تعیین حریم سرمایه خارجی

گروه بازرگانی: ضوابط و مقررات جدید برای ورود سرمایه‌های خارجی در وزارت صنعت، معدن و تجارت در حالی در دست تدوین است که چگونگی جذب سرمایه‌های خارجی در پساتحریم یکی از دغدغه‌های فعالان اقتصادی کشور به‌شمار می‌آید.

بر اساس اعلام سازمان توسعه تجارت، اگر قرار باشد مشوقی برای ورود سرمایه‌های خارجی بدهیم، آن دسته از رشته فعالیت‌هایی در اولویت خواهند بود که زمینه تولیدی آنها در کشور وجود دارد.

بازار ایران بازاری بکر بوده که به جهت محدودیت‌های موجود در فضای بین‌المللی نتوانسته است از تمامی ظرفیت‌های خود استفاده کند. از مهم‌ترین امکانات و مزیت‌های ایران می‌توان به موقعیت جغرافیایی، داشتن نیروهای متخصص و جوان، مواد اولیه فراوان و دسترسی به بازارهای پیرامونی و کشورهای همسایه اشاره کرد. در نتیجه بدیهی است که سرمایه‌گذاران خارجی پس از توافقات هسته‌ای برای همکاری با ایران و حضور در بازاری با این پتانسیل با یکدیگر رقابت کنند. این موضوع را می‌توان در رفت و آمدهای هیات‌های تجاری خارجی که از ابتدای امسال شدت گرفته، دریافت؛ هیات‌هایی که برای بررسی بازار ایران به منظور سرمایه‌گذاری در پساتحریم به کشور سفر کرده‌اند. هرچند نگرانی‌هایی نیز درخصوص بازاریابی این افراد برای کالاهایشان وجود دارد اما برخی از اقتصاددانان معتقدند نباید انتظار داشت بلافاصله پس از لغو تحریم سرمایه‌های خارجی وارد بازار ایران شود، بلکه باید زمینه‌های حضور آنها را در کشور فراهم کرد.

به اعتقاد برخی از کارشناسان ایران در صنایعی که مربوط به انرژی است دارای توانمندی‌های زیادی است. چه در حوزه‌های آب و برق و چه در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی. ارسال گاز ایران به شرق آسیا و انتقال خطوط لوله گاز ایران از مسیر کشورهای پیرامون به مرکزیت اروپا از پروژه‌هایی است که می‌تواند با مشارکت خارجی‌ها به نتایج مطلوبی برسد. این کارشناسان معتقدند، پروژه‌های زیرساختی نظیر تامین زیرساخت‌های احداث راه‌آهن شمال تا جنوب آسیا و موقعیت‌های ترانزیتی ویژه ایران در حوزه حمل‌ونقل هوایی و دریایی فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند. در زمینه تولید نیز باید گفت ایران در حوزه تولید مواد غذایی به دلیل مقبولیتی که در تولید کالاهای حلال دارد، در بین کشورهای پیرامون خود دارای مزیت است و می‌تواند در این زمینه نیز با ریسک کمتری فعال باشد. در حوزه مواد و صنایع شوینده ایران یکی از کشورهای شناخته شده است. علاوه بر این در حوزه صنایع پایین‌دستی نفت،‌گاز و پتروشیمی و قطعه‌سازی نیز ایران توانسته است در دو دهه گذشته پیشرفت‌های خوبی داشته باشد.

در همین خصوص حمید صافدل، رئیس کل سابق سازمان توسعه تجارت می‌گوید: من فکر می‌کنم با توجه به اینکه منطقه ما در یکی از حوزه‌های محوری در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی است، زمینه‌های سرمایه‌گذاری مشترک با اتکا به تامین مواد اولیه و نیروی متخصص از ایران و تامین سرمایه مورد نیاز از سوی شرکای خارجی بسیار فراهم باشد.

همکاری با صنعتگران ایرانی

در این میان، استراتژی‌های جدید برای جذب سرمایه‌های اروپایی یکی از برنامه‌هایی است که در وزارت صنعت، معدن و تجارت در دستور کار قرار گرفته است. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با تشریح استراتژی ایران برای سرمایه‌های اروپایی که از این پس وارد کشور خواهد شد، گفت: مجموعه‌ای از ضوابط و مقررات جدید برای ورود سرمایه‌های خارجی در وزارت صنعت،معدن و تجارت در حال تدوین است. ولی‌الله افخمی‌راد اظهار کرد: یک بخش از این استراتژی، مربوط به سرمایه‌گذاری‌های تولیدی است که در ایام تحریم در ایران صورت گرفته و تجار و صنعتگران ایرانی اقدام به راه‌اندازی برخی واحدهای تولیدی کرده‌اند، بنابراین اگر قرار باشد مشوقی برای ورود سرمایه‌های خارجی بدهیم، آن دسته از فعالیت‌هایی در اولویت خواهند بود که زمینه تولیدی آنها در کشور وجود دارد و خارجی‌ها بتوانند در آن سرمایه‌گذاری کنند و به تکنولوژی روز مجهز شوند. به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، قوانین بالادستی این چنین حکم می‌کند که در مرحله اول، با کمک ایرانی‌هایی که در یک رشته تولیدی کار کرده‌اند، سرمایه‌گذاری‌هایی را توسط خارجی‌ها انجام دهیم و در اولویت بعد، رشته‌هایی قرار می‌گیرند که تا به حال زمینه سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی در آنها فراهم نبوده است، بنابراین سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند در رشته مورد نظر خود اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. وی با اشاره به تدوین استراتژی حضور سرمایه‌گذاران اروپایی در بازار ایران گفت: هم اکنون شرایطی به لحاظ اقتصادی پیش روی ایران قرار گرفته که تمایل زیادی از جانب کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته که در دوران تحریم ارتباطشان با ایران کم شده بود، وجود دارد و آنها می‌خواهند وارد اقتصاد ایران شوند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: این استقبال برای حضور در ایران به چند دلیل است؛ مهم‌تر از همه آنها می‌خواهند در شرایط بازار اشباع شده دنیا، مبادلات تجاری خود را افزایش دهند. از سوی دیگر با ایران به‌عنوان یک بازار بکر، مناسبات اقتصادی جدیدی داشته باشند، کالا به کشور ما بدهند و کالا بگیرند. در عین حال، در ایران سرمایه‌گذاری برای کار بلندمدت داشته باشند. وی تصریح کرد: موقعیت ایران به گونه‌ای است که اگر خارجی‌ها و به خصوص اروپایی‌ها بتوانند در ایران اقدام به سرمایه‌گذاری برای تولید کالا کنند، یک تجارت طولانی و تضمین‌شده را می‌توانند با ایران داشته باشند. در این شرایط، دولت بستر را برای فعالیت آنها به لحاظ تضمین‌ها و حمایت از سرمایه‌گذاری فراهم خواهد کرد.

همکاری با سرمایه‌گذاران جدید

افخمی‌راد عنوان کرد: ایران از ورود تمامی سرمایه‌گذاران خارجی استقبال می‌کند؛ به خصوص از کشورهایی که در گذشته با آنها مراودات تجاری داشته است و در جریان تحریم‌ها نیز به ایران کمک می‌کردند و همکار ما بوده‌اند، اما در مرحله بعد، علاقه‌مند به حضور سرمایه‌گذارانی هستیم که به تازگی می‌خواهند تجارت خود را در ایران آغاز کنند. ما از حضور این کشورها، برای سرمایه‌گذاری در ایران استقبال می‌کنیم و در این مورد استراتژی داریم. رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران خاطرنشان کرد: مجموعه‌ای از این ضوابط و مقررات در سازمان توسعه تجارت در حال تدوین است که بعد از نهایی شدن آن، باید مراحل استصوابی خود را طی کند.