نیاز ایران به ۲۰۰ هزار کیت تشخیص سریع تب دنگی
نشست تخصصی راهکارهای مقابله با بیماری دنگی، امروز ۱۰ مرداد ماه به همت ستاد توسعه فناوری زیست فناوری و با حضور جمعی از حشره شناسان، شرکت‌های دانش بنیان و نمایندگانی از اداره کل تجهیزات پزشکی و دیگر بخش های مرتبط در وزارت بهداشت، انستیتو پاستور و ... در محل معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست‌جمهوری برگزار شد.
بر اساس گزارشات نظام مراقبت سندرمیک جاری در کشور از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا ۳۱ تیر ماه بالغ بر ۱۵۲ مورد مثبت تب دنگی تشخیص داده شده است.
محمد حسین متالهی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری در نشست تخصصی راهکارهای مقابله با بیماری تب دنگی که با هدف تعامل و هم افزایی میان شرکت‌های دانش‌بنیان با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی حوزه بهداشت و درمان برگزار شد، گفت: در خصوص مقابله با بیماری دنگی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سیستم درمانی خط مقدم است و ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی ریاست‌جمهوری نقش پشتیبانی را بر عهده دارد و از آنجا که نگاهی فرابخشی دارد، می‌کوشد تا بخش‌های مختلف صنعت، بخش خصوصی و دولتی را هم‌افزا کند.
وی ادامه داد: از دیگر انگیزه‌های ستاد توسعه زیست فناوری برای تشکیل این نشست تخصصی، ایجاد فرصت از دل بحران‌ها است. در بسیاری از مواقع توسعه فناوری از دل بحران‌ها رخ داده‌است و فناوری‌های جدید به دنیا معرفی شده و فناوری‌ها خود را در میدان نشان داده‌اند.
وی با اشاره به اینکه ما باید توان کشور برای مقابله یا چنین اتفاقاتی را افزایش دهیم، افزود: ارتقای توان کشور برای مقابله بیماری تب دنگی، وابسته به توانایی و زیرساخت‌های کشور است، تب دنگی آزمون و فرصت دیگری است که از رهگذر آن بتوانیم زیرساخت‌ها را بهبود دهیم.
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری خاطرنشان کرد: فرآیند تولید از نیاز عقب‌تر است و ما باید نخست مشخص‌کنیم که جمعیتی را که می‌خواهیم تست کنیم، چقدر است؟ همچنین، تعداد تست مورد نیاز، اینکه چقدر تضمین خرید وجود دارد و وزارت بهداشت چه حمایت‌هایی را ارائه می‌کند، از دغدغه‌های شرکت‌های دانش‌بنیان برای تولید کیت‌های تشخیص است.
زارع که به نمایندگی از طرف اداره کل تجهیزات پزشکی در این نشست حضور داشت، در پاسخ به پرسش‌های طرح شده از سوی متالهی، گفت: نیاز ما، ۱۰ هزار کیت مولکولی و ۲۰۰ هزار کیت تشخیص سریع است که بخشی از این نیاز تامین شده است و بخش دیگری از آن در حال تامین است و تا کنون از تعداد کیت‌های در دسترس وارداتی استفاده کرده‌ایم.
وی در خصوص این که شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید این کیت‌های تشخیصی چه میزان تضمین خرید خواهند داشت، گفت: میزان نیاز به کیت‌های تشخیص منوط به روند بیماری است و با توجه به اینکه تاکنون زیر ۲۰۰ نفر ابتلا به این بیماری گزارش شده است، نمی توان در این خصوص عدد دقیقی ارائه کرد؛ با این حال وجود چنین کیت‌های تشخیصی در سبد کالای شرکت‌های دانش‌بنیان خالی از فایده نیست.
پوریای ولی که به نمایندگی از انستیتو پاستور در جلسه حضور داشت، هم گفت: از دید حشره شناسان هرجا که پشه آئدس وارد شده است، در پس آن بیماری دنگی اپیدمی شده و رفتن این پشه از یک اقلیم هم کاری به غایت دشوار است.
وی در ادامه به عقبه حضور این نوع حشره به کشور گریز زد و گفت: نخستین بار در سال ۱۳۹۸ پشه آئدس در بندر لنگه صید شد و پیش‌بینی ما این بود که ظرف دو، سه سال بعد فراگیر شود که خوشبختانه چنین نشد.
به گفته نماینده انتستیتوپاستور، تکثیر و انتشار فراگیر آئدس چیزی حدود سه تا پنج سال زمان می‌برد و پیش‌بینی می‌شود که ما در پاییز امسال پیک محدودی از دنگی را تجربه کنیم، اما موارد مثبت ابتلا به این بیماری هر سال بیشتر خواهد شد.
پوریای ولی با اشاره به اینکه تولید لازم است، ولی نباید باعث ضرر شود، تصریح کرد: نباید از ورود کیت‌های خارجی ممانعت کنیم و به نمونه‌های خارجی برای مقایسه اثربخشی کیت‌های داخلی نیاز داریم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مسؤولیت ارزیابی کیت‌ها با انستیتو پاستور است و این مجموعه با پشتوانه ۲۳ ساله در حوزه ویروس‌ها، آماده ارزیابی نمونه‌های ارائه شده از سوی شرکتها است.
راز، بیوتکنولوژیست و دیگر سخنران این نشست، گفت: هشت سال است که پرورش پشه آئدس را در انستیتو کرج در دست کار داریم. این حشره به شدت مقاوم است و سرما و گرما را تا حد بالایی تحمل می‌کند، مهاجم است و بنابراین ارائه برنامه‌هایی برای از بین بردن این حشره شاید چندان موفق نباشد.
به گفته وی، یکی از تجربه‌های موفق در مواجهه با این حشره در دنیا، کنترل بیولوژیک و کنترل ویروس در بدن حشره است.
در ادامه هر یک از شرکت‌های دانش‌بنیان به ارائه دغدغه‌ها و مسائل خود در خصوص تولید کیت‌های تشخیصی پرداختند و در این راستا، مدیرعامل یکی از شرکتها، گفت: دو برنامه را در مواجهه با بیماری دنگی در دستور کار داریم، نخست تولید کیت تشخیص سریع است که الان در مرحله TRL۵ قرار دارد و دوم یک محصول پوشش گیاهی که دافع پشه است.
هماهنگی سیستم بهداشتی با بخش تولید داخلی در بحث نیازها، نبود یا طولانی بودن پروتکل‌های تائیدی و عدم صدور مجوز به تولیدات داخلی و نهایتا واردات محصولات خارجی کیت‌های تشخیص تب دنگی از دیگر موضوعاتی بود که از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان طرح شد.
در پایان این جلسه، متالهی به ضرورت رسیدن به یک اقدام ملی در مواجهه با بیماری تب دنگی اشاره کرد و گفت: ما باید در راستای تجربیات دنیا حرکت کنیم و تصمیمی برای ایجاد ذخایر استراتژیک بگیریم. افراد بی علامت می‌توانند به انتشار پشه آلوده منجر شوند، لذا خیلی از مسائل را می‌توان در مرحله بالینی حل کرد و باید در این زمینه فعال ظاهر شویم.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
