الهام علی‌اف به ارمنستان هشدار داد: از تسلیح خود اجتناب کنید

در بحبوحه مذاکرات باکو و ایروان  که ۲ سال است در مورد صلح جریان دارد، رئیس‌جمهور آذربایجان به ارمنستان هشدار داد که وارد "بازی‌های خطرناک" نشود، از تسلیح خود اجتناب کند و جنگ‌های اخیر و «تسلیم شدن» خود را فراموش نکند.

این سخنان الهام علی‌اف در شهر جبرائیل ایراد شد، منطقه‌ای که پس از جنگ ۴۴ روزه ۲۰۲۰ به کنترل نیروهای جمهوری آذربایجان درآمد.

او در سخنرانی خود اظهار داشت: ما بدون ترس از کسی و بدون توجه به هیچ کس به هدف خود رسیدیم.

رئیس‌جمهور آذربایجان همچنین با اشاره به جنگ دوم قره‌باغ، تأکید کرد: آن‌ها نباید تاریخ جنگ دوم قره‌باغ را فراموش کنند. نباید فراموش کنند که چگونه در مقابل ما زانو زده و روزی ده بار در بالاترین سطح از روسیه درخواست می‌کردند که جنگ را متوقف کند. نباید عملیات ضدتروریستی ما را از یاد ببرند. نباید فراموش کنند که ما حتی در آن شرایط جغرافیایی نیز به هدف خود رسیدیم و جدایی‌طلبی را تنها در چند ساعت ریشه‌کن کردیم.

این سخنرانی درست یک هفته پس از مذاکرات وزرای امور خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان در نیویورک با حضور آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، صورت گرفت. در پایان آن مذاکرات، هر دو کشور ارمنستان و آذربایجان وعده داده بودند که تلاش‌های بیشتری برای امضای قرارداد صلح در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام دهند. با این حال، علی‌اف در سخنان خود همچنین از آمریکا و وزیر امور خارجه آن، بلینکن، انتقاد کرد.

رئیس‌جمهور آذربایجان اعلام کرد: امروز صبح به من اطلاع دادند که 60 نماینده کنگره طرفدار ارمنستان از دولت آمریکا درخواست کرده‌اند تحریم‌های اضافی علیه آذربایجان اعمال کند. وقتی به این سند نگاه کردم، حدس زدم که نویسنده و گیرنده آن یک نفر است: وزیر امور خارجه آمریکا.

این سخنان نشان‌دهنده نارضایتی الهام علی‌اف از مواضع دولت آمریکا و آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه این کشور در ارتباط با مناقشه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان است.

الهام علی‌اف، امروز در واکنش به گزارش منتشر شده در پلیتیکو (Politico) اظهار داشت که نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات کنگره از وزارت خارجه آمریکا خواسته‌اند آذربایجان را به دلیل اقداماتش در قبال ارمنیان پاسخگو کنند.

به گفته این گزارش، فرانک پالون جمهوری‌خواه در نامه‌ای به وزیر خارجه آمریکا انتقاد کرده که هیچ اقدام اساسی علیه جمهوری آذربایجان برای پاکسازی قومی و سایر اعمالش انجام نشده است.

علی‌اف ادعا کرد که این درخواست در وزارت خارجه آمریکا نوشته شده و این نهاد خود را تهدید و متهم می‌کند.

او همچنین تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا علیه جمهوری آذربایجان از دهه 90 میلادی و لغو موقت آن در دوران جنگ افغانستان را به عنوان شواهدی از بهره‌برداری سیاسی آمریکا از تحریم‌ها مطرح کرد.

وی همچنین کشورهای غربی به‌ویژه فرانسه را به دلیل دخالت در قفقاز جنوبی مورد انتقاد قرار داده و اعلام کرد که قدرت سیاسی و نظامی آذربایجان در سال‌های آینده به‌طور مداوم افزایش خواهد یافت.

رئیس‌جمهور آذربایجان همچنین به ارمنستان هشدار داد و گفت: این بازی‌های خطرناک را متوقف کنید. از یک طرف از صلح صحبت می‌کنند و از طرف دیگر به‌صورت گسترده‌ای تسلیح می‌شوند. چه کسی به آن‌ها سلاح می‌دهد؟ فرانسه و کشورهای ضد آذربایجانی مشابه. چرا این سلاح‌ها را رایگان می‌دهند؟ هر چقدر هم که تلاش کنند، به هیچ نتیجه‌ای نخواهند رسید. اجازه دهید قفقاز جنوبی را رها کنند و به مشکلات خودشان بپردازند. این هشدار من است و فکر می‌کنم کسانی که از مشاوره من پیروی کنند، اشتباه نخواهند کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه ارمنستان امروز با اشاره به اظهارات اخیر الهام علی‌اف، اعلام کرد که این اظهارات دست‌کم چندین سؤال مهم را مطرح می‌کند. او دو سؤال کلیدی را برجسته کرد: آیا آذربایجان از تعهدات خود برای به رسمیت شناختن تمامیت ارضی و حاکمیت ارمنستان بر اساس اعلامیه آلماتی عقب‌نشینی می‌کند؟ و دوم اینکه آیا آذربایجان از دستور کار صلح صرف‌نظر کرده است؟»

باکو هنوز به این سؤالات ایروان پاسخی نداده است.

در همین حال، وزارت امور خارجه ارمنستان بار دیگر تأیید کرد که ارمنستان تسلیحات را صرفاً برای دفاع از خود خریداری می‌کند، که این امر مطابق با منشور سازمان ملل متحد است.

سخنگوی وزارت خارجه ارمنستان تأکید کرد: ایروان هیچ نیت خصمانه‌ای نسبت به هیچ‌یک از همسایگانش ندارد و تمامیت ارضی همه آن‌ها را به رسمیت می‌شناسد و قصد بازپس‌گیری اراضی اشغال‌شده خود را از طریق نظامی ندارد.

تاریخچه

در اوایل دهه 1990، مناقشه قره‌باغ منجر به درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان شد. آذربایجان کنترل منطقه قره‌باغ و هفت منطقه اطراف آن را از دست داد، با این حال، در سال 2020، در نتیجه جنگ 44روزه، باکو کنترل آن هفت منطقه و بخشی از قره‌باغ را به دست آورد.

در 19 و 20 سپتامبر 2023، باکو «اقدامات ضدتروریستی محلی» را در قره‌باغ اعلام کرد. ایروان این اقدام را به‌عنوان «پاک‌سازی قومی» توصیف کرد.

در 20 سپتامبر، جدایی‌طلبان قره‌باغ اعلام کردند که با شرایط باکو موافقت کرده‌اند. در 28 سپتامبر، جمهوری به‌رسمیت شناخته‌نشده قره‌باغ اعلام کرد که فعالیت خود را متوقف خواهد کرد. پس از آن، مهاجرت جمعیت ارمنی از قره‌باغ به ارمنستان آغاز شد.