بازتاب توافق مهم تهران و آژانس

وعیدی و هاینونن، معاونان لاریجانی و البرادعی از توافقی مهم خبر دادند
درباره جدول زمانی برای رفع ابهام از برنامه هسته‌ای ایران
توافق تهران و آژانس نهایی شد
البرادعی: تمامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران تحت کنترل آژانس است
دنیای‌اقتصاد- دور سوم مذاکرات نمایندگان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ساعات پایانی سه‌شنبه شب پایان یافت و روسای دو هیات‌ در کنفرانس خبری، نهایی شدن توافق ایران و آژانس را درباره جدول زمان‌بندی رفع ابهام از برنامه هسته‌ای ایران اعلام کردند.
دور پایانی مذاکرات، روزهای دوشنبه و سه‌شنبه طی سه‌ نشست برگزار شد و هیات‌های مذاکره‌کننده در مدت 15 ساعت، درباره تدوین چارچوب پاسخ‌دهی به بخش پایانی مسائل باقی‌مانده گفت‌وگو کردند.
اولی هاینونن، معاون امور پادمان‌های البرادعی و رییس هیات‌نمایندگی آژانس پس از نشست پایانی اعلام کرد در پی مذاکرات ایران و آژانس، تمامی موضوعات باقی‌مانده در موضوع هسته‌ای ایران را شناسایی کردیم و گام‌های ضروری اجرایی را نیز تعیین کردیم تا پرونده ایران را در موضوعات مطرح شده ببندیم.
جواد وعیدی، معاون امنیت بین‌المللی لاریجانی و رییس هیات مذاکره‌کننده ایرانی نیز گفت: توانستیم چارچوب چگونگی حل و فصل مسائل باقی‌‌مانده در موضوع هسته‌ای ایران را به سرانجام برسانیم و پیشرفت سازنده‌ای در این زمینه داشته باشیم.
دو رییس هیات‌ البته درباره جزئیات جدول زمانی توافق شده اشاره‌ای نکردند. هدف از طراحی این برنامه زمان‌بندی رفع ابهام‌هایی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی است در برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد و به همین دلیل در گزارش‌های متعددش اعلام کرده است که نمی‌تواند با قاطعیت در مورد منحرف نشدن ایران از کاربرد‌های صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای اظهار نظر کند. همچنین این سوء‌ظن‌ها بهانه ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل شد که در آنجا سه‌ قطعنامه درباره ایران صادر شد که دو قطعنامه آخر، تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرده است، گو اینکه ایران این اقدام را مشروع نمی‌داند.
در این شرایط توافق ایران و آژانس بسیار مهم ارزیابی می‌شود، زیرا گرچه این توافق برای پاسخ‌دهی به مسائل باقی‌مانده، الزاما از جنبه حقوقی نمی‌تواند منجر به بسته‌ شدن پرونده ایران در شورای امنیت شود، اما از نظر سیاسی، تشدید تحریم‌ها علیه ایران را با مشکل مواجه می‌کند، خاصه آنکه این توافق اساس گزارش آینده محمد البرادعی را تشکیل خواهد داد. این گزارش در مورد میزان همکاری‌های ایران قرار است در ماه سپتامبر به شورای امنیت ارائه شود.
هاینونن گفت که انتظار می‌رود گزارش البرادعی هفته آینده آماده شود که حاوی جزئیات گفت‌وگوهای تهران خواهد بود.
هاینونن که سه‌شنبه شب پس از پایان سومین دور مذاکرات ایران و آژانس سخن می‌گفت، در عین حال اظهار کرد: لازمه بستن پرونده ایران در موضوعات مطروحه، دستیابی به اطلاعاتی در این زمینه است تا ماهیت صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را بتوانیم تایید کنیم.
وی با اشاره به مذاکرات ایران و آژانس در ماه جولای گفت: فعالیت‌های زیادی را نیز در ماه سپتامبر و اکتبر خواهیم داشت که باید انجام دهیم.
هاینونن در پاسخ به این سوال که آیا پرونده ایران را از شورای امنیت به آژانس بازخواهید گرداند، گفت: گزارش خود را به شورای حکام آژانس ارائه می‌کنیم، این اعضای شورای امنیت هستند که باید تصمیم بگیرند پرونده ایران در آنجا بماند یا برگردد. معاون امور پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با «سازنده و خوب» توصیف کردن مذاکرات، اظهار کرد: اکنون یک چارچوب و برنامه کاری با زمان‌بندی مشخص و نیز جزئیات ریزی در مورد بندهای آن داریم.
هاینونن گفت: جزئیات این توافقات در گزارش آژانس اعلام خواهد شد.
در عین حال جواد وعیدی تصریح کرد: اینکه می‌گوییم پیشرفت سازنده‌ای صورت گرفته است، به این معنا است که ابهامی برای رسیدگی به موضوعات فهرست شده بین ما و آژانس وجود ندارد و برای طرفین مشخص شده که به چه موضوعی در چه زمانی باید رسیدگی کنند. به عبارت دیگر رسیدگی به هر موضوعی دارای تاریخی مشخص است. رییس هیات ایرانی در پاسخ به ‌این سوال که چه موضوعاتی در صدر فهرست تهیه شده برای رسیدگی قرار دارد، گفت: تمام موضوعاتی که از نظر آژانس مهم بوده، اعم از مسال حال و نیز مسایل گذشته، همگی در این چارچوب در نظر گرفته شده است. معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی، اظهار کرد: در مورد مسایل جاری، در زمینه‌هایی چون مساله بازرسان و تسهیلاتی در این زمینه، بازرسی از رآکتور آب سنگین در حال ساخت اراک و تنظیم دستورالعمل اجرایی بازرسی‌ها از نطنز، با عنوان «رهیافت پادمانی و زمینه دسترسی»، تهیه شده است.
وعیدی افزود: در مورد گذشته نیز مسایلی را که به عنوان موضوعات باقیمانده وجود داشت، در چارچوبی که تدوین شده‌است، در نظر گرفته‌ایم. وی در عین حال اظهار کرد: البته فراتر از چارچوب تنظیم شده، اجرای بخشی از آن را هم در مورد مسایل حال و هم مسایل گذشته آغاز کرده‌ایم که در گزارشی که قرار است البرادعی ظرف روزهای آینده به شورای حکام آژانس ارائه کند، بیان خواهد شد.
وی تصریح کرد: ما اکنون دو متن پیش رو داریم، یکی متن مورد توافق در ۱۲جولای است و دیگری متن توافقی به عنوان متن تکمیلی است که امروز (سه‌شنبه) در بیست و یکم اوت به آن دست یافتیم.
وعیدی در مورد تاریخ دیدار لاریجانی و سولانا نیز گفت: هنوز تاریخی معین نشده است؛ اما دو طرف در حال پیگیری آن هستند تا تاریخی را برای دور بعدی گفت‌و‌گوها مشخص کنند.
رییس هیات ایرانی تاکید کرد: اراده ما جدی است و قصد اتلاف وقت نداریم و بر این اساس توانستیم در پی سه دور مذاکرات به چارچوب نحوه مسائل حل و فصل مسائل باقیمانده دست یابیم.
این گفته وعیدی پاسخ به برخی مقام‌های غربی به خصوص آمریکایی‌ها است که مذاکرات اخیر ایران و آژانس را، بهانه‌ای برای اتلاف وقت توسط ایران ارزیابی می‌کردند.
اکنون که مدالیته رفع ابهام در کمتر از 60روز، همانطور که لاریجانی با سولانا و البرادعی توافق کرد، نهایی شده است و بی‌پایه بودن این ادعاها به اثبات رسیده، دیگر بهانه‌ای برای زیر سوال بردن این توافق وجود ندارد؛ اما این مانع از آن نشد که آمریکا و هم‌پیمانانش باز هم بر طبل اعمال فشار بیشتر به ایران بکوبند.
واکنش کاخ سفید
کاخ سفید توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برای برطرف شدن نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز تهران با برنامه مشخص زمانی را «دلگرم‌کننده» و در عین حال «ناکافی» خواند.
در بیانیه کاخ سفید آمده است: این به تنهایی کافی نیست و تعهدات ایران را برای پایبندی کامل به قطعنامه‌های شورای امنیت و تعلیق غنی‌سازی و بازفرآوری فعالیت‌ها برآورده نمی‌کند.
نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز با رد توافق ایران با نمایندگان آژانس، آن را محدود خواند و گفت این توافق مانع از تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل نخواهد شد.
به گزارش فرانسه، «گریگوری شولته»، مدعی شد: ایران آشکارا سعی دارد توجهات را از توسعه مستمر قابلیت‌هایش در ساخت بمب منحرف کند و من فکر نمی‌کنم توجه شورای امنیت منحرف شود.
وی اضافه کرد: ما می‌دانیم که یکسری محدودیت‌های واقعی در این توافق وجود دارد و اجازه بازرسی‌های گسترده‌تر آژانس فراهم نشده است.
شولته تاکید کرد: همراه با سایر اعضای شورای امنیت به تلاش برای تصویب قطعنامه سوم ادامه می‌دهیم.
وی در عین حال اظهار کرد: البته ما از هرگونه پیشرفتی در حل ابهامات درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران استقبال می‌کنیم، اما همکاری‌ای که مشروط و جزئی باشد، کافی نیست.
شولته همچنین گفت: شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روشن کرده‌اند که ایران باید همکاری کامل با آژانس داشته باشد و باید تمامی فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم، فرآوری و آب سنگین را متوقف کند. این فعالیت‌ها برای کاربردهای صلح‌آمیز ضروری نیستند، اما برای ساخت بمب ضروری هستند.
واکنش فرانسه
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز اعلام کرد که ما باید تلاش‌های خود را برای افزایش تحریم‌ها علیه ایران آغاز کنیم.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، «هوگو موره» در جمع خبرنگاران گفت: تا زمانی که ایران با توقف فعالیت‌های هسته‌ای خود موافقت نکند، باید به ارسال پیام‌های شدید به این کشور ادامه دهیم.
وی افزود: ما باید براساس قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت مشورت‌های لازم را جهت تحریم بیشتر ایران آغاز کنیم.به گفته دیپلمات‌ها در نیویورک، کشورهای فرانسه، آمریکا و انگلیس سعی دارند قطعنامه دیگری علیه ایران در شورای امنیت به تصویب برسانند.
ضرب‌الاجل مصوب قطعنامه 1747 سه ماه است که پایان یافته است، اما با توجه به تحرکات دیپلماتیک مثبت ایران طی این مدت، آمریکا و همپیمانانش تاکنون موفق نشده‌اند صدور قطعنامه دیگری علیه ایران را در دستور کار شورای امنیت قرار دهند، البته چندی است که تلاش‌های آنان فزونی یافته و از این رو طرح موضوع ایران در این شورا در ماه سپتامبر، محتمل ارزیابی می‌شود.
این تلاش‌ها در حالی صورت می‌گیرد که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد که تمامی فعالیت‌های هسته‌ای تهران تحت کنترل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد.
خبرگزاری نووستی روز سه‌شنبه به نقل از محمد البرادعی، ‌مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که پیش از مذاکرات هیات آژانس و نمایندگانی ایران صحبت می‌کرد،‌ ابراز امیدواری کرد که این مذاکرات به شکلی سازنده انجام شود و افزود: احتمال این بسیار زیاد است که مذاکرات با موفقیت پایان یابد.