تولید شکر در آستانه رکورد

وارد مزارع نیشکر که شدیم، ‌‌‌ گمان کردیم که آخر کار است و اکنون قرار است پیاده شویم و ساقه‌ها را لمس کنیم و وارد مزرعه شویم. ساقه‌‌‌هایی که می‌‌‌گفتند مایعی شیرین از آنها خارج می‌شود. اما به چند دلیل دیدار از نمایی نزدیک با ساقه‌‌‌های نیشکر میسر نشد. دلیل اول، ‌‌‌وجود کانال‌‌‌های آب و گل میان جاده و زمین زراعی نیشکر بود و دلیل دوم خطر حمله گرازها!‌‌‌ گرازهایی که در میان این مزارع خانه دارند و هر از چندگاهی هم اخباری مبنی بر حمله گرازها، ‌‌‌ منتشر می‌شود.

بازدید از صنایع نیشکر، ‌‌‌ بازدید از دشتی بزرگ بود که تا چشم کار می‌‌‌کرد، ‌‌‌مزرعه نیشکر بود. البته ماشین‌آلات کاشت و برداشت مکانیزه بودند و کارخانه‌‌‌های فرآوری نیز در همان حوالی بودند. نیشکر گیاه عجیبی است. از ساقه تا کلاله آن استفاده خوراکی و ‌‌‌دارویی دارد.

سفر شکر، از سیاه به سفید

شکر ابتدا وارد کارخانه فرآوری می‌شود. شکر سفید جامدی که ما می‌بینیم، در ابتدای کار مایعی سیاه‌رنگ در صف پرداخت و تصفیه است. پس از انجام مراحل تصفیه که در چند کارخانه انجام می‌شود، شکری زردرنگ به دست می‌‌‌آید. این زردی در کارخانه بعدی با آب آهک مخلوط شده و سفید می‌شود. بعد از آن در بسته‌‌‌بندی‌‌‌های ۵۰ کیلویی به صورت کاملا مکانیزه و بدون دخالت دست، ‌‌‌به بازار مصرف می‌‌‌رود. محصول نهایی شکر در چند گرید قابل مصرف است که شامل شکر قهوه‌‌‌ای، شکر خوراکی و شکر دارویی است. که البته عمده این محصولات به جز بخشی از شکر دارویی، مصرف داخلی دارند. از ساقه نیشکر، ‌‌‌ ‌‌‌تخته‌‌‌های ام دی اف (MDF) تولید می‌شود که در صنایع چوبی استفاده می‌شود. مهم‌ترین و استراتژیک‌‌‌ترین محصول تولیدی از این مزارع نیز الکل است. از محصولات دیگر این پهنه نیز می‌توان به کاغذ تحریر، ‌‌‌ خوراک دام، ‌‌‌ خمیر مایه، ‌‌‌ شکر طعم‌دار و گاز بیو دی اکسید‌کربن خالص‌سازی شده اشاره کرد. حال که به بیان شرحی از آنچه در این پهنه چند‌هزار هکتاری می‌‌‌گذرد و در شرکت توسعه نیشکر خوزستان به طور متوسط ۷۰۰‌هزار تن در سال شکر مورد نیاز کشور را تامین می‌‌‌کند، ‌‌‌ پرداختیم، ‌‌‌ به بررسی آنچه در سطح مدیریت شرکت‌های توسعه صنایع نیشکر ‌‌‌می‌‌‌گذرد نیز خواهیم پرداخت.

کاهش ۳۰ درصدی مصرف آب در تولید شکر با روش‌‌‌های مکانیزه

سهامداری شرکت توسعه صنایع نیشکر و صنایع جانبی به صورت ۴۰‌درصد متعلق به بانک ملی ایران، ‌‌‌ ۴۰‌درصد متعلق به بانک صادرات و ۲۰‌درصد متعلق به جهاد کشاورزی است. شرکت آینده پویا به عنوان بازوی مدیریت بانک ملی ایران، ‌‌‌ وظیفه مدیریت و نظارت بر عملکرد توسعه صنایع نیشکر و صنایع جانبی را بر عهده دارد. افشار فتح‌‌‌الهی، ‌‌‌ مدیرعامل هلدینگ آینده پویا در خصوص روندهای توسعه‌ای در این شرکت گفت: ‌‌‌ با استفاده از روش‌‌‌های مکانیزه و آبیاری قطره‌‌‌ای زیر سطحی، مصرف آب در تولید شکر در شرکت توسعه نیشکر خوزستان حدود ۳۰ تا ۴۰‌درصد کاهش یافته است. در پایان سال‌جاری به صورت خاص با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری و نام‌گذاری سال، رشد حدود ۵۰ تا ۶۰ درصدی را در تولید شکر پیش‌بینی می‌‌‌کنیم که رکورد بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای در مجموعه توسعه نیشکر به شمار می‌‌‌رود.

وی با بیان اینکه در مجموعه توسعه نیشکر خوزستان که یکی از دستاوردهای مهم کشور و انقلاب در دهه‌‌‌های اخیر بوده، بالغ بر ۵۰‌درصد شکر داخل کشور تامین می‌شود، اظهار کرد: شکر یکی از محصولات استراتژیک و با کیفیت مناسب این مجموعه است که در این شرکت هم بخش کشاورزی و هم بخش فرآوری و صنعتی شکر وجود دارد. در پایان سال‌جاری نیز رشد حدود ۵۰ تا ۶۰ درصدی را در تولید شکر پیش‌بینی می‌‌‌کنیم که رکورد بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای در مجموعه توسعه نیشکر به شمار می‌‌‌رود.

وی با بیان اینکه شاهد اشتغال‌زایی بالایی در این مجموعه هستیم، ‌‌‌گفت: از اتفاقات ارزشمندی که در این سال‌ها در استان خوزستان رقم خورد، این است که بالغ بر ۹۰‌هزار هکتار از اراضی که عمدتا شوره‌‌‌زار بودند، تبعات محیط‌زیستی منفی داشته و بلااستفاده رها شده بودند، امروز با برنامه‌‌‌ریزی مناسب و با روش‌‌‌های مکانیزه زیر بار کشت نیشکر رفته و سهم زیادی از شکر مورد نیاز کشور را تامین می‌‌‌کند. این کار توسط جوانان، متخصصان و نیروهای بومی منطقه انجام شده است که ارزش فراوانی برای اقتصاد کشور دارد.

فتح‌‌‌الهی ادامه داد: همکاران ما در توسعه نیشکر به این موضوع اکتفا نکرده و برنامه‌‌‌ریزی خوبی روی روش‌‌‌های نوین مدیریت منابع آب، استفاده از روش‌‌‌های مکانیزه و آبیاری قطره‌‌‌ای زیر سطحی انجام دادند که اثر بسیار خوبی دارد و نتایج اولیه هم نشان داده که حدود ۳۰ تا ۴۰‌درصد مصرف آب را کاهش داده است. این اتفاق بسیار مبارکی است و امید است در سال‌‌‌های آینده هم بتوانیم با استفاده موثرتر از روش‌‌‌های نوین و تکنولوژی‌‌‌های برتر شرایط کشت نیشکر را در این استان بهبود بخشیم.

ثروتی به ارزش 5 میلیارد دلار

در ادامه برنامه بازدید، نشست خبری عبد‌‌‌علی‌‌‌ناصری مدیرعامل هلدینگ توسعه نیشکر و صنایع جانبی با حضور برخی مدیران بانک ملی ایران و اصحاب رسانه برگزار شد.

ناصری ضمن اشاره به این موضوع که اکنون ارزش جایگزینی شرکت توسعه صنایع نیشکر بیش از 5 میلیارد دلار است، ‌‌‌ در شرح وضعیت تولیدات گفت: ظرفیت تولید الکل این مجموعه ۳۰ میلیون لیتر در سال بوده که اکنون ۳۶ میلیون لیتر مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. این مجموعه تولیدی در ۶ شهرستان فعالیت داشته و 7 شرکت زیرمجموعه دارد. که علاوه بر تولید انواع شکر، ام‌‌‌دی اف، ‌‌‌ خوراک دام، ‌‌‌ الکل و کاغذ، ‌‌‌ به تولید گاز منجمد و یخ خشک نیز در این مجموعه پرداخته می‌شود.

عبد علی ناصری از صادرات شکر دارویی این مجموعه خبر داد و گفت: ظرفیت تولیدی این بخش، ۱۲هزار تن است. علاوه بر تولید شکر سفید، محصول شکر قهوه‌ای نیز تولید می‌شود. همچنین در راستای اجرای طرح‌های توسعه‌ای، ‌‌‌ از ۲۰ بهمن کارخانه تولید اسانس اکالیپتوس، نیتروژن، فسفات و پتاسیم آغاز شده است و دوره بازگشت سرمایه 5ساله برای این طرح‌ها، پیش‌بینی می‌شود.

وی در خصوص حل چالش انرژی نیز اظهار کرد: مجموعه توسعه صنایع نیشکر، ‌‌‌ ۷ نیروگاه تولید برق ۱۰ مگابایتی دارد. بنابراین مشکل برق توسعه نیشکر، از سال ۱۴۰۰ رفع شده و برق اضافه را نیز به فروش می‌رساند.

ناصری همچنین در خصوص عرضه شرکت در بورس نیز گفت این موضوع مربوط به سهامداران است اما طبق آخرین اطلاعات، ‌‌‌قرار است در سال‌جاری انجام شود. در این عرضه 5 درصدی، ‌‌‌ بانک ملی و بانک صادرات هر یک عرضه 2.5 درصدی خواهند داشت.

وی در پایان به موضوع تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت اشاره کرده و گفت‌‌‌: به زودی عملیات افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها نیز انجام خواهد شد.