آموزه‌های سیلیکون ولی از کره‌جنوبی

شهرام شریف: مشابه بسیاری از جوانانی که در Bay Area ( محدوده سانفرانسیسکو) زندگی می‌کنند، Mike Kim در Piedmont در اطراف آکلند و در جایی بزرگ شد که نوآوری‌های تکنولوژیک آن را «سیلیکون ولی» کرد. او در دورانی که فیس‌بوک در حال رشد بود به دانشگاه می‌رفت و شاهد پیشرفت بسیاری از استارت‌آپ‌ها در اطرافش بود. پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۲۰۰۶ او در صنعت تکنولوژی مشغول به کار شد و در شرکت‌های مشهوری چون Zynga ، monster.com و لینکدین استخدام شد.

پنج ماه قبل او پیشنهادی را برای کار در شرکت Woowa Brothers دریافت کرد. یک شرکت کره‌ای که یک استارآپ تحویل غذا به نام Baedal Minjok را هدایت می‌کرد. یک شغل خوب اما محل کار او در سئول است. او می‌گوید: « وقتی در سانفرانسیسکو بودم آنجا را مهد موبایل جهان می‌نامیدم، اما واقعیت این است که کره جنوبی سه تا چهارسال جلوتر از سیلیکون ولی است. در آنجا وقتی یک پارک عمومی به وای‌فای متصل می‌شد مردم جشن می‌گرفتند اما اینجا در سئول مردم حتی در مترو و در زیر زمین می‌توانند فیلم روی موبایل ببینند. این چیزی نیست که الان در آمریکا بتوان آن را دید.»

سئول نزدیک‌ترین رقیب سانفرانسیسکو

در حالی که سیلیکون ولی بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مرکز نوآوری تکنولوژی در جهان به حساب می‌آید برخی از شهرهای دیگر نیز پا به پای سانفرانسیسکو پیش می‌آیند. برلین و بنگلور (هند) از آن جمله‌اند، اما سئول، پایتخت کره جنوبی مهم‌ترین و جدی‌ترین رقیب سیلیکون ولی به حساب می‌آید. سرمایه‌گذاران آمریکایی حالا به سمت کره سرازیر شده‌اند. شرکت ۵۰۰‌Startups که یک سرمایه‌گذار تکنولوژی در سرمایه‌گذاری اولیه روی شرکت‌های استارت‌آپی است اخیرا شرکت ۵۰۰ Kimchi را تاسیس کرده که روی کره جنوبی متمرکز است.

پاییز سال گذشته Goldman Sachs نیز مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها را روی Woowa Brothers و سرویس‌های تحویل (‌غذا، کالا و... ) انجام داد. در ماه مه امسال نیز گوگل یک دفتر در سئول باز کرد که نخستین دفتر این شرکت در آسیای شرقی محسوب می‌شود. این دفتر در Gangnam ایجاد شد که مرکز رشد استارت‌آپ‌های موبایلی و تعدادی از انکوباتورها (پارک‌های رشد) است.

Tim Chae که مدیریت ۵۰۰ Kimchi را برعهده دارد می‌گوید که سرمایه‌گذاران آمریکایی آینده درخشانی را در سئول پیش‌بینی می‌کنند. در سئول تقریبا همه مردم از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند. بسیاری از سرویس‌های موبایلی که اخیرا در آمریکا مرسوم شده سال‌هاست در کره جنوبی در حال استفاده است.

بخشی از این توفیقات به دلیل دو دهه سرمایه‌گذاری قابل توجه این کشور در بخش زیرساخت‌های عمومی بوده است. سئول یکی از معدود شهرهای جهان است که تقریبا تمام آن زیر پوشش وای‌‌فای‌ قرار دارد و در عین حال سریع‌ترین اینترنت جهان را در این شهر می‌توان یافت (دو برابر سرعت متوسط اینترنت در آمریکا) . در سال ۱۹۹۵ دولت کره یک برنامه ۱۰ ساله برای زیرساخت‌های اینترنتی و توسعه پهنای باند را در این کشور آغاز کرد. یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت ساده‌کردن مقررات برای فعالیت شرکت‌های اینترنتی بود. به طوری که حالا مصرف‌کنندگان دایره گسترده‌ای از انتخاب‌ها را پیش روی خود دارند. این بازار اینترنت با آمریکا متفاوت است جایی که شرکت‌های کابلی و مخابراتی انحصار بازار اینترنت را در اختیار دارند. این رقابت سالم باعث کاهش قابل ملاحظه قیمت دسترسی به اینترنت در کره شده است.

در همین حال وزارت علوم کره جنوبی اخیرا اعلام کرده که ۵/ ۱ میلیارد دلار برای توسعه زیرساخت‌های تلفن همراه در این کشور صرف می‌کند. دولت تخمین می‌زند در سال ۲۰۲۰ سرعت اینترنت ۱۰۰۰ برابر سریع‌تر خواهد شد و به این ترتیب یک فیلم سینمایی را در یک ثانیه می‌توان دانلود کرد. این در حالی است که کمیسیون فدرال برای سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی اتصال بیشتر خانه‌های آمریکایی به اینترنت حداقل ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه کرده که یک شانزدهم اهداف کره جنوبی است.

فرهنگ متفاوت دیزاین در کره جنوبی

از نظر دیزاین بسیاری از سرویس‌های محبوب اینترنتی در این کشور شکل و شمایلی مانند سرویس‌های دهه ۹۰ دارند. صفحه‌های وب یا اپلیکیشن‌ها مملو از اطلاعات در هم تنیده، اخبار و متن هستند. این دقیقا چیزی است که برای نرم‌افزار موبایلی KAKAO TALK قابل مشاهده است. اپلیکیشنی که روی ۹۳ درصد تلفن‌های هوشمند در کره نصب شده است. KAKAO TALK در سال ۲۰۱۰ توسط Beom-su Kim یکی از نخستین توسعه‌دهندگان وب در کره تولید شد. این شرکت پیش‌تر به خاطر تولید بازی آنلاین محبوب Hangame شناخته شده بود. نخستین تلاش این شرکت برای حضور در بازار آمریکا با عرضه نخستین آی‌فون همراه شد. این شرکت دو سال قبل از اینکه آی‌فون به کره جنوبی برسد نرم‌افزارهای مختلفی را عرضه کرده بود که یکی از آنها KAKAO TALK بود. این اپلیکیشن خیلی زود خود را به عنوان جایگزین رایگان SMS با بازار کره جنوبی منطبق کرد. یکی ازموفقیت‌های این اپلیکیشن در این بود که کاربران برای خواندن اخبار، سفارش شام یا بازی نیازی به بستن اپلیکیشن نداشتند.

دیزاین این اپلیکیشن از نظر آمریکایی‌ها شبیه یک شهر اسباب بازی بود با شخصیت‌های کارتونی و حیوانات که بیش از اندازه آن را غیر جدی و فانتزی می‌کرد. دیزاین در اپلیکیشن‌های آمریکایی به شکل غیرقابل تصوری به سمت مینی‌مالیستی شدن پیش رفته است. سیلیکون ولی در همه این سال‌ها به سادگی ارج و قرب زیادی نهاده است، اما دلیل اصلی آن کاهش زمان لود شدن صفحات بوده است. اما طراحان اپلیکیشن در کره برنامه‌های خود را پر از اطلاعات و Widget می‌کنند. این فاصله بین پهنای باند یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دو بازار کره جنوبی و آمریکا به حساب می‌آید. Nicole Kim مدیر یک سرویس اشتراک فایل به اسم Sunshine که اخیرا دفتری را در سانفرانسیسکو باز کرده‌اند، می‌گوید که سرویس آنها برای منطبق شدن با پهنای باند آمریکا Sunshine را به نحو قابل توجهی ساده‌تر و سبک‌تر کرده‌اند چون پهنای باند در آمریکا به مراتب کندتر از کره جنوبی است. به گفته او در آمریکا مردم از این اپلیکیشن برای اشتراک فایل‌های کوچک استفاده می‌کنند اما در شرق آسیا Sunshine برای اشتراک موسیقی و فیلم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اپلیکیشن‌های چند کاره یا تک کاره

از طرف دیگر کاربران آمریکایی با فضای اپلیکیشن‌های چند کاره راحت نیستند. بسیاری از کاربران آمریکایی به اپلیکیشن‌هایی با یک کاربرد عادت کرده‌اند و همین باعث شده که اپلیکیشن‌های کره‌ای چندان مورد توجه قرار نگیرند. این علاقه به سادگی و خلاصه کردن بود که به ایجاد اپلیکیشن نه چندان مشهوری به اسم «‌‌YO» منتهی شد. اپلیکیشنی که به کاربران اجازه می‌داد فقط یک چیز را به دیگری بگویند: YO !

جالب آنکه این اپلیکیشن خیلی زود سرمایه‌گذاری ۵/ ۱ میلیون دلاری جذب کرد. حالا بازار برای چنین اپلیکیشن‌های تک‌کاره و هایکو مانند بسیار داغ شده به‌طوری که اپلیکیشنی مثل «‌LO»به کاربر اجازه تنها یک کار را می‌دهد، اشتراک مکان شما و سپس به‌طور خودکار پیامی با عنوان « یک دقیقه دیر می‌رسم» برای دوستتان ارسال می‌کند. موفقیت اپلیکیشن LO در شناخت ایدئولوژی سیلیکون ولی است.

این جریان اپلیکیشن‌های تک کاره اما حالا در حال رشد کردن است و یک رده بندی تحت عنوان «Ubers for X» به وجود آورده است. در این رده‌بندی که از نام اپلیکیشن Uber (گرفتن تاکسی با موبایل) بهره گرفته شده هر سرویس تحویل فیزیکی داخل یک دکمه قرار داده شده است. به عنوان نمونه سایت Product Hunt مجموعه‌ای از ده‌ها سرویس را داخل خود قرار داده از جمله

Uber for haircuts (درخواست آرایشگر)، JetM (درخواست هواپیمای شخصی ) و ده‌ها مورد شبیه این. اما تفاوت در بازار کره جنوبی و آمریکا در نوع تقسیم جمعیت دو کشور هم هست. در کشور کره ۵۰ میلیون نفر زندگی می‌کنند که یک پنجم آنها ساکن سئول هستند چنین وضعیتی برای ارائه سرویسی مانند Coupang یک شرکت تجارت الکترونیکی برای تحویل روزانه یا حتی ساعتی یک سفارش، وضعیتی ایده‌ال را ایجاد کرده است. با چنین سرویسی می‌توان میوه و سبزیجات و خواربار را هم ساعتی سفارش داد و سریع تحویل گرفت.

پرداخت با موبایل

سیلیکون ولی حالا می‌تواند از تجربیات استارت‌آپ‌های کره‌ای چیزهای زیادی بیاموزد. یکی از آنها پرداخت با موبایل است. در کشور کره سال‌ها است که پرداخت‌های بسیاری از قبض‌ها از جمله صورتحساب توسط تلفن هوشمند صورت می‌گیرد. همچنین ایجاد ارزش افزوده از فضاهای آنلاین هم موضوع جذاب دیگری برای شرکت‌های سیلیکون ولی می‌تواند باشد. موضوعاتی چون استیکرها که هم اکنون قیمتی بین ۱ تا ۲ دلار دارند و در نرم‌افزارهای Line و KakaoTalk به شکل گسترده‌ای با استقبال روبه‌رو شده‌اند. استیکرها صدها میلیون دلار برای این شرکت‌ها درآمد به همراه آورده‌اند.

از سوی دیگر شرکت‌های کره‌ای از ابتدای فعالیت خود ذهنیت بین‌المللی شدن را دارند. آنها از محدودیت‌های خود آگاهند و بازار کره را به عنوان یک بازار اولیه و آغازین برای رشد می‌بینند.

اما مهم‌تر از همه اینها سیلیکون ولی می‌تواند از کره‌ای‌ها بیاموزد که زندگی هر یک از مردم به شرایط زندگی دیگران هم بستگی دارد بنابراین قانع کردن مردم به هزینه کردن در زیرساخت‌های اینترنتی و مخابراتی برای توسعه ضروری است وگرنه حتی با وجود بهترین کارآفرینان و متخصصان و سرمایه‌گذاران شرایط برای توسعه همه جانبه فراهم نخواهد بود.

منبع : نیویورک تایمز