شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ اقتصاد

  • عبدالمهدی رجایی: با وقوع جنگ جهانی دوم و رفتن رضاشاه، دروازه‌های تجاری کشور باز شد و هجوم سیل آسای پارچه‌ها و لباس‌های خارجی صنعت نساجی داخلی را با بحران‌های شدید مواجه کرد. پارچه‌ها در انبارها می‌ماند و به فروش نمی‌رسید. از سوی دیگر بحران‌های کارگری هر روز کارخانه‌ها را با مشکلاتی مواجه می‌نمود. کارخانه‌های مذکور هر یک راهی را پیموده و به گونه‌ای فشار خرد‌کننده بحران اقتصادی را که با بحران اجتماعی آمیخته شده بود پشت سر نهادند. بیشتر این کارخانه‌ها به دست هیات حمایت از صنایع افتاده و پس از مدتی مدیریت، به تصاحب بانک‌های وام دهنده در آمدند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد : هرگونه پژوهش در زمینه تاریخ اجتماعی ایران و به‌ویژه درباره تشکیلات بازار و پیشه‌وران تنها با مراجعه به متون ادبی، داستان‌های عامیانه، متون صوفیه، فتوت نامه و سندهای مالی پراکنده امکان‌پذیر است. پیشه‌وران و زندگی صنفی آنان در عهد صفوی (جستارهایی در تاریخ اجتماعی ـ اقتصادی ایران) عنوان اثری از مهدی کیوانی است. این کتاب پایان‌نامه دکترای مهدی کیوانی در دانشگاه دورهام انگلستان بوده است.

    این اثر با پیشگفتاری از مولف آغاز می‌شود. مولف در این بخش از تداوم نهادهای اجتماعی و فرهنگی از روزگار صفویه تا به امروز و ناچیز بودن پژوهش در زمینه تاریخ اجتماعی ایران و سرانجام از ناتوانی حکومت صفوی از توسعه ابزار تولید و زمینه‌های اقتصادی سخن می‌گوید.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: اوژن فلاندن جهانگرد و دانشمند فرانسوی در زمان محمدشاه قاجار در سال‌های 41-1840 به همراه دیگر هموطن خود پاسکال کاست به ایران آمد و با گرفتن دستور حمایت شاه وقت، مناطق بسیاری را مشاهده و بررسی کرد. وی مشاهدات خود را در کتابی به نام مسافرت به ایران شرح داد. او پس از گذشتن از عثمانی به تهران رسید و سپس اصفهان، کرمانشاه، تخت‌جمشید، شیراز و بوشهر را سیاحت کرد. در برگشت از بوشهر از راه اهرم و فراشبند به فیروزآباد آمد و از آنجا تصمیم گرفت عازم فسا و دارابجرد شود تا آثار باستانی آنجاها را بررسی کند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: در پی کاهش بهای نفت خام در بازارهای جهانی و دلال بازی و اعمال نفوذ سیاسی در آن، که روی اقتصاد کشورهای نفت خیر اثر نامطلوب داشت، نمایندگان کشورهای صادرکننده نفت از جمله ایران از دهم سپتامبر 1960 یک نشست چهارروزه در بغداد برگزار کردند تا راهی بیابند که بتوانند این نوسانات را کنترل کنند تا همان‌گونه که بهای کالاهای وارداتی به آن کشورها افزایش می‌یابد، قیمت نفت خام هم بالا برود. آسان‌ترین وسیله‌ای که در دست آنها بود، کنترل تولید و میزان صادرات نفت بود. در پایان همین اجلاس تصمیم به ایجاد سازمان کشورهای صادرکننده نفت (Opec) گرفته شد تا از منافع تولیدکنندگان محافظت کند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: روزنامه «میزان» در تاریخ 16 شهریور ماه سال 1358 نوشت: «برنامه معتادان سهمیه‌بگیر تا آخر شهریور به پایان می‌رسد و از اول مهر فقط به معتادانی که سن آنها از ۶۰ سال تجاوز نماید روزی دو قرص مسکن داده خواهد شد که از آن برای تسکین اعصاب خود استفاده کنند. » به گزارش این روزنامه دکتر سیدحسن فخر سرپرست ستاد مرکزی هماهنگی مبارزه با اعتیاد گفت: «ما صد و هفتاد هزار معتاد سهمیه‌بگیر داشتیم که ۱۱۵ هزار نفر آنها بالای شصت سال سن داشتند ولی کل معتادان بین هشتصد هزار تا یک میلیون نفر هستند که برای درمان آنها اقدامات فراوانی به عمل آمده است.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: روزنامه اطلاعات در اواسط شهریور 1352 خبری دارد با عنوان «ضوابط جدید محاسبه ارز، میزان‌ ترخیص اتومبیل را کاهش می‌دهد» که چنین شرح داده شده است: به‌دنبال تصمیم اخیر گمرک مبنی بر لغو ضوابط محاسبه قیمت ارز در موقع ترخیص اتومبیل‌های وارداتی، عده‌ای از واردکنندگان اتومبیل‌های خارجی در تماس با روزنامه اطلاعات اظهار داشتند: اکثر اتومبیل‌هایی که هم اکنون در گمرک تهران یا درگمرک شهرستان‌ها موجود است، تقریبا طی یکی دو ماه قبل وارد کشور شده و چنانچه نرخ ارز براساس تاریخ ورود اتومبیل ملاک عمل قرار گیرد رقم قابل توجهی زیان متوجه واردکنندگان می‌شود.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: خبر گران شدن طلا در همین ایام در سال 1352 یکی دیگر از خبرهای اقتصادی وقت بوده با این توضیح که قیمت طلا در تهران ترقی کرد و از مثقالی 112 تومان به مثقالی 116 تومان رسید. بنا به گزارش روزنامه اطلاعات، حاج محمد اشتری نایب رئیس صنف طلا و جواهر و ساعت گفت: ترقی طلا با وجود کاهش مظنه این فلز در بورس‌های بین‌المللی قابل تعمق است. در حالی‌که طلا در لندن 12 دلار در هر اونس تنزل کرده و به هر اونس 108دلار رسیده، در همین مدت تهران مثقالی 4 تومان به قیمت طلا‌های خود اضافه کرده است.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: آنچه می‌خوانید بخش سوم از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی است در روز شنبه 30اردیبهشت ماه 1287 شمسی: حاجى سیدعبدالحسین شهشهانى: آن روزى که در باب مدرسه فلاحت مذاکره شد، ابدا در متروک شدن آن مدرسه مذاکره نشد. در اینکه ما یک مدرسه فلاحتى لازم داریم و آن هم یک مقدماتى لازم دارد مثل هندسه و غیره به‌طورى که گفته شد حرفى نیست و امروز اگر یک معلم کاملى در این علم بیاورند و در پیش او هندسه خوانده شود البته فایده نخواهد بخشید، پس اشخاصى که در این علم تحصیل کرده و بعضى جاها مستخدم شده‌اند اینها را باید جمع کرد و در باب زیردستان خود تکلیفى معین نمایند وقتى که تحصیل آنها کامل شد آن وقت یک معلمى از خارج بیاورند که تحصیلات آنها کامل‌تر شود.

  • گروه تاریخ و اقتصاد : سُرم را پیش یک الجزایری زدم به سیصد فرانک. نرخ در حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ است، ولی ما را با چرب‌زبانی خودش خر کرد، پنجاه فرانک هم بیشتر دادیم. مثل ریگ فحش می‌داد به دولت فرانسه، به انگلیس، به شاه ما و به خیلی‌های دیگر. ناسیونالیست بود، مصدق را می‌شناخت. از میان یادداشت‌های جلال آل‌احمد، دوشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۳۶

    .
  • گروه تاریخ و اقتصاد: مادام ژان دیولافوا از جمله کسانی است که با سفرنامه‌ای که درباره میراث تاریخی ایرانیان نوشته، شناخته شده است. او همسر مارسل اوگوست دیولافوا، مهندس راه و ساختمان و باستان‌شناس فرانسوی بود و به همراه همسرش از سوی دولت فرانسه برای انجام کاوش‌های باستان‌شناسی سه‌بار به ایران سفر کردند. آنها در سال ۱۸۸۱ به نواحی و بنادر جنوبی ایران رفتند. مادام دیولافوا مطالعات و مشاهدات اجتماعی و یافته‌های باستان‌شناسی همسرش را به صورت یادداشت‌های روزانه جمع‌آوری و در دو کتاب جداگانه منتشر کرد.