دنیای اقتصاد - ارزش بورس تهران از ابتدای امسال و در حالی که هنوز به نیمه سال نرسیده‌ایم با ۱۶هزارمیلیارد تومان افزایش مواجه شده است و بازدهی بورس تهران ۴۷درصد رشد را از ابتدای امسال به خود دیده است. این رشد جهشی در حالی رقم خورده است که سهم بعضی از شرکت‌ها در این رشد، میزان قابل‌توجهی بوده است. کارشناسان بازار سرمایه درباره علت این پدیده نظرات متفاوتی دارند و برخی قیمت‌های جهانی و برخی دیگر حبابی شدن قیمت‌ها در برخی نمادها را توضیح این پدیده می‌دانند. دیدگاه کارشناسان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»

رشد قیمت برخی شرکت‌ها حبابی است

گروه بورس- اعظم شریفی: ارزش بورس تهران از ابتدای امسال و در حالی که هنوز به نیمه سال نرسیده‌ایم با ۱۶هزارمیلیارد تومان افزایش مواجه شده است. همچنین بازدهی بورس تهران ۴۷درصد رشد را از ابتدای امسال به خود دیده است.

رسیدن ارزش بورس تهران از ۴۵هزارمیلیارد تومان در ابتدای سال به ۶۱هزارمیلیارد تومان امروز در حالی رقم خورده است که سهم بعضی از شرکت‌ها در این رشد، میزان قابل‌توجهی بوده است. بر این اساس مخابرات ایران ۳هزار و ۶۰۰میلیارد تومان، ملی مس ۲هزار و ۵۰۰میلیاردتومان، کشتیرانی جمهوری اسلامی یک‌هزار و ۲۰۰میلیاردتومان و مپنا ۸۹۰میلیارد تومان در مجموع سهمی معادل ۸۲۰۰هزارمیلیارد تومان در رشد ارزش بورس تهران داشته‌اند. سهم ۵۰درصدی چهار شرکت در ارزش بورس تهران بیانگر رشد نامتقارن شاخص‌های بورس تهران است و بیانگر آن است که چند شرکت می‌توانند بخش عمده رشد بورس تهران را به دوش بکشند.

در همین رابطه کارشناسان بازار سرمایه نظرات متفاوتی دارند که برخی از رشد همزمان بورس تهران با قیمت‌های جهانی و برخی دیگر از حبابی شدن قیمت‌ها در برخی نمادها خبر می‌دهند.

بازار بدون تحلیل نیست

دکتر رستمی، کارشناس بازار سرمایه با اعتقاد بر اینکه سهامداران با تحلیل خود به بازار می‌آیند، گفت: افزایش پیش‌بینی سود صنایع حاضر در بورس امسال از ۷۰۰میلیارد تومان به یک‌‌هزارمیلیارد تومان رسیده است که این مساله برای سهامداران جذابیت خاص خود را دارد و می‌تواند معیار مناسبی برای تصمیم‌‌گیری و خرید سهام باشد. وی با اشاره به رشد P/E بازار سهام از ۵/۴مرتبه ابتدای امسال یادآور شد: با توجه به اینکه P/E بازار پول با نرخ‌ ۱۵درصدی گواهی سپرده به ۵/۶مرتبه رسیده است، بازار سرمایه نیز دارای ظرفیت افزایش P/E است و حرکت آن گویای روند طبیعی رشد است که در غیاب بازارهای جانبی قوی رخ داده است.

دکتر رستمی در عین اینکه رشد قیمت برخی نمادها را به واسطه افزایش قیمت‌های جهانی توجیه‌پذیر و منطقی عنوان کرد، افزود: نشانه‌های بازگشت رونق به اقتصاد جهانی و پایان رکود با شروع رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی قابل‌ملاحظه است و نمادهای تاثیرپذیر از آنها به خوبی از این مساله در جهت تقویت قیمتی بهره برده‌اند.

وی تصریح کرد: به عنوان نمونه در ملی مس، رفتار سهامداران و نیز روند قیمتی سهم در چند ماه اخیر به خوبی نشان‌دهنده ارتباط بین قیمت‌های جهانی و روند حرکتی سهم است. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: این اتفاق در شرایطی افتاده که بازار برخی شرکت‌ها بر اساس شایعات و اتفاقات آینده گرم شده و این مساله در نماد مخابرات با توجه به نزدیک بودن معامله بلوکی این شرکت اتفاق افتاده است.

شاخص‌ها قابلیت مقایسه ندارند

در همین رابطه بختیاری، دیگر کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از شاخص‌های بورس تهران گفت: شاخص‌هایی که برای بورس تهران در نظر گرفته می‌شوند با اشکالات اساسی در نحوه محاسبه خود روبه‌رو هستند؛ به طوری که محاسبه بر اساس ارزش بازار یا بازدهی شرکت‌های بزرگ و جدید در بورس ارقامی را برای مقایسه در اختیار قرار می‌دهند که نمی‌توانند تصویر درستی را ارائه کنند. وی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر بازار همواره روی سهام جدید حرکت کرده است، گفت: بازار سرمایه کشور نیازمند تعریف شاخص‌های ترکیبی است که بدون وابستگی به چند شرکت، تصویر دقیقی از بازار به نمایش بگذارند.

بختیاری با اشاره به اینکه ۱۰درصد بورس تهران به راحتی در اختیار یک شرکت قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: وقتی بازاری به این ترتیب کم‌عمق باشد معاملات آن به شدت تحت تاثیر روند قیمتی مثبت یا منفی در تعدادی از نمادها خواهد بود.

به این ترتیب رشد چند شرکت بورس تهران در شرایطی اتفاق می‌افتد که صنایع دیگر به کلی منهدم شده‌اند. وی با اشاره به اینکه تفکیک شاخص‌ها به رفع این مشکل کمک خواهد کرد، افزود: در تمام دنیا شاخص‌های مختلفی وجود دارد که مانع از این می‌شود که بازار با چند شرکت و سهم، عملکرد مثبت و منفی پیدا کند. این مساله به خصوص در بورس تهران که بسیاری از شرکت‌های آن در حال حاضر پایین‌تر از ارزش جایگزینی در حال معامله هستند، مفید خواهد بود.

حمایت غیرمستقیم سهامداران عمده از رشد قیمت‌ها

رییس هیات مدیره کارگزاری مهرآفرین پایین بودن سهام شناور آزاد در شرکت‌های بزرگ بازار و حمایت سهامداران عمده را دو دلیل اصلی جهش‌های قیمتی عنوان کرد. شاهین چراغی با اشاره به اینکه ارتباط شاخص با شاخص قبلی گسسته شده است، گفت: در محاسبه شاخص قبلی، DPSها حذف می‌شد، بنابراین شاخص از تقسیم سود شرکت‌ها در هنگام بازگشایی متاثر می‌شد که این مساله در حال حاضر وجود ندارد. از سوی دیگر پایین بودن سهام شناور آزاد در شرکت‌های بزرگ به راحتی تاثیرپذیری شاخص از این شرکت‌ها را به دنبال خواهد داشت که در نتیجه بازار را بسیار شکننده می‌کند. چراغی افزود: رشد ۷۰درصدی قیمت در نمادهای جدید طی یک دوره یک ماهه یا به دلیل ارزان‌فروشی سازمان خصوصی‌سازی است یا به دلیل دسترسی عده‌ای به اطلاعات نهانی و این مسائل تنها در بازاری با مشخصات بورس تهران رخ می‌دهد و منجر به ایجاد جو بی‌اعتمادی در بازار می‌شود.

رییس هیات مدیره کارگزاری مهرآفرین با اشاره به اینکه هیجانات کاذب در قیمت‌گذاری سهام دخالت دارد، گفت: هدایتی که به طور غیرمستقیم از سوی سهامداران عمده صورت می‌گیرد، جو روانی بازار را به یک سمت خاص سوق می‌دهد که در درازمدت چندان خوشایند نخواهد بود.

وی با اشاره به اینکه در نظر گرفتن حجم مبنا، گره معاملاتی و دامنه نوسان باعث می‌شود شرکت‌های بزرگ به راحتی قیمت‌های جهشی زیادی را تجربه کنند، تصریح کرد: مسوولیت بازار کشور بر عهده چند شرکتی است که با سهام شناور آزاد پایین و استفاده از حجم مبنا و دامنه نوسان، توانایی حرکت برخلاف انتظار را پیدا می‌کنند.

سهامداران سهام EPS محور بخرند

همچنین عسگری مارانی با اشاره به پایین بودن P/E در ۹۲درصد صنایع بورسی از متوسط P/E این صنایع، روند حرکتی بازار را درست دانست. وی تصریح کرد: اگر سهامداران بر اساس EPS اعلام شده شرکت‌ها اقدام به خرید سهام کنند، به طور قطع سود خواهند کرد؛ چرا که P/E بازار پول حرکت کرده است و P/E بازار سرمایه نیز بدون شک رشد خواهد کرد. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه مردم را نباید ترساند، خاطرنشان کرد: پایین بودن P/Eها در گروه سیمانی، پتروشیمی، واسطه‌گری مالی، بانک‌ها همگی می‌توانند با توجه به پیش‌بینی‌های به شدت محتاطانه شرکت‌ها، آینده خوبی را برای سهامداران به همراه داشته باشد. مارانی افزود: این در حالی است که صنایع معدنی در بخش سرب و روی، پیمانکاری و مخابرات به هر دلیل دارای P/E بالاتری به نسبت بازار هستند که سهامداران باید در آنها با هوشیاری عمل کنند. وی با اشاره به بازگشایی این نمادها طی روزهای گذشته خاطرنشان کرد: تکرار نگاه خوشبینانه در بازگشایی این نمادها که با حمایت‌ سهامداران عمده صورت گرفت، چیزی است که مسوولان بورس باید آن را اطلاع‌رسانی کنند؛ هر چند قیمت‌های جهانی مرتبط با آنها روند افزایشی داشته است، اما برای رسیدن به آن مقطع، سهامداران مجبور به صبر هستند.