بهره‌گیری از پتانسیل اتاق‌های مشترک
در شرایط کنونی که پس از سال‌ها تحریم و قراردادن کشورمان در انزوای سیاسی و اقتصادی توسط قدرت‌های جهانی، با تلاش‌های قابل‌تحسین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، در آستانه لغو تحریم‌ها و بهبود اوضاع قرار گرفته‌ایم، انتظاری که از مجلس نمایندگان آمریکا و به‌ویژه رئیس‌جمهور این کشور می‌رفت، این بود که محدودیت‌های اعلام شده در طرح ممنوعیت ورود تجار و مسافران ۳۸ کشور اروپایی به ۴ کشور از جمله ایران را مورد تایید قرار ندهند. این اقدام به مقدار زیادی موجبات نگرانی فعالان اقتصادی و بازار را در پی داشته است.
بی شک این مصوبه در صورت اجرا می‌تواند مشکلات زیادی را برای تجار و بازرگانان خارجی و شرکت‌ها و صنایع بزرگ و کوچک آنها برای ورود به ایران و سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف به‌وجود آورد. اساسا یک اعتراض کلی به رویکرد دولت آمریکا داریم؛ وقتی آمریکا با گروه ۱+۵ به توافق رسیده‌ و برجام نیز به نتیجه رسیده است، هر حرکتی که حاکی از مخالفت و مقاومت در اجرای برجام باشد، غیرمنتظره است. پیش از این دنیا به سرکردگی آمریکا جنگ اقتصادی را با ایران آغاز کرد؛ اما در نهایت با وجود ایجاد مشکلات و هزینه‌هایی که تحمیل شد، کشور راه خود را طی کرد. این اقدام هم اگر عملیاتی شود، مانند گذشته می‌تواند مشکلاتی را برای ما ایجاد کند. در دوران پساتحریم یکی از حوزه‌های مهم برای ما توسعه گردشگری و استفاده از ظرفیت‌های این حوزه است. این طرح می‌تواند تهدید جدی برای مردم کشور‌هایی باشد که مشتاقانه در انتظار رفع تحریم‌ها بودند تا از ایران دیدن کنند.این اقدام خصمانه منجر به ایجاد کمپینی از سوی بازرگانان و فعالان اقتصادی در داخل ایران و با همراهی گروه بزرگی از بازرگانان در خارج به‌ویژه فعالان اقتصادی که در اروپا یا آمریکا فعالیت می‌کنند، برای مقابله با این تصمیم شد. این فعالان اقتصادی به‌ویژه در آمریکا از اقلیت‌های پرقدرت در آمریکا هستند و نقش مهمی هم در بخش‌های مهم دولت و هم در بخش خصوصی و صنایع تولیدی دارند. به نظر می‌رسد قطعا اقدام اخیر فعالان اقتصادی و به‌ویژه اتاق بازرگانی در ایجاد کمپین، می‌تواند اثرات قابل‌توجهی بر این تصمیم داشته باشد که یکی از نتایج آن نامه اخیر وزیر خارجه آمریکا به دکتر ظریف بود.

نکته قابل‌تامل این است که به نظر می‌رسد، فرآیند تصمیم گیری و در نهایت تصویب این طرح در زمان تصویب آن در مجلس نمایندگان، در مجلس سنا و در نهایت زمانی که برای امضا و تایید آن توسط اوباما رئیس‌جمهور آمریکا ارسال شد، بسیار سریع‌تر از روند معمول مصوبات پیشین این کشور، حتی مصوباتی که علیه ایران بود، صورت گرفت. البته در مقابل هماهنگی‌هایی که در ایجاد کمپین بین بخش‌ها و گروه‌ها و فعالان اقتصادی در داخل و خارج از کشور شکل گرفت، بسیار بهتر و سریع‌تر از موارد مشابه بود و توانست در زمان نسبتا کوتاهی به یک تشکل هماهنگ و موفق تبدیل شود. در این رابطه نباید از نقش و جایگاه اتاق‌های مشترک غافل شویم. این اتاق‌ها می‌توانند به عنوان سفارتخانه‌های اقتصادی در سایر کشورها عمل کنند و از این‌رو‌ضرورت دارد که این اتاق‌ها با یک نگاه همه جانبه، کشور مقابل خود را رصد کنند و اطلاعات لازم و مورد نیاز را در اختیار فعالان اقتصادی و بازرگانان داخلی و خارجی قرار دهند. به هر حال نمی‌توان کتمان کرد، شاید این تصمیم در آینده در فرآیند بهبود اقتصادی کشور، ورود شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری‌های خارجی و مواردی از این دست تاثیر منفی داشته باشد و امید می‌رود مواردی که در نامه جان کری مبنی بر مستثنی شدن ایران و رفع مشکلات مربوطه به این طرح برای کشورمان ذکر شده، عملیاتی شود.

محسن بهرامی ارض‌اقدس
رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و صادرات اتاق بازرگانی تهران