ ارز، با تاخیر زمانی نماگر اصلی بورس، رشد چشم‏گیری را تجربه کرده است. رشد قیمت دلار همبستگی قوی مثبت با تورم در کوتاه‌مدت دارد و تورم بالا نیز با رشد اقتصادی در تضاد است. اما برآیند آنها چه اثری بر سودآوری صنایع بورسی خواهد داشت؟

دنیای‌اقتصاد- برزین جعفرتاش: در مطالعات توسعه، به‌ویژه در ایران، توجه به تجارب توسعه کشورهای موفق بسیار مرسوم است. هرچند نمی‌توان منکر فواید آشنایی با تجارب سایر کشورها بود، ولی نباید این سوگیری منجر به غفلت از بازخوانی و درس‌آموزشی از تجارب خودمان شود. در برهه‌های مختلف تاریخی، اقتصاد ایران با شکست‌ها و در برخی موارد با موفقیت‌هایی همراه بوده که توجه به این تجارب و بازخوانی آنها می‌تواند درس‌های ارزشمندی برای اقتصاد امروز ایران داشته باشد. یکی از تجارب نسبتا موفق اقتصاد ایران به مدیریت اقتصادی دهه چهل بازمی‌گردد. دوره‌ای…

شاید بتوان به جرات ادعا کرد که مهم‌ترین تفاوت دوران جدید -پس از انقلاب صنعتی- با دوران قدیم -پیش از انقلاب صنعتی- تغییر غیرقابل بازگشت سطح استاندارد زندگی بشر است. اختلاف سطح استاندارد زندگی که نشانگر افزایش سطح عملکرد اقتصادی جوامع بشری در طول دو قرن گذشته محسوب می‌شود. افزایش سطح عملکردی که در ادبیات علم اقتصاد با نرخ رشد اقتصادی سنجیده می‌شود. بر این اساس، می‌توان بیان کرد که مهم‌ترین ویژگی تاریخ جدید یا همان عصر پسا انقلاب صنعتی، رشد اقتصادی پیوسته و چشم‌گیر است. رشدی که در طول دو قرن…

دنیای‌اقتصاد - شکیبا خیرخواهان: نگرانی از کمبود مس به دلیل کاربرد گسترده آن در‌ گذار به انرژ‌‌‌ی‌‌‌های تجدید‌پذیر و همچنین احتمال تحریم آلومینیوم صادراتی از روسیه توسط اتحادیه اروپا به همراه انتشار داده‌‌‌‌‌‌های اقتصادی مثبت از ایالات‌متحده موجب شد تا بهای این فلزات در کانال افزایشی قرار گیرد. با وجود این، نگرانی از کندی رشد اقتصادی چین به همراه کاهش صادرات این کشور همچنان ممکن است باعث کاهش تقاضای جهانی و افت رونق در بازار کامودیتی‌‌‌ها از جمله معاملات فلزات اساسی شود.

مجمع عمومی عادی سالانه شرکت نفت بهران مربوط به سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۱، صبح روز چهارشنبه ۲۱ تیر ماه در سالن زرین هتل پارسیان آزادی برگزار شد.

آمار سخن می‌گوید. سرانه تولید ناخالص داخلی بر مبنای برابری قدرت خرید، یکی از معیارهای بهینه برای مقایسه سطح رفاه شهروندان هر کشور با مردمان دیگر است. همه ما می‌دانیم چه شکاف بزرگی بین ما و دیگر کشورهای توسعه‌یافته هست. اما شاید مطلبی که همگان به آن آگاه نباشند، اختلاف فاحش و دردآور بین ما و کشورهای همسایه به‌ویژه در حوزه خلیج‌فارس است.

دنياي اقتصاد-البرز نظامي: پیرو پنج‌شنبه‌های صفحه اندیشه، در این شماره نیز به ادامه معرفی و نقد مدل‌های رشد اقتصادی می‌پردازیم. در دو شماره قبل، مدل رشد سولو را ابتدا معرفی، سپس نقد کردیم. مدل سولو همان‌گونه که شرح دادیم، دارای نوعی انسجام ذهنی بالا و از همه مهم‌تر بیان ساده در توضیح پدیده رشد اقتصادی و علت اختلاف درآمد سرانه میان کشورها بود. اما، نتایج این مدل و ادعاهای حاصل از آن، از توضیح‌دهندگی کامل شواهد موجود ناتوان ماند.

دنیای‌اقتصاد - شکیبا خیرخواهان: با وجود تلاش چین برای تحریک اقتصاد این کشور و اجرای بسته‌‌‌های محرک به جهت افزایش رشد اقتصادی و تقاضا، بازار محصولات فولادی در دومین اقتصاد دنیا همچنان کاهشی است. تحلیلگران معتقدند افت رونق در بخش ساختمان‌سازی از اصلی‌‌‌ترین دلایل کاهش جذابیت و تقاضا برای محصولاتی همچون سنگ‌آهن و میلگرد است. با ‌‌‌ وجود این، قیمت میلگرد در دو روز گذشته وارد فاز افزایشی شد.

در یک جمله، برلین برای افزایش چابکی کشور باید موانع اساسی رشد را برطرف کند. داده‌‌‌های اخیر آلمان تصویر تیره‌‌‌ای از آینده نزدیک این کشور به‌عنوان قدرت اقتصادی اروپا ترسیم می‌کند. در سال‌جاری اقتصاد آلمان وارد رکود شد و اخیرا تمایل سرمایه‌گذاران در این کشور با سریع‌‌‌ترین سرعت از زمان همه‌گیری کاهش یافته است. نهادهای مرجعی نظیر OECD هم پیش‌بینی کرده‌‌‌اند که رشد اقتصادی آلمان در سال ۲۰۲۳ به کمترین میزان در بین اقتصادهای بزرگ برسد. با این حال، مسیر این کشور نشان‌دهنده نگرانی بزرگ‌تری است.

شانا: رئیس آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرد کمبود عرضه بازار نفت با تقاضای چین و کاهش تولید اوپک‌‌‌پلاس تشدید می‌شود. فاتح بیرول گفت: تقاضای چین و کشورهای در حال توسعه برای نفت همراه با کاهش عرضه ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپک‌‌‌پلاس)، احتمالا بازار را در نیمه دوم سال به‌رغم کُندی اقتصاد جهانی حفظ خواهد کرد. وی افزود: حتی در رشد اقتصادی ضعیف، تقاضای چین و دیگر کشورهای در حال توسعه مطلوب است.

ایرنا: رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: برنامه داریم تا با کاهش تدریجی و سال به سال تورم، در پایان برنامه هفتم توسعه به تورم تک‌رقمی دست پیدا کنیم. داوود منظور با اشاره به امکان تحقق رشد اقتصادی هشت‌درصدی که در لایحه برنامه هفتم توسعه هدف‌گذاری شده است، اظهار کرد: این میزان رشد بر اساس سیاست‌های کلی ابلاغی برنامه هفتم در نظر گرفته شده است. او تاکید کرد: رشد اقتصادی هشت‌درصدی رشد بالایی است و ما باید تمام ظرفیت‌های کشور را به کار گیریم تا بتوانیم این هدف را در طول برنامه محقق کنیم. رئیس سازمان…

دنیای‌اقتصاد: برنامه‌‌‌های پنج‌ساله یا اصولا هر چشم‌‌‌انداز میان‌‌‌مدت و بلندمدتی که در اقتصاد ایران طراحی و تدوین می‌شود، بدون توجه به نقش و جایگاه بخش خصوصی امکانی برای تحقق اهداف ندارد. در برنامه هفتم توسعه نیز آنچه واضح و مبرهن است اینکه سیاستگذار برای بخش خصوصی چندان جایگاهی قائل نبوده یا اینکه فضایی را طراحی و تدوین کرده است که عرصه را بر بخش خصوصی تنگ می‌کند.