پوشکاش؛ اعجوبه‌ای که تکرار نمی‌شود

نام کامل: فرانس پوشکاش بیرو، ملیت: مجارستانی (مجار)، تاریخ تولد: دوم آوریل ۱۹۲۷ ، محل تولد: بوداپست مجارستان، تاریخ و محل درگذشت: هفدهم نوامبر ۲۰۰۶ بوداپست، لقب: پوشکاش اوکسی (پوشکاش، برادر کوچولو)، پست: مهاجم، اولین باشگاه: کیس پست (۱۹۵۶-۱۹۴۶)، ۳۵۷ گل در ۳۵۴بازی ، آخرین باشگاه: رئال مادرید (۱۹۶۷-۱۹۵۶)، ۱۵۶ گل در ۱۸۰ بازی، تعداد گل‌های ملی: ۸۴ گل در ۸۵ بازی . فرانس پوشکاش بیرو دوم آوریل ۱۹۲۷ در بوداپست دیده به جهان گشود. مثل خیلی از ستاره‌های دیگر جهان فوتبال فرانس هم بهترین سرگرمی دوران کودکی‌اش فوتبال بازی کردن بود و مادر او همواره برای اینکه خود را از شر اذیت‌های کودکانه او رها کند یک توپ به او می‌داد و فرانس ساعت‌ها مشغول بازی با آن می‌شد. فرانس تصمیم گرفت در دوران نوجوانی خود به فوتبال بازی کردن در خیابان‌های بوداپست پایان دهد و به صورت حرفه‌ای فعالیت ورزشی‌اش را دنبال کند.

به همین خاطر بود که تصمیم گرفت به تیم نوجوانان کیس پست بپیوندد. پس از سپری کردن چند سال در کیس پست، پوشکاش به تیم بزرگسالان این باشگاه پیوست، خیلی‌ها می‌گفتند به این خاطر که پدر فرانس سرمربی کیس پست است او به کمک پدرش به این تیم ‌آمده است، ولی او آنقدر در این تیم خوش درخشید که دیگر منتقدی برای خود باقی نگذاشت.

در سال ۱۹۴۹ وزارت دفاع مجارستان سرپرستی و حمایت از باشگاه کیس پست را بر عهده گرفت و از آن به بعد نام این تیم به «هونود» تغییر پیدا کرد. پس از این تغییر نام برای تشکر از تمام بازیکنان هونود به آنها درجه‌های نظامی تعلق گرفت که پوشکاش هم در این میان درجه سرگردی گرفت و از همان زمان بود که پس از اعطای این نشان نظامی و به خاطر سرعت زیادی که او داشت به فرانس پوشکاش لقب galloping major (سرگرد تیزرو) را دادند.

پوشکاش اولین بازی ملی‌اش را بیستم آگوست ۱۹۴۵ برابر اتریش انجام داد و اتفاقا با به ثمر رساندن یکی از گل‌های تیمش نقش موثری در پیروزی ۵ بر ۲ مجارستان بر اتریش داشت. پوشکاش همراه با گیزیبور، کوکسیس، بوییچ، هیده گوتی و سایر هم‌تیمی‌هایش تیمی قدرتمند تشکیل داده بودند که موفق شدند ۳۲ بازی ملی رسمی را بدون شکست پشت سربگذارند و رکورد شکست‌ناپذیری در دیدارهای ملی را به خود اختصاص دهند که البته این رکورد هنوز هم پابرجا است.

شم گلزنی پوشکاش آن قدر بالا بود که موفق شد در ۸۵ بازی ملی ۸۴ گل به ثمر برساند. یعنی میانگین ۹۸/۰ گل در هر بازی (یا تقریبا یک گل در هر بازی) که این خود یک رکورد در عرصه گلزنی در بازی‌های ملی به شمار می‌آید. پوشکاش همچنین پس از علی دایی از ایران دومین گلزن برتر تاریخ جهان فوتبال به شمار می‌آید و پله، اسطوره فوتبال برزیل پس از او در مکان سوم این رده‌بندی جای دارد.

پس از آن که پوشکاش از «هونود» جدا شد، تصمیم گرفت فوتبال باشگاهی‌اش را در اسپانیا ادامه دهد. به همین دلیل به اسپانیول پیوست، ولی در هیچ کدام از بازی‌های رسمی این تیم به میدان نرفت و فقط در چند بازی دوستانه در اسپانیول به هنرنمایی پرداخت. او بیش از آن که فرصت بازی در یکی از دیدارهای رسمی اسپانیول را پیدا کند با محرومیتی ۲ ساله از سوی یوفا مواجه شد.

در آستانه خاتمه یافتن دوران محرومیت، آ.ث.میلان و یوونتوس تمایل زیادی به عقد قرارداد با ستارگان گلزن تیم ملی مجارستان نشان دادند ولی در نهایت این سران رئال مادرید بودند که در سال ۱۹۵۸ پوشکاش ۳۱ ساله را جذب کردند.

پوشکاش در اولین فصل حضور در لالیگا ۴ بار هتریک کرد تا رکورد دیگری به نام خود ثبت کرده باشد.

پوشکاش در مدت حضور خود در رئال موفق شد با این تیم ۵ عنوان قهرمانی در لالیگا، یک قهرمانی در جام حذفی، ۳ قهرمانی در جام‌های اروپایی و یک قهرمانی در رقابت‌های بین قاره‌ای به دست آورد.

هنرنمایی پوشکاش در رئال آن قدر تاثیرگذار بود که او به تیم ملی اسپانیا هم دعوت شد و در جام جهانی ۱۹۶۲ برای این تیم به میدان رفت.

ولی برای اولین بار و آخرین بار در دوران بازیگری‌اش موفق نشد در تیمی که حضور دارد گلزنی کند و در ۴ بازی که برای اسپانیا انجام داد پایش به گل باز نشد. پوشکاش در سال ۱۹۷۱ به جرگه مربیان پیوست و بزرگ‌ترین افتخارش در این دوره رساندن پاناتینایکوس به فینال جام باشگاه‌های اروپا بود. از سایر افتخارات پوشکاش می‌توان به نام گرفتن به عنوان ششمین بازیکن برتر قرن اشاره کرد. در سال ۲۰۰۲ هم ورزشگاه «نپ استادیون» بوداپست به افتخار پوشکاش به ورزشگاه «فرانس پوشکاش» تغییر نام داد.

فرانس پوشکاش بیرو اسطوره فوتبال مجارستان ۳ روز پیش در بیمارستان بوداپست به علت عارضه قلبی و عروقی و مشکلات تنفسی در سن ۷۹ سالگی درگذشت.

حامد مومنی