غلامعلی رحیمی - مهدیه علوی *
قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار انگلیس (NBP) طی دوره ۲۸ ژانویه تا ۴ فوریه ۲۰۱۳ به میزان ۲۹ سنت (۲/۸ درصد) افزایش یافته و از ۳۷/۱۰ دلار در هر میلیون بی.تی.یو تا ۶۶/۱۰ دلار در هر میلیون بی.تی.یو رسیده است.

همچنین قیمت تک محموله LNG در بازار شمال شرق آسیا طی دوره مذکور از یک روند افزایشی برخوردار بوده و با 40 سنت افزایش (1/2 درصد)، از 19 دلار در هر میلیون بی.تی.یو تا 40/19 دلار در هر میلیون بی.تی.یو افزایش یافته است.
از سوی دیگر، قیمت‌های تک محموله گاز طبیعی در بازار آمریکا طی هفته منتهی به ۱۳ فوریه به دلیل کاهش مصرف گاز طبیعی آمریکا (عمدتا در بخش خانگی و تجاری) به میزان ۴۴/۸ درصد و افزایش تولید گاز طبیعی معادل ۶۳/۰ درصد در هفته منتهی به ۱۳ فوریه ( و به‌رغم کاهش سطح ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا معادل ۱۵۷ میلیارد فوت مکعب طی هفته منتهی به ۸ فوریه)، از یک روند کاهشی برخوردار بود.
بر این اساس، قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار هنری هاب از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از 39/3 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 7 فوریه ، با 11 سنت (24/3 درصد) کاهش تا 28/3 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 13 فوریه کاهش یافت. قیمت تک محموله گازطبیعی در بازار شیکاگو نیز طی دوره مذکور از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از 50/3 دلار در هر میلیون بی.تی.یو تا 38/3 دلار در هر میلیون بی.تی.یو کاهش یافت. قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار نیویورک از یک روند کاهشی همراه با نوسان شدید برخوردار بوده و ابتدا از 97/7 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 7 فوریه با 53/12 دلار (2/157 درصد) افزایش تا 50/20 دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ 8 فوریه افزایش یافت، ولی مجددا با 4/14 دلار(24/70 درصد) کاهش تا سطح 10/6 دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ 13 فوریه 2013 کاهش یافت. قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بازار بورس آمریکا ( آتی‌های ماه اول برای تحویل در ماه مارس) طی دوره 11 الی 15 فوریه از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از 279/3 دلار در هر میلیون بی.تی.یو تا 306/3 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 13 فوریه افزایش یافت، ولی مجددا تا سطح 153/3 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 15 فوریه کاهش یافت. از سوی دیگر، قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه مارس، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از 2305/10 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 11 فوریه تا 2776/10 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 15 فوریه افزایش یافت. مصرف گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به 13 فوریه نسبت به هفته قبل از آن به میزان 44/8 درصد کاهش یافته است که در این میان مصرف بخش‌های نیروگاهی، صنعت و خانگی و تجاری به ترتیب با 39/3 درصد، 08/3 درصد و 73/12 درصد کاهش همراه بوده است. میزان کل تقاضای گاز طبیعی در مقایسه با هفته منتهی به 6 فوریه 31/8 درصد کاهش نشان می دهد. طی دوره 6 الی 13 فوریه میزان واردات گاز طبیعی آمریکا از طریق خط لوله از کانادا و واردات LNG به ترتیب به میزان 96/2 درصد کاهش و 05/13 درصد افزایش یافته است. واردات گاز طبیعی از کانادا و واردات LNG در مقایسه با میزان مشابه سال قبل به ترتیب 22/13 درصد و 99/73 درصد کاهش نشان می دهد. تولید بازاری گاز طبیعی آمریکا طی دوره مذکور در حدود 63/0 درصد افزایش داشته است که در مقایسه با میزان مشابه سال قبل معادل 87/1 درصد بیشتر است. بر اساس گزارش موسسه بیکر، تعداد دکل‌های حفاری چرخشی گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به 8 فوریه 425 دکل بوده است که در مقایسه با هفته قبل از آن به میزان 3 دکل کاهش نشان می دهد.
همچنین تعداد دکل‌های حفاری در بخش نفت (که شامل تولید گازهای همراه نفت نیز می شود) طی دوره مذکور به میزان ۲ دکل کاهش یافته و در سطح ۱۳۳۰ دکل فعال قرار گرفته است. بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا طی هفته منتهی به ۸ فوریه ۲۵۲۷ میلیارد فوت مکعب بود که نسبت به هفته قبل از آن بیش از ۱۵۷ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته است. این ذخایر به میزان ۲۷۰ میلیارد فوت مکعب کمتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۸ فوریه بوده و به میزان ۳۴۸ میلیارد فوت مکعب (۱۶ درصد) بیشتر از متوسط ۵ سال گذشته (۲۰۱۲- ۲۰۰۸) است. میزان متوسط ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی آمریکا طی ۵ سال گذشته ۲۱۷۹ میلیارد فوت مکعب بوده است. در منطقه شرق، میزان ذخایر طی هفته منتهی به ۸ فوریه نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۱۱۶ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح ۱۱۸۷ میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است و به میزان ۹۴ میلیارد فوت مکعب (۸/۶ درصد ) از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه بیشتر است. ذخایر در منطقه تولیدی ( آلاباما، آرکانزاس، کانزاس، لوئیزیانا و.... ) به میزان ۱۸۵ میلیارد فوت مکعب بالاتر از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه یعنی ۷۷۵ میلیارد فوت مکعب بوده و نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۳۳ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح ۹۶۰ میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است. سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی منطقه تولید به میزان ۱۰۲ میلیارد فوت مکعب (۶/۹ درصد) از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۸ فوریه ۲۰۱۲ کمتر است. سطح ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی منطقه غرب آمریکا طی هفته منتهی به ۸ فوریه ۲۰۱۳ نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۸ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح ۳۸۰ میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است که معادل ۶۹ میلیارد فوت مکعب بالاتر از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه است. به طور کلی سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا که معادل ۲۵۲۶ میلیارد فوت مکعب است، در محدوده تاریخی ۵ سال گذشته قرار دارد.
*کارشناسان بازار انرژی
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی
( www.iies.org )