محمدحسن پورقنبر- تجارت ایران و شوروی بعد از دو دهه آشفتگی سیاسی و اقتصادی در ایران و همچنین در آن‌سو، تحولات سیاسی در روسیه که منجر به روی‌کار آمدن نظام کمونیستی در آن کشور شد، از اوایل دهه 1920م، تقریبا به‌طور رسمی از سر گرفته شد. با این حال، این مناسبات اقتصادی، همواره به سهولت و دوستانه نبود، بلکه در این میان، بازرگانان ایرانی به‌خصوص شمال کشور، با چالش‌هایی مواجه می‌شدند. شوروی به‌عنوان کشوری که همه سرزمین‌های آن سوی مرز شمالی ایران را در آن برهه زمانی مالک بود، به نوعی این توانایی را داشت که انحصار تجارت مازندران و گیلان را نیز در اختیار بگیرد و در مواقع لازم، ازاین حربه در راستای اهداف خود استفاده نماید.

گروه تاریخ اقتصاد- آنچه می‌خوانید روایتی است که میرزا جعفر، وقایع نگار در زمان صدارت امیرکبیر، آن را نقل کرده است: یک روز ضعیفه‌ای به امیرنظام شکایت کرد که دزد شبانه به خانه من آمده و معادل سیصد تومان مال مرا برده است. امیرنظام، محمودخان کلانتر را طلب کرد و سبب پیدا نکردن مال مسروق آن زن را جویا شد. کلانتر در جواب به معاذیری چند متمسک شد که امیرنظام را مقبول نیفتاد و به او فرمود که اکنون خدمت شاه مشرف می‌شوم و می‌باید موقعی که مراجعت می‌کنم، سیصدتومان حاضر نموده و به این ضعیفه عارضه بدهی و پس از ادای این کلام برفت.

در خرداد ۱۲۹۹ شمسی میرزا کوچک‌خان و قوای جنگل با انتشار بیانیه‌ای، تشکیل کمیته انقلاب سرخ ایران و الغای اصول سلطنت و تاسیس حکومت جمهوری را در رشت اعلام کردند و یک روز بعد کمیته انقلاب، هیات دولت جمهوری (هیات‌ اتحاد اسلامی) را معرفی کرد که میرزا کوچک‌خان عنوان سرکمیسر و کمیسر جنگ را داشت. میرزا یونس معروف به میرزا کوچک‌ در ۱۲۵۷ ه. ش (۱۲۹۸ه. ق) در رشت متولد شد. در نوجوانی برای تحصیل علوم دینی قدم به مدارس مذهبی گذاشت و مدارج علمی را طی کرد. در ۱۳۲۶ه. ق در گیلان به صفوف آزادیخواهان پیوست و برای مقابله با محمدعلی شاه روانه تهران شد.

اواخر خردادماه سال 1324 مجلس شورای ملی به کابینه ابراهیم حکیمی رای عدم اعتماد داد. میرزا ابوالحسن خان حکیم باشی در تبریز دیده به جهان گشود. پدرش از پزشکان دربار ولیعهد در تبریز بود و به همین علت وی نیز با هدف تحصیل در این علم ابتدا وارد دارالفنون و سپس برای ادامه تحصیل راهی اروپا شد و در فرانسه مدرک دکترا گرفت. در سفر اول مظفرالدین شاه به اروپا مورد عنایت شاه قرار گرفت و به عنوان پزشک دربار مشغول به کار شد تا اینکه در اثر یک خطا در طبابت، نزدیک بود به جرم سوء نیت به جان مظفرالدین شاه، زندگی خود را از دست بدهد.

در روزنامه اطلاعات، شماره 19 خرداد 1358 ، خبر ملی شدن 24 بانک غیر‌دولتی و مختلط منتشر شده و لوگوی این بانک‌ها با علامت «ضرب در» انحلال کنار تیتر صفحه اول روزنامه دیده می‌شود. این روزنامه در همین شماره خود در صفحه پنجم (صفحه نظرها و اندیشه‌ها) نوشته‌است: «جامعه توحیدی، بدون ملی کردن بانک‌ها و کارخانه‌ها تحقق نخواهد یافت». این روزنامه در شماره‌های بعدی خود خبر پشتیبانی وسیع احزاب و سازمان‌ها از ملی شدن بانک‌ها را منتشر کرد. در روز بیستم خرداد همان سال نیز مقاله‌ای از مهدی بهشتی پور، اقتصادی نویس قدیمی و مجری ساخت کوی نویسندگان برای 122 نویسنده در شهرآرا با عکس او چاپ شده است با این تیتر «بانک‌های خصوصی پوششی برای غارتگری سرمایه‌داران و صرافان بین‌‌المللی.

تاریخ‌نگاران دوران معاصر بر پایه نوشته‌های مورخان عهد باستان و اسناد باقیمانده از آن عهد و محاسبات تقویمی، 12 ژوئن در سال 625 پیش از میلاد را روزی دانسته‌اند که هوخشتره شهر همدان را به عنوان پایتخت ایران برگزید. همدان که مورخان یونانی آن را «اکباتانا» نوشته‌اند قبلا در تابستان‌ها محل «همایی و نشست» بزرگان بود و احتمالا نام آن به همین دلیل انتخاب شده است. هوخشتره رهبر وقت ایرانیان، از طایفه ماد بود ـ طایفه آرین تبار ساکن غرب ری ازجمله کردستان و آذربایجان که پارسیان (طبق تلفظ آشوری‌ها و بنا به تلفظ آنان: پارسوا) نیز از او اطاعت می‌کردند.

گروه تاریخ اقتصاد - آنچه می‌خوانید بخشی از مذاکرات وکلا (نمایندگان) مجلس شورای ملی، دوره اول، جلسه دوم، شنبه دوم آذرماه 1285 است. از امروز تلاش می‌کنیم که بخش‌های مرتبط با اقتصاد و تجارت مذاکرات مجلس شورای ملی را دنبال کنیم تا برسیم به مباحثات مجلس شورای اسلامی. منبع این مذاکرات هم کتابخانه مجازی بهارستان است. رییس- وکلایی که دیر به مجلس می‌آیند در خارج مشغول ترتیب تاسیس بانک ملی هستند و گمان می‌رود تا وکلای ولایات وارد شوند انتظام ترتیب اوقات حضور وکلا ممکن نباشد. آقا میرزا طاهر - اشخاصی که ترتیب کار خود را منظم نمی‌کنند، چگونه می‌خواهند امور مملکت را منظم نمایند؟ آقاسید حسین - چرا اشخاص محترم حاضر شده و معطل ورود سایرین بشوند.